تفاوت بورس کالا با بورس اوراق بهادار

فرق بازار بورس و فرابورس | بررسی کامل تفاوت سرمایه گذاری در این دو بازار سهام
بازارهای مالی ساختارهایی پیچیده از نظر اقتصادی و سازمانی دارند و ورود به آنها نیازمند اطلاعاتی جامع است. به طور کلی به بازارهایی که در آنها معاملات ارز و اوراق بهادار صورت میگیرد، مانند بازار سهام، بازار اوراق قرضه و بازار فارکس، بازار مالی گفته میشود. یکی از سوالات متداول که از ما پرسیده میشود، تفاوت بازار بورس و فرابورس و اینکه بازار بورس بهتر است یا فرابورس میباشد. بازار بورس و فرابورس دو مورد از بازارهای مالی در ایران هستند که در آنها سهام شرکت های سهامی به متقاضیان خرید آنها عرضه میشود. در این مطلب با بررسی تفاوت های بورس و فرابورس به زبان ساده، فعالیت در این دو نوع بازار مالی را شرح خواهیم داد.
آشنایی با ساختار بازار بورس
بازار بورس ایران بازاری است که در آن داراییها بین اشخاص حقیقی و حقوقی معامله میشود. این بازار به ۳ دسته بورس کالا، ارز و اوراق بهادار تقسیم میشود. در بورس کالا، کالاهای معینی خرید و فروش میشوند. در این بورس مواد اولیه بین مشتری و فروشنده معامله میشود و هر کالایی هم بورس خودش را دارد.
در بورس ارز، پولهای خارجی خرید و فروش میشوند؛ البته توجه داشته باشید که این بورس در ایران فعال نیست. در بورس اوراق بهادار نیز، داراییهایی از جمله سهام شرکتها و اوراق مشارکت معامله میشوند. بازار بورس سرمایهگذاران و خریداران را در کنار هم قرار میدهد تا هردو با تکیه بر داراییها و تواناییهای خود موجب ایجاد سود دوطرفه شوند. در مقاله بازار بورس چیست سایت دکتر درخشی میتوانید اطلاعات جامعتری درباره بورس ایران بهدست آورید.
آشنایی با ساختار فرابورس
بازار فرابورس در آبان سال ۱۳۸۷ در ایران فعالیت خود را تحت نظارت سازمان بورس اوراق بهادار آغاز کرد. این بازار که دارای جایگاهی قانونی مشابه بورس است، شرایط پذیرش و معامله آسانتری نسبت به بورس دارد تا بتواند در تامین مالی اقتصاد کشور تاثیر مثبتی داشته باشد. مهمترین وظیفه این بازار سازماندهی و هدایت بخشی از بازار سرمایه مانند شرکتهای کوچک است که شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را ندارند و خواستار ورود سریعتر به بازار هستند. در بازار فرابورس علاوه بر تنوع بالای اوراق بهادار، الزامات و شرایط آسانتری برای ورود به آن وجود دارد. در مقاله بازار فرابورس چیست نکات بیشتری درباره این بازار بیان کردهایم که پیشنهاد میکنیم مطالعه کنید.
انواع بازارهای فرابورس
فرابورس در ایران دارای ۵ بازار با نامهای بازار اول، دوم، سوم، بازار ابزارهای نوین مالی و بازار پایه است. سهام شرکتهایی که شرایط لازم را داشته باشند در بازار اول و دوم مبادله میشود و شرکتهایی که این شرایط را ندارند میتوانند در بازار پایه معامله شوند. در بازار اول فرابورس، شرکت های سهامی عام که طبق شرایط پذیرش، موفق به رعایت دستورالعملها میشوند، مجاز به ارائه معاملات سهام خود خواهند بود.
در بازار دوم فرابورس نیز مانند بازار اول، معاملات سهام شرکت های سهامی عام صورت میگیرد، اما شرایط پذیرش در این بازار از بازار اول آسانتر است. بازار پایه فرابورس نیز برای ایجاد قابلیت نقل و انتقال سهام شرکت های سهامی عام که شرایط حضور در بورس و بقیه بازارهای فرابورس را ندارند، ایجاد شده است. در این بازار اکثر شرکتهای سهامی میتوانند حضور داشته باشند.
تفاوت اصلی بورس و بازار فرابورس به زبان ساده
در هردو بازار بورس و فرابورس ایران، معاملات از طریق کارگزاریهایی انجام میشود که مجوز قانونی فعالیت خود را از سازمان بورس اوراق بهادار دریافت کردهاند. این کارگزارها نقش واسط بین خریدار و فروشنده را ایفا میکنند. حال، به بررسی تفاوت اصلی بورس و فرابورس به زبان ساده میپردازیم:
فرق بازار بورس و فرابورس
بازار بورس به ۲ بازار اول و دوم تقسیم میشود. عملکرد و رفتار این دو بازار به هم مرتبط است. به این صورت که اگر یک شرکت در بازار اول عملکرد مناسبی نداشته باشد به بازار دوم منتقل میشود، و برعکس. همچنین اگر شرکتی در بازار دوم رضایتبخش عمل نکند، امکان اخراج او از بازار وجود دارد. اما فرابورس ایران دارای ۵ بازار است که شرایط متعادلتری نسبت به بازار بورس دارند.
تفاوت پذیرش سهام در بورس و فرابورس
شرایط پذیرش سهام در بازار بورس کمی دشوارتر از فرابورس است. بازار فرابورس برای این ایجاد شد که شرکتهای کوچکتر که شرایط پذیرش در بازار بورس را ندارند نیز، بتوانند سهام خود را در بازار عرضه کنند. در این بخش به دو تفاوت بورس و فرابورس در خصوص شرایط پذیرش سهام اشاره میکنیم:
- حداقل سرمایه ثبت شده شرکت: در تابلوی اصلی بازار اول ۱۰۰ میلیارد تومان و در تابلوی فرعی بازار اول ۵۰ میلیارد تومان است. این میزان در بازار دوم ۲۰ میلیارد تومان است. اما در فرابورس، برای بازار اول ۱ میلیارد تومان و برای بازار دوم ۱۰۰ میلیون تومان نیز کافی است.
- حداقل سهام شناور: فرق بین بازار بورس و فرابورس در سهام شناور به این صورت است که در تابلوی اصلی بازار اول ۲۰ درصد و در تابلوی فرعی بازار اول ۱۵ درصد است. این میزان در بازار دوم ۱۰ درصد است. اما در بازار فرابورس، برای بازار اول ۱۰ درصد و برای بازار دوم ۵ درصد کفایت میکند.
تفاوت ساعات معامله بورس و فرابورس
از دیگر تفاوت های بورس و فرابورس، تفاوت ساعات معامله در این دو بازار است. بازار بورس هر هفته از شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۹ صبح تا ۱۲:۳۰ (به غیر از ایام تعطیلات رسمی) در حال فعالیت است. اما ساعات کار فرابورس انعطاف بیشتری دارد و فقط در زمان اداری تعریف نمیشود.
مزیت فرابورس نسبت به بورس تفاوت بورس کالا با بورس اوراق بهادار در امکان خروج
اگر شرکتی تصمیم به خروج از فرابورس را بگیرد، راه حلی برای این موضوع وجود دارد که با گذراندن فرآیند خاصی، امکان خروج از این بازار و حتی تبدیل شرکت به یک شرکت سهامی خاص وجود دارد. ضمن اینکه شرکتهای فرابورس ایران، میتوانند خیلی راحتتر به بازارهای مالی دیگر انتقال پیدا کنند.
مزایای پذیرش در فرابورس نسبت به بورس چیست؟
فرابورس به علت شرایط پذیرش آسانتری که نسبت به بورس دارد، بستر مناسبی را برای حضور شرکتها در بازار اوراق بهادار ایجاد کرده است. این تفاوت بین بورس و فرابورس باعث شده تا مشارکت بیشتری در بازارهای مالی ایران اتفاق بیافتد. همچنین شرکتهای فعال در فرابورس این امکان را دارند که از طریق فروش سهام خود از مزایای تامین مالی ارزان قیمت از طریق بازار سرمایه استفاده کنند. علاوه بر این، شرکتهای پذیرفته شده در بازار فرابورس، امکان برخورداری از معافیت مالیاتی تا ۱۰ درصد درآمد خود را دارند.
با علم به تفاوت های بازار بورس و فرابورس سرمایه گذاری صحیحی داشته باشید!
آشنایی با تفاوت های بازار بورس و فرابورس ایران باعث میشود تا در صورتی که قصد ثبت شرکت خود در این بازارها را دارید، مسیر خود را پیشبینی کنید و از سرمایهگذاری خود نهایت بهره را ببرید. در این مطلب، با مقایسه فرابورس و بورس برخی از ویژگیهای این دو بازار مالی ایران را برشمردیم و سعی کردیم تا حدودی راه انتخاب بین این دو بازار را برای شما آسانتر کنیم.
البته، آنچه در این مقاله شرح آن رفت، تنها مقدماتی بر شناخت و مقایسه بورس و فرابورس به زبان ساده است و بسیاری از موارد دیگر، مانند پیچیدگی تشکیلات و ساختار سازمانی و اقتصادی آنها و نیز استراتژیهایی که با استفاده از آنها میتوانید دست به معاملاتی کم ریسک، پرتنوع و سودساز در این دو بازار بزنید حرفی به میان نیامد. برای اطلاع از این موارد و مابقی نکات تکمیلی، پیشنهاد ما به شما سرمایه گذاری در دوره آموزش جامع بورس مجموعه بورس اینوست است. این دوره دقیقا همان جایی است که میتواند زیر چتر مدیریت سرمایه، شما را به سودآوری دائم و ثبات در بازار فرابورس و بورس برساند.
امیدواریم از این مقاله و بررسی فرق بازار بورس و فرابورس بهره برده باشید و اکنون بر مبنای این تفاوتها، بدانید که برای شما بورس بهتر است یا فرابورس. اگر هر سوالی درباره این موضوع برای شما پیش آمده، در قسمت نظرات پایین صفحه مطرح کنید تا کارشناسان سایت دکتر درخشی در سریعترین فرصت پاسخگوی شما عزیزان باشند.
تفاوت بورس با فرابورس
ورود شرکتها به بازار سرمایه همواره نشاندهنده رشد شرکت و معرفی آنها در سطح کشور میباشد. شرکتهایی که سهامشان در بازارهای مالی مورد داد و ستد قرار میگیرد از درجه اعتبار بالاتری برخوردار هستند .
بنابراین ورود به بازار اوراق بهادار ازجمله اهداف شرکتها محسوب میشود. اما این واقعیت که دستیابی سریع و آسان به بازار اوراق بهادار برای تعداد عمدهای از شرکتهای سهامی فعال در کشور میسر نبوده و این شرکتها از مزایای بازار سرمایه محروم بودهاند قبل از ایجاد فرابورس مشهود بوده است .
بنابراین فرابورس ایران با ساختار و جایگاه قانونی مشابه بورس ولی با شرایط پذیرش و معامله ساده تر ایجاد گردید تا حوزه شمول بازار سرمایه کشور را گسترش دهد . مهمترین وظیفه فرابورس ایران، ساماندهی و هدایت بخشی از بازار سرمایه میباشد که شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را نداشته یا تمایل به ورود سریعتر به بازار را دارند، لذا رویههای پذیرش شرکتها و تنوع شرایط پذیرش به گونه ایست که شرکتها با احراز حداقل شرایط و در سریع ترین زمان ممکن، امکان ورود به بازار را داشته و از کلیه مزایای شرکتهای پذیرفته شده در بازار اوراق بهادار استفاده کنند. نام این بازار در ایران از معادل انگلیسی آن over تفاوت بورس کالا با بورس اوراق بهادار the counter گرفته شده است. به همین دلیل به این بازار اختصارا otc نیز گفته میشود. قابل ذکر است که سازمان بورس اوراق بهادار به عنوان نهاد ناظر بر فعالیتهای مالی و عملیاتی شرکتهای بورس، فرابورس و بورس کالا نظارت کامل دارد .
تفاوتهای فرابورس با بورس
شرکت فرابورس ایران همچون دو بورس فعال کشور – بورس اوراق و بورس کالا- با مجوز شورای عالی بورس ایجاد شده و تحت نظارت سازمان بورس اوراق بهادار قرار دارد، با این تفاوت که ورود به بازارهای فرابورس از شرایط و الزامات کمتری برخوردار بوده و شامل بازارهای متنوعی میباشد که این تفاوتها را به اختصار در زیر تشریح میکنیم .
الف) تفاوت در بازارها
الف-1) براساس دستورالعمل پذیرش، عرضه و نقل و انتقال اوراق بهادار در فرابورس ایران، فرابورس دارای پنج بازار (اول، دوم، سوم (عرضه)، ابزارهای نوین مالی و پایه) است. پذیرش شرکتهای سهامی عام در بازار اول و بازار دوم و پذیرش سایر اوراق بهادار صرفا در بازار ابزارهای نوین مالی صورت میپذیرد .
بازار سوم جهت عرضه یکجا و پذیرهنویسی اوراق بهادار و بازار پایه جهت درج و نقل و انتقال سهام شرکتهایی است که بر اساس الزام بند ب ماده 99 قانون برنامه پنجم توسعه، مشمول ثبت نزد سازمان بورس و اوراق بهادار بوده و امکان پذیرش در یکی از بازارهای بورس یا فرابورس را ندارند .
الف-2) شرکت بورس تهران دارای 2 بازار به شرح زیر میباشد :
ب) تفاوت در فرآیند پذیرش
با توجه به تقسیمبندیهای انجام شده فوق، مقایسهای بین شرایط پذیرش سهام در بازارهای بورس و فرابورس برای آشنایی بیشتر ارائه میکنیم: بر اساس بند ب ماده 1 قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید سهام شناور آزاد بخشی از سهام شرکت است که دارندگان آن همواره آماده عرضه و فروش آن سهام میباشند و قصد ندارند با حفظ آن قسمت از سهام در مدیریت شرکت مشارکت نمایند .
مزایای پذیرش شرکتها در فرابورس
بر اساس مقررات، کلیه مزایای موجود برای شرکتهای پذیرفته شده در بورس، برای اوراق بهادار و سهام شرکتهای پذیرفته شده در فرابورس نیز تعریف شدهاند. این موارد از جمله موارد زیر میباشند :
تامین مالی آسان و ارزان
کارکرد اصلی بازارهای اوراق بهادار، تجهیز، جمعآوری و هدایت پساندازهای کوچک مردم برای اجرای طرحهای بزرگ اقتصادی است تا شرکتها با شرایطی آسانتر بتواند از مزایای تامین منابع ارزان قیمت از طریق بازار سرمایه، استفاده کنند. علاوه بر فروش سهام و افزایش سرمایه، راهکارهایی از قبیل انتشاراوراق مشارکت، انتشارگواهی سپرده سرمایهگذاری عام و خاص و. برای شرکتهای پذیرفته شده در فرابورس پیشبینی شده است .
افزایش نقد شوندگی سهام
تا پیش از فعالیت فرابورس فقط سهام شرکتهایی که در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شده بود، امکان معامله در محیطی شفاف و رقابتی را داشتند و شرکتهایی که نمیتوانستند شرایط پذیرش در بورس را احراز کنند از دسترسی به چنین امکانی محروم بودند. اما با ایجاد فرابورس، شرکتها با شرایط ساده تر میتوانند در این نهاد پذیرش شوند و از مزیتهای بازار منسجم و شفاف
بهرهمندی از معافیت مالیاتی شرکتهای پذیرفته شده در فرابورس
بر اساس قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید، شرکتهای پذیرش شده در فرابورس ایران مشمول مزایای مالیاتی قابل توجهی خواهند شد.به این صورت که بر اساس ماده 143 قانون مالیاتهای مستقیم، 5 درصد از مالیات بر درآمد شرکتهایی که سهام آنها برای معامله در بازار خارج از بورس داخلی (فرابورس) یا خارجی پذیرفته میشود از سال پذیرش تا سالی که از فهرست شرکتهای پذیرش شده در این بورسها یا بازارها حذف نشده اند با تایید سازمان بورس بخشوده میشود. شرکتهایی که سهام آنها برای معامله در بازارهای خارج از بورس داخلی یا خارجی پذیرفته شود در صورتی که در پایان دوره مالی به تایید سازمان بورس حداقل 20 درصد سهام شناور آزاد داشته باشند معادل 2 برابر معافیتهای فوق از بخشودگی مالیاتی برخوردار میشوند .
در ماده 143 مکرر اضافه شده است از هر نقل و انتقال سهام و حق تقدم سهام شرکتها اعم از ایرانی و خارجی در بورسها یا بازارهای خارج از بورس دارای مجوز، مالیات مقطوعی به میزان نیم درصد ارزش فروش سهام و حق تقدم سهام وصول خواهد شد و از این بابت وجه دیگری به عنوان مالیات بر درآمد نقل و انتقال سهام و حق تقدم سهام و مالیات بر ارزش افزوده خرید و فروش مطالبه نخواهد شد .
نقل و انتقال سهام بهصورت آسان- سریع و کمهزینه
هم اکنون برای نقل و انتقال سهم شرکتهای خارج از بورس فرآیند اداری پیچیده و وقتگیری وجود دارد و اجرای کلیه مراحل مستلزم صرف وقت و تشریفات اداری پیچیده است اما با شروع فعالیت فرابورس و پذیرش شرکتها در این بازار نقل و انتقال آنها به سهولت انجام میگیرد .
شفافیت و اعتبار قیمت سهام به واسطه مبادله در فرابورس
با توجه به نظارت و شفافیت مکانیسم عرضه و تقاضا، قیمت سهام شرکتها در فرابورس مبین شرایط روشنی برای وضعیت مالی شرکت است و در همه معاملاتی که شرکت یا سهامداران آن انجام میدهند، میتواند مبنای عمل قرار گیرد.همچنین میتواند مبنای وثیقهگذاری و اعتباردهی شرکتها باشد .
اطلاع رسانی هماهنگ و عادلانه به سرمایهگذاران بالفعل و بالقوه
پس از پذیرش سهام شرکتها در فرابورس، مکانیسم قانونی و مراجع رسمی برای اعلام اطلاعات شرکت ایجاد میشود و از نتایج ارائه اطلاعات، شفافیت بیشتر عملکرد مدیران شرکتها خواهد بود. همچنین با ارائه گزارشهای مالی دورهای تحت نظر حسابرسان معتمد سازمان بورس و اوراق بهادار، سهامداران و سایر سرمایه گذاران به اطلاعات حسابرسی شده دسترسی پیدا میکنند .
بهرهگیری از امکان وثیقهگذاری سهام و اخذ ساده تر تسهیلات بانکی
پس از پذیرش سهام شرکتها در فرابورس، امکان وثیقهگذاری سهام و اخذ تسهیلات بر روی سهام شرکتهای پذیرفته شده در این بازار امکان پذیر میباشد. چون با پذیرش سهام شرکت درفرابورس، یک مرجع رسمی بر انجام معاملات شرکت نظارت دارد و قیمت سهام در شرایط عادلانه عرضه و تقاضا تعیین میشود، لذا سیستم بانکی با شرایط سادهتری اقدام به وثیقه گرفتن سهام شرکت میکند. زیرا در صورت وثیقه شدن سهام، امکان انجام معامله روی آن وجود ندارد و ارزشگذاری سهام وثیقه شده از سوی یک مرجع رسمی به نام فرابورس صورت گرفته است .
معرفی شرکت و محصولات به طیف وسیعی از اقشار جامعه و افزایش اعتبار شرکت
با توجه به اینکه فرابورس و بازار سرمایه مخاطبان گستردهای دارد، ورود شرکت به بازار سرمایه موجب آشنایی قشر وسیعی از مصرف کنندگان با خریداران کالا و خدمات شرکت میشود وبی شک مخاطبان شرکت را افزایش خواهد داد .
صدور اوراق مشارکت و گواهی سپرده
در فرابورس پذیرهنویسی وانتشار اوراق مشارکت و گواهی سپرده سرمایهگذاری عام و خاص و همینطور انجام معامله دست دوم این اوراق انجام میشود .
پیشبینی فرآیند ساده خروج از فرابورس
در صورتی که به هر دلیل سهامداران عمده شرکتی تصمیم بگیرند، شرکت خود را از فرابورس خارج کنند، در دستورالعمل پذیرش ساز و کاری به این منظور در نظر گرفته شده است که با گذراندن فرآیند مشخصی امکان خروج ازاین بازار وحتی تبدیل شرکت به شرکت سهامی خاص به سادگی امکان پذیر خواهد بود .
تفاوت بورس و فرابورس چیست؟
بازارهای مالی تشکیلات پیچیده ای هستند که ساختار اقتصادی و سازمانی خاص خود را دارند و نقش مهمی در قیمت گذاری بازار ایفا میکنند. به طور گسترده، به هر بازاری که در آن معاملات اوراق بهادار صورت میگیرد، از جمله بازار سهام، بازار اوراق قرضه، بازار فارکس و بازار مشتقات، بازارهای مالی گفته میشود. بازارهای مالی برای عملکرد صحیح اقتصاد سرمایه داری بسیار حیاتی هستند. امروزه بسیاری از بازارهای مالی در سراسر جهان (مانند بازارهای سهام) معاملات خود را از طریق بورس انجام میدهند.
به بیان ساده، بورس محلی است که در آن بین تولیدکنندگان و مصرف کنندگان یا خریداران و فروشندگان، معاملهای صورت میگیرد. برای روشن شدن این موضوع ابتدا به تفکیک به هر ۲ بازار می پردازیم و سپس تفاوت بورس و فرابورس را خواهیم گفت.
فهرست این مقاله
بازار بورس
در بازار بورس، داراییهای مختلفی اعم از دارایـی مالی و دارایی واقعی مورد معامله قرار میگیرند. به بورسی که در آن داراییهای مالی یا اصطلاحاً داراییهای کاغذی (اسنادی مانند سهام و اوراق مشارکت) خرید و فروش میشود، بورس اوراق بهادار و به بورسی که در آن داراییهای واقعی یا کالاهای فیزیکی مورد معامله قرار میگیرند، بورس کالا گفته میشود.
نوع دیگری از بورس هم به نام بورس ارز وجود دارد که در آنجا، پول رایـج کشورها خرید و فروش میشوند (اما هنوز در کشور ما این بورس راهاندازی نشده است). بورس اوراق بهادار، یک بازار متشکل و رسمی سرمایه است که در آن خرید و فروش سهام شرکتها، اوراق قرضه دولتی و یا مؤسسات معتبر خصوصی تحت ضوابط، قوانین و مقررات خاصی انجام میشود.
خرید و فروش اوراق بهادار در ایران نیز بهطور رسمی و دائمی در محلی معین به نام بورس اوراق بهادار تهران انجام میشود. تعیین قیمت هر سهم در این بازار بر مبنای عرضه و تقاضای آن است، یک سرمایهگذار میتواند با هر مقدار سرمایهای وارد بورس شود و در سهم شرکتهای موجود سرمایهگذاری کند.
بازار فرابورس
بازار فرابورس ایران نیز در آبان سال ۱۳۸۷ فعالیت خود را تحت نظارت سازمان بورس اوراق بهادار آغاز کرد که این بازار دارای ساختار و جایگاه قانونی مشابه بورس است، اما شرایط پذیرش و معامله در آن سادهتر است تا اهرمی کمککننده به تامین مالی اقتصاد کشور باشد.
از مهمترین وظایف این بازار، ساماندهی و هدایت بخشی از بازار سرمایه است که شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را نداشته و یا تمایل به ورود سریعتر به بازار را دارند.
علاوه بر اینکه انواع متنوعی از اوراق بهادار در بازار فرابورس قابل معامله هستند، ورود به آن نیز نیازمند شرایط و الزامات کمتری است.
سازوکارهایی سادهتر و تنوع در شرایط پذیرش شرکتها در فرابورس ایران، امکانی را فراهم کرده تا بنگاههای اقتصادی بتوانند با کسب حداقل شرایط و در سریعترین زمان ممکن، به این بازار مالی وارد شده و از تمامی مزایای شرکتهای پذیرفته شده در بازار مبادلات اوراق بهادار بهرهمند شوند.
فرابورس دارای پنج بازار است با نامهای بازار اول، بازار دوم، بازار سوم، بازار ابزارهای نوین مالی و بازار پایه.
بــازار سهام فرابورس ایران شامل بازارهای اول، دوم و پایه است. سهام شرکتهایی که شرایط لازم را داشته باشند در بازار اول و دو مبادله میشوند و شرکتهایی که این شرایط را نداشته باشند میتوانند در بازار پایه معامله شوند.
در بازار اول، شرکتهای سهامی عام که طبق دستورالعمل پذیرش موفق بــه احراز شرایط لازم شده باشند، مجاز بــه انجام معاملات سهام خود خواهند بـود.
در بازار دوم، همانند بازار اول معاملات سهام شرکتهای سهامی عام انجام میشود؛ اما شرایط پذیرش در این بازار، منعطفتر از بازار اول است. بازار پایه فرابورس نیز، بهمنظور ایجاد قابلیت نقل و انتقال سهام شرکتهای سهامی عام که در بورس یا سایر بازارهای فرابورس پذیرش نشدهاند، ایجاد شده است. در این بازار اکثر شرکتهای سهامی میتوانند حضور داشته باشند.
در هر دو بازار بورس و فرابورس، انجام معامله از طریق کارگزاریهایی انجام میشود که دارای مجوز قانونی از سازمان بورس اوراق بهادار هستند. این کارگزارها درواقع واسط میان خریدار و فروشنده هستند.
اما تفاوت بورس و فرابورس در چیست؟
تقسیم بندی بازار:
بازار بورس بهطور کلی به دو بازار اول و دوم تقسیم میشود. عملکرد این دو بازار به هم مرتبط است. به این صورت که اگر شرکتی در بازار اول عملکرد قابل قبولی نداشته باشد به بازار دوم منتقل خواهد شد و در مقابل اگر شرکتی در بازار دوم به خوبی عمل کند به بازار اول منتقل خواهد شد.
ضمن اینکه اگر شرکتی در بازار دوم چندان رضایت بخش عمل نکند از بازار اخراج میشود. بازار فرابورس ایران نیز همانطور که در ابتدا توضیح داده شد، دارای ۵ بازار، اول، دوم، سوم، ابزارهای نوین مالی و پایه است.
بنابراین اولین تفاوت بورس و فرابورس در تقسیم بندی و تعداد این دو بازار است.
فرآیند پذیرش در بازار بورس و فرابورس:
شرایط پذیرش سهام در بازار بورس کمی دشوار است، بازار فرابورس با شرایط سادهتر تشکیل شده تا شرکتهای کوچک هم بتوانند سهام خود را در بازار سرمایه عرضه کنند. در جدول زیر میتوانید تفاوت بورس و فرابورس را در خصوص شرایط پذیرش به خوبی مشاهده کنید:
شرایط پذیرش | بازار بورس | بازار فرابورس | |||
تابلوی اصلی بازار اول | تابلوی فرعی بازار اول | بازار دوم | بازار اول | بازار دوم | |
حداقل سرمایه ثبت شده شرکت | ۱۰۰ میلیارد تومان | ۵۰ میلیارد تومان | ۲۰ میلیارد تومان | یک میلیارد تومان | ۱۰۰ میلیون تومان |
حداقل سهام شناور | ۲۰ درصد | ۱۵ درصد | ۱۰ درصد | ۱۰ درصد | پنج درصد |
حداقل تعداد سهامداران | هزار نفر | ۷۵۰ نفر | ۲۵۰ نفر | ۲۰۰ نفر | – |
حداقل سابقه فعالیت شرکت در صنعت مربوطه | سه سال | سه سال | دو سال | حداقل دو سال از زمان بهرهبرداری با ارائه خدمات گذشته باشد | حداقل یک سال از تاسیس آن گذشته باشد |
زیان انباشته | نداشته باشد | نداشته باشد | نداشته باشد | نداشته باشد | برنامه عملیاتی مناسبی برای خروج از زیان داشته باشد |
نسبت حقوق صاحبان سهام به کل داراییها | ۳۰ | ۲۰ | ۱۵ | ۱۵ | – |
سودآوری | سه دوره منتهی به پذیرش سودآور باشد | دو دوره منتهی به پذیرش سودآور باشد | یک دوره منتهی به پذیرش سودآور باشد | یک دوره منتهی به پذیرش سودآور باشد | – |
- بورس اوراق بهادار مزایایی از قبیل شفافیت قیمتها و کاهش ریسک را به همراه دارد اما در بازار فرابورس به این علت که شرایط معاملات با نظر طرفین قرارداد تعیین میگردد، این مزایا به صورت کامل وجود ندارد.
- دیگر تفاوت بورس و فرابورس، ساعات معاملهی این دو بازار است. بازار بورس از شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۹ صبح تا ۱۲٫۳۰ (به غیر از تعطیلات رسمی) فعالیت میکند، اما ساعات کار فرابورس از انعطاف پذیری بیشتری برخوردار است.
مزایای پذیرش شرکتها در فرابورس:
پذیرش و درج شرکتهای سهامی عام در فرابورس ایران نسبت به بورس شرایط کمتری نیاز دارد و این باعث شده تا دوره زمانی پذیرش شرکتها به کمتر از یک ماه کاهش پیدا کند.
شرکتهای پذیرفته شده در فرابورس این امکان را دارند تا از طریق فروش سهام خــود از مزایای تامین مالی ارزان قیمت از طریق بازار سرمایه بهره ببرند. علاوه بر این امکان تامین مالی از محل جذب سرمایه گذاران جدید و افزایش سرمایه را نیز دارا هستند.
شرکتهای پذیرفته شده در بازار فرابورس ایران از مزایای مالیاتی قابل توجهی برخوردار هستند. به این صورت که شرکتهایی که اقدام به عرضه سهام در فرابورس میکنند (به غیر از شرکتهای حاضر در بازار پایه) امکان برخورداری از معافیت مالیاتی تا ۱۰ درصد درآمد خود را دارا هستند.
سهامداران شرکتهای پذیرش شده در بازار فرابورس میتوانند از طریق وثیقه گذاری سهام شرکت خود، برای اخذ تسهیلات اقدام کنند. چراکه شبکه بانکی، سهام شرکتهای پذیرفته شده در فرابورس ایران را بهعنوان دارایی قابل قبول جهت وثیقه گذاری برای دریافت تسهیلات بانکی بــه رسمیت میشناسد.
- امکان انتشار اوراق بهادار در بازار ابزارهای نوین مالی:
شرکتهای پذیرش شده در فرابورس میتوانند با ارائه مدارک لازم به سازمان بورس و اوراق بهادار منابع مالی طرحهای موردنظر را (حداکثر تا ۶۰ درصد سرمایه گذاری در طرح پروژه موضوع اوراق مشارکت) از طریق انتشار اوراق تامین کنند.
اگر شرکتی تصمیم بگیرد به هر دلیلی از فرابورس خارج شود، در دستورالعمل پذیرش برای این موضوع راهحلی در نظر گرفته شده است که با گذراندن فرآیند مشخصی امکان خروج از این بازار و حتی تبدیل شرکت به شرکت سهامی خاص بهسادگی امکان پذیر خواهد بود. ضمن اینکه شرکتهای حاضر در فرابورس ایران میتوانند بسیار راحتتر به بازارهای دیگر انتقال پیدا کنند.
سهام مورد مبادله در بازارهای فرابورس ایران به دلیل نبود حجم مبنا با معاملات روانتر و نقد شوندگی بالاتری رو به رو هستند و عرضه و تقاضا برای این سهام به سرعت متعادل شده و معمولا صف خرید و فروش آنها برای مدت زیادی ادامه نمییابد.
در نظر داشته باشید که سهام شرکتهای فرابورسی و بورسی با یک کد معاملاتی قابل خرید و فروش هستند. شما میتوانید برای شروع انجام معامله، این کد را از کارگزاری های رسمی دریافت کنید.
چطور با تخفیف کارمزد در صرافی های ارز دیجیتال ثبت نام کنیم؟
نام صرافی | تخفیف کارمزد | IP خارج از ایران | لینک ثبت نام |
---|---|---|---|
![]() | دارد | نیاز دارد | ثبت نام با تخفیف کارمزد |
![]() | دارد | نیاز دارد | ثبت نام با تخفیف کارمزد |
![]() | دارد | نیاز ندارد | ثبت نام با تخفیف کارمزد |
![]() | دارد | نیاز ندارد | ثبت نام با تخفیف کارمزد |
بیت ۲۴ | دارد | نیاز ندارد | ثبت نام با تخفیف کارمزد |
آبان تتر | دارد | نیاز ندارد | ثبت نام با تخفیف کارمزد |
توجه: با وجود اینکه دو صرافی کوینکس و کوکوین هر دو فعلا بدون نیاز به تغییر IP فعالیت میکنند اما بهتر است برای امنیت بیشتر از IP ثابت خارج از ایران استفاده کنید.
برای ورود به صرافی کوینکس حتما باید با IP خارج از ایران وارد شوید.
تفاوت بورس و فرابورس چیست؟ | به زبان ساده (+ فیلم آموزش رایگان)
پیشتر، در مطالب «آموزش بورس رایگان | گام به گام برای همه | به زبان ساده» و «بورس چیست ؟ آموزش بورس (+ دانلود فیلم آموزش رایگان)» با بازار بورس و مفاهیمی مانند شاخص بورس، تابلوخوانی، نوسانگیری، حجم مبنا و تحلیل فاندامنتال آشنا شدیم. در این آموزش، ابتدا به معرفی مختصر بورس و فرابورس خواهیم پرداخت و پس از آن، مهمترین موارد تفاوت بورس و فرابورس را بیان خواهیم کرد.
بورس چیست؟
بورس بازاری است که در آن داراییها معامله میشوند. این بازار به سه دسته بورس کالا، ارز و اوراق بهادار تقسیم میشود. در بورس کالا، همانگونه که از نامش مشخص است، کالاهای معینی خرید و فروش میشود. در این بورس، معمولاً مواد اولیه معامله میشوند و هر کالایی بورس خودش را دارد؛ مثلاً بورس نفت. در بورس ارز، پولهای خارجی خرید و فروش میشوند که البته این بورس در ایران فعال نیست. در بورس اوراق بهادار، داراییهای مالی مانند سهام شرکتها، اوراق مشارکت و.. معامله میشود. در بورس اوراق بهادار یا به اختصار، بورس، بستری ایجاد شده تا خریداران و فروشندگان بتوانند معاملات را انجام دهند. در این بازار قوانینی وجود دارد که منافع سرمایهگذاران و سرمایهپذیران را حفظ میکند. به عبارت بهتر، بورس سرمایهگذاران و سرمایهپذیران را در کنار هم قرار میدهد تا هر دو با تواناییها و داراییهایی خود موجب منفعت دو طرف شوند.
فیلم آموزش رایگان تفاوت های بورس و فرابورس
فیلم آموزش رایگان تفاوت بورس و فرابورس به صورت گام به گام، در کادر بالا، به سوالات شما در خصوص تفاوتهای بورس و فرابورس، به زبان ساده و به صورت گام به گام پاسخ میدهد.
برای پخش و مشاهده ویدئو روی دکمه پلی یا تصویر بالا کلیک کنید.
فرابورس چیست؟
در بازار بورس قوانین و ساختارهایی وجود دارد که سبب میشود هر شرکتی توانایی ورود به آن را نداشته باشد. فرابورس نیز مانند بورس اوراق بهادار، بازاری برای داد و ستد اوراق بهادار یا سهام است و شرایط و قوانین معاملاتی سادهتری برای پذیرش شرکتها و معامله سهام دارد. وظیفه فرابورس، سازماندهی آن بخش از شرکتهای علاقهمند به فعالیت در بازار سرمایه است که هنوز شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را کسب نکردهاند.
تفاوت بورس و فرابورس چیست؟
بازار بورس و فرابورس تفاوتهایی با هم دارند که در این بخش، مهمترین آنها را معرفی میکنیم.
بازارهای بورس و فرابورس
یکی از تفاوتهای ساختاری بورس و فرابورس تقسیمبندی بازارهای آنها است. بورس شامل دو بازار اول و دوم است. شرکتهایی که در بازار اول فعالیت میکنند، در صورتی که عملکرد مناسبی نداشته باشند، به بازار دوم منتقل میشوند و در طرف مقابل، شرکتهایی که عملکرد مناسبی در بازار دوم داشته باشند، میتوانند به بازار اول منتقل شوند.
ساختار جدید فرابورس ایران از پنج بازار تشکیل شده است: بازار اول، بازار دوم، بازار پایه (زرد، نارنجی و قرمز)، بازار سوم و ابزارهای نوین مالی. در بازار اول فرابورس، سهام شرکتها و واحدهای صندوقهای سرمایهگذاری پذیرش و معامله میشود. بازار دوم فرابورس تنها شامل سهام شرکتهای سهامی عام است. سهام شرکتهای زیانده، تازه تأسیس و آنهایی که با افزایش سرمایه قصد تبدیل از سهامی خاص به سهامی عام دارند در بازار دوم پذیرفته میشود. بازار پایه نیز یکی از بازارهای فرابورس است که به منظور عرضه و نقل و انتقال اوراق بهادار ایجاد شده است. شرکتهای این بازار فرایند پذیرش را طی نمیکنند و به سه دسته تقسیم میشوند. طبق قوانین جدید، شرکتهای این بازار در سه بازار پایه زرد، نارنجی و قرمز دستهبندی شدهاند و دامنه نوسان روزانه آنها، به ترتیب، ۳، ۲ و ۱ درصد است.
مالیات در فرابورس
شرکتهای پذیرفته شده در فرابورس از پرداخت ۱۰ درصد مالیات معاف هستند که این مزیت مستقیماً متوجه سهامداران نیز میشود. همچنین، صاحبان سهام در شرکتهای فرابورس، نسبت به سهامی که در اختیار دارند، در مجمع عمومی حق رأی خواهند داشت.
تنوع بازارهای فرابورس
وجود بازارهای متنوع آن برای پوشش سلایق مختلف، از جاذبههای فرابورس است. بنابراین، سهامداران میتوانند در شرکتهای مختلف سرمایهگذاری کرده و به این ترتیب، ریسک سرمایهگذاری را کاهش دهند.
تسهیلات و تأمین مالی شرکتها
بانکها شرکتهای فعال در فرابورس را به عنوان وثیقه جهت دریافت تسهیلات میپذیرند. بنابراین، شرکتهای فرابورس میتوانند از این طریق برای دریافت تسهیلات اقدام کنند. همچنین، اگر شرکتها به فرابورس پذیرفته شوند و در آن فعالیت کنند، میتوانند از تأمین مالی از طرف سهامداران برخوردار شوند.
پذیرش شرکتها و قوانین نظارتی
روند پذیرش شرکتها در فرابوس سادهتر است و الزامات سادهتری نسبت با بورس دارد. شرایطی مانند حداقل سرمایه ثبت شده شرکت، حداقل سهام شناور، حداقل تعداد سهامداران، حداقل سابقه فعالیت شرکت در صنعت مربوطه، زیان انباشته، نسبت حقوق صاحبان سهام به کل داراییها و سودآوری معیارهای سختگیرانهتری در بورس دارند.
روش و زمان معامله در بورس و فرابورس
روش معامله در بورس و فرابوس، اساساً تفاوت خاصی ندارد. همانگونه که از طریق پلتفرمهای آنلاین به خرید و فروش سهام بورس اقدام میکنید، میتوانید معاملات سهام شرکتهای فرابورس را نیز انجام دهید. البته زمان معاملات در فرابورس، انعطافپذیری بیشتری نسبت به بورس دارد.
به طور خلاصه میتوان گفت که سود سهام، افزایش قیمت سهام، تنوع سرمایهگذاری، اطمینان از محل سرمایهگذاری، معافیت مالیاتی، حق خرید سهام جدید و نوسانهای روزانه قیمت سهام از جاذبههای فرابورس است.
فیلم آموزش مقدماتی ورود به بازار بورس و نکات کاربردی
یکی از آموزشهای مفید و کاربردی فرادرس فیلم آموزش مقدماتی ورود به بازار بورس و نکات کاربردی است و منبع مناسبی برای کسانی است که میخواهند در بازار بورس فعالیت کنند و مفاهیم و اصول آن را بیاموزند. در این آموزش که مدت آن ۳ ساعت و ۲۸ دقیقه است، ضمن پوشش مباحث اصلی، مطالب به گونهای بیان شده است که مخاطبان حداکثر استفاده را از آن ببرند و اطلاعات ضروری را برای ورود به بورس کسب کنند. لینک آموزش مذکور در ادامه آورده شده است.
برای مشاهده فیلم آموزش مقدماتی ورود به بازار بورس و نکات کاربردی + اینجا کلیک کنید.
در درس اول این آموزش، مقدمات و آشنایی اولیه با بازار بورس و سهام مورد بحث قرار گرفته است. موضوع درس دوم، شناخت کلی و نکات مهم در ورود به بازار بورس است. ورود به سایتهای مربوط به سازمان بورس و ثبت نام در سجام موضوع درس سوم این فیلم آموزشی است. در درس چهارم راهنماییهای کاربردی درباره آشنایی با اصطلاحات و انواع قرارداد و صندوق ارائه شده است. آشنایی با مفاهیم سرمایهگذاری، انواع بورس و عرضه اولیه از دیگر موضوعاتی است در درس پنجم بیان شده است. درس ششم نیز، مروری بر ابزارهای تحلیل تکنیکال را پوشش میدهد. در نهایت، موضوع درس هفتم این فیلم آموزشی، آشنایی با سامانه کدال و کارگزاریها است.
برای آشنایی بیشتر با کارگزاریها، پیشنهاد میکنیم به مطلب «بهترین کارگزاری بورس | بررسی جامع کارگزاری ها» مراجعه کنید.
سخن پایانی
در این نوشتار سعی کردیم تا تفاوتهای بورس و فرابورس و مزایا و معایب سرمایهگذاری در هر یک از آنها را به صورت خلاصه شرح دهیم. در پایان، از شما دعوت به عمل میآوریم تا دیدگاههای خود در رابطه با این مطلب را با ما در میان بگذارید؛ همچنین اگر تجربهای از حضور در این بازارها و سرمایهگذاری در آنها دارید، این تجربیات را نیز از همین طریق با دیگر مخاطبین مجله فرادرس به اشتراک بگذارید.
سلب مسئولیت مطالب اقتصاد: این مطلب صرفاً با هدف افزایش آگاهی عمومی در حوزه اقتصاد نوشته شده است. برای سرمایهگذاری، تجارت و آگاهی دقیق از قوانین مربوط به آنها، لازم است حتماً از دانش و مشاوره افراد متخصص کمک گرفته شود. دقت داشته باشید که قوانین بازار سرمایه و قوانین تجاری و اقتصادی کشور، همواره در حال تغییر هستند و بر همین اساس، ممکن است برخی موارد ذکر شده در این مطلب، دیگر صحت نداشته باشند. مسئولیت هر گونه بهرهبرداری از این نوشتار با هدف سرمایهگذاری، تجارت، کسب درآمد و غیره، بر عهده خود افراد بوده و مجله فرادرس هیچ مسئولیتی در این رابطه ندارد. برای اطلاعات بیشتر + اینجا کلیک کنید.
مطلبی که در بالا مطالعه کردید بخشی از مجموعه مطالب «آموزش بورس رایگان به زبان ساده» است. در ادامه، میتوانید فهرست این مطالب را ببینید:
اگر این مطلب برای شما مفید بوده است، آموزشها و مطالب زیر نیز به شما پیشنهاد میشوند:
انواع بازارهای بورس اوراق بهادار
چنانچه در بازارهای مالی و به خصوص بازار بورس ایران فعالیت داشته باشید، احتمالا با انواع بازارهای بورس اوراق بهادار آشنا هستید ولی اگر با انواع بازارهای بورس اوراق بهادار آشنایی ندارید و یا جدیدا به دنبال فعالیت در بازار سرمایه ایران هستید و حتی اگر تنها علاقه مند به مسائل اقتصادی و بورس هستید، این مطلب مناسب شماست، چرا که در ابتدای امر شما را با انواع بازارهای بورس اوراق بهادار آشنا می کند و دید خوبی در مورد بازارهای سرمایه گذاری در بورس به شما می دهد و همچنین کمک می کند با ماهیت بورس و سازوکار انواع بازارهاي بورس آشنا شوید، پس به هیچ عنوان این مطلب جذاب را از دست ندهید؛
انواع بازارهای بورس اوراق بهادار
به صورت کلی بازار بورس نهاد سازمان یافته ای به حساب می آید که در آن سهام شرکت ها و اوراق گوناگون مورد معامله قرار می گیرد. جالب است بدانید که بورس هر کشور یکی از ارکان اصلی بازار سرمایه آن کشور محسوب می شود و محلی برای جمع آوری منابع مالی و تخصیص بهینه سرمایه به شمار می رود. بنابراین سرمایه های راکد در جامعه از طریق بازار بورس به بخش هایی که به منابع مالی احتیاج دارند، اختصاص پیدا می کند. در بازار بورس، قیمت ها شفافیت دارد و به درستی کشف قیمت انجام می شود (. ). در بورس اصل بر این است که ریسک کنترل شود، ولی حائز اهمیت ترین هدف این بازار، تامین نقدینگی برای شرکت ها و فعالان اقتصادی می باشد و هدایت سرمایه های راکد به سمت حوزه هایی است که احتیاج به منابع مالی جدید دارند.
درصورتی که تمایل دارید تا از خدمات ۲۵ درصد تخفیف کارمزد در بورس، سرمایه گذاری بر روی حق تقدم و یا فروش آن و … بهره مند شوید میتوانید از طریق لینک زیر اقدام به ثبت نام نمایید.
بازار سرمایه این امکان را برای همه فراهم می آورد تا بتوانیم در فعالیت های اقتصادی کشور مشارکت کرده و همچنین سود نیز به دست آوریم. به بیان دیگر بازار بورس به عنوان رابطی بین افراد سرمایه دار و کسانی که برای انجام فعالیت های اقتصادی و تجاری نیاز به منابع مالی دارند، فعالیت می کند و نکته جالب دیگر این که در جهان انواع بازار بورس وجود دارد که در این بین می توان به بورس اوراق بهادار، بورس کالا، بورس انرژی، بورس ارز و … اشاره کرد. در ایران تا به امروز چهار بازار بورس اوراق بهادار، بورس کالا، بورس انرژی و فرابورس در دسترس و فعال می باشد. البته بورس ارز یکی از بورس های اصلی در دنیاست که به علت وجود محدودیت های گوناگون، جای آن در بازارهای سرمایه ای ایران خالی می باشد. در ادامه با انواع بورس در ایران بیشتر آشنا خواهیم شد؛
۱) بورس اوراق بهادار
ریشه پیدایش بورس را بایستی ایجاد ارتباط بین دارندگان سرمایه و آن هایی دانست که به سرمایه نیاز دارند. لذا بورس اوراق بهادار چیزی بیش از ۵۰ سال است که در ایران وجود دارد و فعالیت های زیادی در آن صورت می پذیرد، ولی آغاز فعالیت رسمی آن را می توان سال ۱۳۸۳ به حساب آورد. بورس اوراق بهادار را می توان بازاری شفاف و با ابزارهای متنوع دانست که در پی ایجاد ارزش افزوده برای ذی نفعان است. در این بازار مشخصا، انواع دارایی های مالی مثل سهام شرکت ها و یا اوراق مشارکت خرید و فروش م یشود. در بورس همچنین نهادهای نظارتی گوناگونی بر نحوه معاملات و پذیرش شرکت ها نظارت دارند و بسیاری از افراد هم به عنوان اشخاص حقیقی در این بازار فعالیت می کنند.
ویژگی اصلی بورس اوراق بهادار تهران حمایت قانونی از صاحبان منابع پس اندازی و وجود باید و نبایدهای قانونی برای متقاضیان سرمایه به شمار می رود. بازار بورس چند نوع دارد؛ بازار اول و بازار دوم که بازار اول هم از تابلوی اصلی و فرعی برخوردار است ولی لازم نیست خودتان را گیج کنید و در بند انواع مختلف هر بورس باشید، چرا که تنها ماهیت آن ها را درک کنید کفایت می کند و در صورت سرمایه گذاری سنگین در بخش های مختلف، بهتر است دقیق تر این مفاهیم را یاد گرفته باشید ولی در حال حاضر خودتان را اذیت نکنید.
پذیرش شرکت ها در هر کدام از این بازارها از شرایط مخصوص به خود برخوردار است؛ شرایطی مثل داشتن سرمایه لازم، شفافیت صورت های مالی، حداقل تعداد سهامداران که در زمان پذیرش شرکت ها این شرایط مورد بررسی قرار خواهد گرفت. امروزه معامله های بازار بورس از ساعت ۹ تا ۱۲:۳۰ روزهای شنبه تا چهارشنبه هر هفته و با دامنه نوسان ۵ درصد انجام می شوند و از ساعت ۸:۳۰ تا ۹ پیش گشایش بازار بوده و ثبت سفارش صورت می پذیرد.
البته بورس در روزهای تعطیل رسمی، تعطیل است. این را در نظر داشته باشید که به منظور معامله در بورس بی گدار به آب نزنید و حتما به مبانی تحلیل تکنیکال نیز توجه داشته باشید. بازار بورس خود به دو بازار اول و دوم تقسیم بندی می شود، تفاوت این دو بازار در قوانین آن ها است. به صورتی که یک شرکت برای ثبت در تابلوی بازار اول باید قوانین سخت گیرانه تری را نسبت به بازار دوم پشت سر بگذارد. برای نخستین بار سوالات پرتکرار در بازار بورس را می توانید در این مقاله به صورت کاملا رایگان مطالعه نمایید و مطمئن باشید که بسیاری از این سوالات، سوالات شخص شما نیز هست.
۲) بورس کالا
بورس کالا یکی دیگر از انواع بازار بورس در ایران است و همان طور که از نام آن مشخص است، شما قادرید در این بازار سهام کالاهای گوناگون را مورد معامله قرار دهید. در حقیقت بورس کالا، بازار منسجمی به حساب می آید که بسیاری از عرضه کنندگان، کالای خود را عرضه می کنند و کالای مربوطه بعد از بررسی های کارشناسی و قیمت گذاری به وسیله کارشناسان بورس کالا، به خریداران عرضه می شود. در این بازار به صورت معمول کالاهای خام و فرآوری نشده مثل فلزات، پنبه، گندم، برنج، زعفران و … خرید و فروش می شوند. یکی از مزایای بورس کالا، وجود نهادهای نظارتی و تنظیم کننده بازار می باشد که بدین شکل همه تولیدکنندگان، مصرف کنندگان و تاجرین کالا، از مزایای قوانین و مقررات حاکم بر بورس برخوردار خواهند شد.
این بورس برای افرادی که قصد دارند از ريسک نوسان كاذب قيمت ها در امان باشند یا برعکس، از نوسانات قيمت استفاده نمایند و سود بیشتری ببرند، پیشنهاد می شود. انواع بازارها، قراردادها و اوراق قابل معامله در بورس کالای ایران عبارت اند از؛ قرارداد نقدی، قرارداد سلف، قرارداد نسیه، قرارداد آتی، قرارداد سلف استاندارد، قراردادهای اختیار معامله، صندوق های سرمایه گذاری مبتنی بر طلا و گواهی سپرده کالایی که در مطالب گوناگونی سعی بر آشنایی کلی با آن ها داشتیم.
۳) بورس انرژی
بورس انرژی به عنوان یک بورس کالایی است که قابلیت انجام معاملات حامل های انرژی و اوراق بهادار مبتنی بر کالاهای مذکور در آن وجود دارد. منظور از حامل های انرژی نفت، گاز، برق و سایر حامل های انرژی است. بورس انرژی ایران در اسفند ماه سال ۹۱ و با هدف ایجاد بازاری شفاف، کارآمد، با نقد شوندگی و رقابت پذیری بالا، کشف قیمت منصفانه و انحصار زدایی در بازار معاملات حوزه انرژی تشکیل شد. بورس انرژی به عنوان چهارمین بورس کشور برای عرضه محصولات نفت و مشتقات نفتی، برق، گاز طبیعی، زغال سنگ، حق آلودگی و دیگر حامل های انرژی ایجاد شد.
بورس انرژی از دو بازار فعال فیزیکی و مشتقه برخوردار می باشد که امکان دارد قابلیت های این دو بازار با یکدیگر متفاوت باشند. تفاوت اصلی این دو بازار این است که در بازار فیزیکی کالاها خرید و فروش می شوند اما در بازار مشتقه، اوراق مبتنی بر کالا مورد معامله قرار می گیرند. مشتریان حقیقی در بازار فیزیکی نمی توانند خرید انجام دهند و تنها در بازار مشتقه قادرند نسبت به خرید اوراق اقدام نمایند. در معاملات این بازار ۱۰ یا ۲۰ درصد قیمت معامله به شکل پیش پرداخت از مشتری اخذ می گردد و مابقی آن برای کالاهای داخلی تا ۳ روز کاری و برای کالاهای بازار بین الملل تا ۵ روز کاری بعد دریافت خواهد شد.
به صورت خلاصه باید گفت که انجام معامله در بورس انرژی شرایط خاصی دارد و مشتریان حقیقی نمی توانند در بازار فعالیت کنند. عرضهکنندگان و خریداران در این بازار شرایط خاصی دارند و مدارک مورد نیاز به منظور دریافت کد معاملاتی نیز بسیار متفاوت تر از مدارک لازم برای دریافت کد بورسی و معاملات سهام و اوراق بهادار می باشد. اگر دوست دارید بدانید نحوه معامله در بورس انرژی ایران چگونه است این مطلب شما را به بهترین شکل راهنمایی می کند.
۴) بازار فرابورس
یکی دیگر از انواع بازار های بورس در ایران بازار فرابورس می باشد که مقدمات به وجود آمدن آن در سال ۱۳۸۴ فراهم شد و بعد از ۳ سال و با هدف ساماندهی بازارهای خارج از بورس، فرابورس ایران به عنوان یکی از بورس های رسمی کشور فعالیت های خود را آغاز کرد. همان طور که گفتیم، پذیرفته شدن در بازار بورس شرایط و قوانین خاصی دارد. چنانچه شرکتی شرایط قانونی حضور در بازار بورس را نداشته باشد، اما تمایل به عرضه سهام خود داشته باشد، می تواند در بازار فرابورس فعالیت نماید.
از همین روی شرکت هایی که شفافیت عملکردی ضعیف تری دارند، در بازار فرابورس فعالیت می کنند که ریسک معاملات سهام این شرکت ها را هم بیشتر می کند. بازار فرابورس ایران به عنوان یکی از ارکان بازار سرمایه، از ۵ بازار کارآمد برخوردار می باشد؛ بازار اول، دوم، سوم، بازار پایه و بازار ابزارهای مالی نوین از انواع بازار فرابورس هستند که مطابق با شرایط خاص هر شرکت و اوراق بهادار، امر پذیرش انجام خواهد گرفت.
البته چنانچه هر یک از سهام بازار پایه به مدت ۳ روز متوالی صف های خرید یا فروش داشته باشند، بازه نوسان هر کدام از تفاوت بورس کالا با بورس اوراق بهادار تابلوهای زرد، نارنجی و قرمز برای روز معاملاتی بعد تغییر می کنند و به ترتیب ۵، ۴ و ۵ درصد خواهند شد. فرابورس برای افراد مبتدی بازار ریسک داری به حساب می آید و تنوع سرمایه گذاری، اطمینان از محل سرمایه گذاری، معافیت مالیاتی، حق خرید سهام جدید و نوسانات روزانه قیمت سهام از قابلیت های این بازار به شمار می رود. معاملات سهام در بازار فرابورس نیز از شنبه تا چهارشنبه، ساعت ۹ صبح تا ۱۲:۳۰ صورت می پذیرد. البته از ساعت ۸٫۳۰ تا ۹ صبح امکان سفارش گذاری وجود دارد و شرایط زمانی خرید و فروش در این بازار، با بازار بورس یکسان می باشد.
نتیجه گیری و کلام پایانی
بازار بورس یکی از بازارهای حائز اهمیت در بخش اقتصادی هر کشوری به حساب می آید. بازار بورس بازاری یکپارچه به منظور معامله سهام شرکت ها و اوراق گوناگون مثل؛ اوراق اختیار فروش تبعی، اوراق بدهی، اوراق تسه و … می باشد. مطابق با اهداف، دارایی و قوانینی که وجود دارد بازار بورس به چند بازار تقسیم می شود. چنانچه بخواهیم در مورد انواع بازارهای بورس ایران صحبت کنیم، باید این را در نظر داشت که بازار بورس در ایران به ۴ بازار عمده بورس اوراق بهادار، فرابورس، کالا و انرژی تقسیم بندی می شود که هر کدام از شرایط پذیرش و انجام معاملات مخصوص به خود برخوردارند.
در بازار بورس و فرابورس، سهام و حق تقدم سهام شرکت ها پذیرش می شود. بازار کالا فرصتی را برای معاملات کالاهای تعیین شده برای متقاضیان آن فراهم کرده است و بازار انرژی، بازاری برای معاملات حامل های انرژی و برق می باشد. هدف بازارهای بورس تسهیل کردن انجام معاملات، شفافیت معاملات و تامین نقدینگی می باشد، لذا افراد می توانند مطابق با اهدافی که در سر دارند، در بازارهای گوناگون بورس، فعالیت خود را آغاز نمایند. در انتها امیدوارم به بهترین شک با انواع بورس در بازار سرمایه آشنا شده باشید.
همان طور که در ابتدای مطلب قول دادیم، در این مطلب به زبان ساده با انواع بازارهای بورس اوراق بهادار آشنا شدیم.
همچنین اگر دوست دارید اصول سرمایه گذاری بلند مدت در بورس را یاد بگیرید، این مطلب شما را به بهترین صورت راهنمایی می کند.
در حال حاضر قادرید انواع بازار در بورس را نام ببرید و ماهیت هر کدام را مختصرا توضیح دهید؟