منظور از معاملات الگوریتمی چیست؟
تجلی اراده و عمل در معاملات الگوریتمی
تجلی اراده و عمل در معاملات الگوریتمی در معاملات الگوریتمی سیستم ها بر اساس اطلاعات به جای فرد تصمیم گیری می کنند و نتیجه آن نقد شوندگی بازار و روانی داد و ستد در بازار ثانویه است. به گزارش کانون کارگزاران به نقل از پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا)، حسین
در معاملات الگوریتمی سیستم ها بر اساس اطلاعات به جای فرد تصمیم گیری می کنند و نتیجه منظور از معاملات الگوریتمی چیست؟ آن نقد شوندگی بازار و روانی داد و ستد در بازار ثانویه است.
به گزارش کانون کارگزاران به نقل از پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا)، حسین فهیمی مدیرعامل شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه (سمات)، گفت: از آنجا که توسعه بازار اولیه وابسته به ایجاد بازار ثانویه ای مدرن و روان است و معاملات الگوریتمی نقش مهمی در روان سازی معاملات و نقد شوندگی دارد، از این رو توسعه آن به یکی از ضرورت های اجتناب ناپذیر بازار سرمایه بدل شده است.
مدیرعامل شرکت سپرده گذاری مرکزی مهم ترین مزیت معاملات الگوریتمی را تصمیم گیری سیستم به جای انسان دانست و گفت: در این نوع از معاملات نحوه خرید و فروش بر اساس فاکتورهای متعدد تعیین می شود. برای مثال، سرمایه گذار یا راهبر الگوریتمی تعیین می کند که وقتی سهم به قیمت مشخصی و حجم تعیین شده رسید، سهم خریداری یا فروخته شود.
فهیمی با تاکید بر اینکه توسعه بازار سرمایه کشور با رشد هر دو بازار اولیه و بازار ثانویه محقق می شود، افزود: یکی از مهمترین مسایل پیش روی بازار سرمایه موضوع نقدشوندگی و روانی معاملات است. بازار اولیه که به طور مستقیم تامین مالی بنگاه های اقتصادی را بر عهده دارد، به طورمطلق وابسته به بازار ثانویه است و بدون بازار ثانویه روان و نقدشونده، صحبت از بازار اولیه، توجیهی ندارد.
وی ادامه داد: بنابراین باید یک بازار ثانویه، قدرتمند، روان، مدرن، مطابق با آخرین دستاوردهای دنیا داشته باشیم تا بتوانیم در کنار آن بازار اولیه را به منظور تامین مالی بنگاه ها بزرگ توسعه دهیم.
مدیرعامل سمات افزود: در این میان بحث معاملات الگوریتمی و توسعه این نوع داد و ستد مطرح است. روش داد و ستد الگوریتمی معاملات بازار ثانویه را روان و نقدشوندگی در این بازار را افزایش می دهد و در نهایت رشد بازار اولیه و توسعه مجموعه بازار سرمایه را به همراه دارد.
فهیمی ادامه داد: بنابراین توسعه معاملات الگوریتمی به یکی از نیاز های ضروری و اجتناب ناپذیر بازار بدل شده و از طریق آن، اراده افراد حرفه ای در داد و ستد با استفاده از توان سیستمی به مرحله عمل حرفه ای می رسد.
مدیرعامل شرکت سپرده گذاری مرکزی در مقابل این پرسش که گام اول توسعه معاملات الگوریتمی چیست؟ پاسخ داد: یکی از اقداماتی که باید در سطح جامعه انجام دهیم، تفکیک سهام داران به دو دسته حرفه ای و غیر حرفه ای است. ما نباید ابزارهای حرفه ای را بدون فرهنگ سازی و آموزش در اختیار افراد غیرحرفه ای قرار بدهیم.
وی افزود: معاملات الگوریتمی و معاملات مشتقه، از ابزارهای حرفه ای هستند. به همان میزان که توسعه این ابزارها برای روان سازی بازار ضروری است و برای افزایش نقدشوندگی به آنها نیاز داریم، استفاده افراد غیر حرفه ای از آنها می تواند زیان بار باشد.
فهیمی ادامه داد: ممکن است فردی پزشک یا مهندس متخصصی و تحصیلکرده باشد، اما لزوما سهام دار حرفه ای نباشد یا حتی ممکن است فردی سهام دار حرفه ای باشد، اما آشنایی کافی با ابزارها نداشته باشد مشخصا برای این افراد نتیجه بهره برداری از ابزار ناشناخته زیان است. مهم است که جامعه هدف ابزارها را شناسایی کنیم و فرهنگ سازی ها را متناسب با آن انجام دهیم.
وی با بیان اینکه معاملات الگوریتمی باید تنها در اختیار افراد حرفه ای قرار بگیرد و در غیر این صورت ممکن است به بازار آسیب وارد کند، تاکید کرد: برای استفاده از این ابزار فرهنگ سازی صحیح ضروری است.
معاملات الگوریتمی در بورس چگونه انجام می‌شود؟
معاملات الگوریتمی همان‌گونه که از نامش پیداست بر اساس الگوریتم‌هایی انجام می‌شود که مخصوص کامپیوتر نوشته شده است . پیش از اینکه به این معاملات بپردازیم بهتر است ابتدا کمی با انتخاب استراتژی معاملاتی آشنا شویم. چرا که این امر برای سهامداران حرفه‌ای بسیار حائز اهمیت است. معامله‌گران می‌توانند سبد سهام خود را بر اساس همین استراتژی مدیریت کنند. انتخاب استراتژی صحیح باعث می‌شود که سهامداران دیدی وسیع به اتفاقات و وقایع داشته باشند. در نتیجه می‌توانند در شرایط نامطلوب احساسات و هیجانات خود را کنترل کنند؛ چرا که مبنای تحلیل و تصمیم‌های آنان همین استراتژی‌هاست.
اما گام اول در تعیین استراتژی معاملاتی تدوین آن است. هرچند نحوه اجرای آن می‌تواند اثر نهایی را منظور از معاملات الگوریتمی چیست؟ مشخص کند. آن دسته از افرادی که درک و بینش صحیحی از بازار دارند، می‌توانند در اجرای استراتژی‌های خود از معاملات الگوریتمی استفاده کنند. به این ترتیب فرصت‌های مطلوبی را برای معامله به دست خواهند آورد. اما ابتدا بهتر است به مفهوم دو اصلاح «استراتژی معاملاتی» و «معاملات الگوریتمی» بپردازیم. در ادامه نیز به نحوه استفاده از آنها اشاره خواهیم کرد.
تعریف استراتژی معاملاتی
پیش از اینکه به تعریف معاملات الگوریتمی بپردازیم، بد نیست که ابتدا کمی با مبحث استراتژی‌های معاملاتی آشنا شویم. استراتژی معاملاتی به معنی انتخاب یک روش و رویکرد مشخص است که معاملات بر اساس آن انجام می‌شوند. در تدوین چنین برنامه‌ای باید به میزان ریسک‌پذیری، مدت و اهداف سرمایه‌گذاری و مواردی از این دست توجه شود. شاید گمان کنید که چنین طرح و برنامه‌ای تنها به بازار بورس مربوط است. اما در بازارهای ارز دیجیتال و بازارهای جهانی نظیر فارکس نیز افراد برای مدیریت دارایی‌های خود برنامه‌های مشخصی دارند. در بازار بورس و اوراق بهادار برای تعیین استراتژی معمولا بر مبنای تحلیل تکنیکال یا تحلیل بنیادی عمل میکنند. هر چند بهترین حالت شیوه‌ای است که در آن هر دو تحلیل مذکور در نظر گرفته شود. در ادامه می‌توانید نظرات و استدلال‌های طرفداران این دو شیوه تحلیل را در خصوص استراتژی مطالعه کنید.
برای مطالعه بیشتر
نظر تحلیلگران بنیادی
تحلیلگران بنیادی معتقدند که با گذشت زمان سهم ارزش واقعی خود را باز خواهد یافت و در بلندمدت منظور از معاملات الگوریتمی چیست؟ نوسان قیمت نمی‌تواند تاثیر زیادی بر سهم بگذارد. بر همین اساس تحلیلگران بنیادی دیدی بلندمدت را در خرید و فروش سهام دارند.
نظر تحلیلگران تکنیکال
در سوی دیگر تحلیلگران تکنیکال قرار دارند. این دسته از تحلیلگران معتقدند که قیمت آینه تمام‌نمای اطلاعات سهم است. یعنی هر اتفاقی که در سهم افتاده باشد، اثر خود را در قیمت نشان می‌دهد. در تحلیل تکنیکال از اندیکاتورها و نمودار‌هایی که به قیمت و حجم معاملات وابسته هستند، استفاده می‌شود. به این ترتیب می‌توان فرصت‌های کسب سود را یافت. همچنین می‌توان تغییر قیمت و یا برگشت آن را پیش‌بینی کرد. بر اساس نتایج به دست آمده از این بررسی‌ها، افراد می‌توانند استراتژی معاملاتی متفاوتی (مثلا کوتاه‌مدت یا میان‌مدت) را برگزینند.
به همین ترتیب جمع‌آوری اطلاعات خود مبنای یک برنامه‌ریزی صحیح است. پردازش اطلاعات به کمک شیوه‌های تحلیلی مختلفی انجام می‌شود. در نهایت خروجی این تحلیل‌ها ما را در انتخاب استراتژی معاملاتی راهنمایی میکند. البته می‌توان ساعت‌ها در خصوص انتخاب استراتژی صحبت کرد و تنها در چند خط حق مطلب ادا نخواهد شد. اکنون که با مفهوم و اهمیت انتخاب استراتژی معاملاتی آشنا شدیم، می‌توانیم به مبحث اصلی یعنی معاملات الگوریتمی بازگردیم.
معاملات الگوریتمی به چه معناست؟
معاملات الگوریتمی شیوه‌ای است که در آن نحوه انجام معاملات بر اساس یک الگوریتم صورت می‌گیرد. این معاملات با کمک کامپیوتر به صورت خودکار یا نیمه‌خودکار انجام می‌شوند. مبنای عمل کامپیوتر نیز الگوریتمی است که توسط انسان نوشته شده است. در این روش افراد پس از تعیین استراتژی خود برنامه را تعریف میکنند. سپس ربات بر اساس الگوی تعریف‌شده فرصت‌های معاملاتی مناسب را جستجو میکند و در زمان بسیار کوتاهی اقدام به انجام معامله میکند.
همان‌گونه که تاکنون بیان شد، برای اینکه بتوانیم از معاملات الگوریتمی استفاده کنیم، باید استراتژی مشخصی داشته باشیم. همچنین تسلط به بازار نیز در این خصوص الزامی است. در صورت عدم وجود این موارد نمی‌توان برنامه‌ای مشخص را به ربات داد. البته برای استفاده از ابزارهایی که مخصوص معاملات الگوریتمی هستند، نیازمند تسلط به زبان برنامه‌نویسی هستید. همچنین نرم‌افزارهایی به صورت آماده برای این کار نیز وجود دارند. افزون بر این موارد باید سخت‌افزار مناسبی را برای اجرا و آزمون برنامه در اختیار داشته باشید.
در یک الگوریتم تمامی دستورات قدم به قدم و مرحله به مرحله انجام می‌شوند. به عبارت دیگر این شما هستید که اقدامات کامپیوتر را مشخص می‌کنید. کامپیوتر به خودی خود قدرت درک و فهم ندارد و به کمک ذهن بشر تغذیه می‌شود. اما دقت انجام دستورات در کامپیوتر بسیار بالاست. بر این اساس شما نمی‌توانید از یک کامپیوتر انتظار داشته باشید که بازار را تحلیل کند؛ بلکه تنها می‌توانید خوراک لازم را برای انجام دستورات به کامپیوتر بدهید. کامپیوتر می‌تواند ایفاگر برنامه‌ای باشد که انسان در اختیارش گذاشته است. ما سرعت و دقت کامپیوتر را نداریم و در این خصوص به یک کامپیوتر نیازمندیم.
نحوه استفاده از معاملات الگوریتمی
استفاده از این روش هم‌اکنون در بورس ایران مجاز نیست. البته تا چند وقت پیش می‌توانستیم از معاملات الگوریتمی استفاده کنیم. اما این اتفاق در یک بازه زمانی منجر به از بین رفتن تعادل بازار شد. در واقع میزان عرضه و تقاضا نامتعادل شد و پس از آن سازمان بورس و اوراق بهادار از طریق ابلاغیه‌ای اعلام کرد که استفاده از الگوهای الگوریتمی در بازار بورس و فرابورس برای تمامی سهامداران حقیقی و حقوقی ممنوع است.
از آنجا که در سراسر جهان معاملات به سمتی می‌روند که از الگوریتم‌ها استفاده میکنند و همچنین شرکتهای فراوانی نیز در داخل کشور در حال فعالیت بر روی ابزارهای معاملات الگوریتمی هستند، احتمال می‌رود که تا چند وقت دیگر قوانین جدیدی برای استفاده از ربات‌ها تصویب شود و این روش مجددا مجاز شود.
برای بهره‌گیری از این شیوه ابتدا لازم است که برنامه مورد نظر را بر اساس استراتژی معاملاتی خود پیاده کنید. زمانی که الگوریتم را برای ربات تعریف می‌کنید، مرحله تست آغاز می‌شود. به این ترتیب قادر خواهید بود تا ایرادها و خطاهای موجود را کشف و رفع کنید. در مراحل نخست تست، معمولا خطاهایی یافت می‌شود. پس توقع نداشته باشید که از همان آغاز برنامه به صورت کامل و بدون هیچ ایرادی اجرا شود. باز هم یادآوری می‌کنیم که وظیفه ربات تنها اجرای دقیق و سریع فرامین است. چنان‌چه خطایی در الگوی شما وجود داشته باشد، کامپیوتر از توانایی لازم برای برطرف کردن خطا برخوردار نیست. به همین دلیل است که باید سعی کنید تمام جوانب را هنگام پیاده‌سازی الگوریتم در نظر بگیرید.
بهینه‌سازی الگوریتم
بعد از مرحله تست و یافتن خطا می‌توانید کار خود را آغاز کنید. در این مرحله باید بازه‌های زمانی را مشخص کنید. سپس در این بازه‌ها نتایج حاصل را با یک‌دیگر مقایسه کنید. از آنجا که الگو بر اساس شرایط خاصی از وضعیت بازار تعریف و پیاده‌سازی می‌شود، نباید انتظار داشت که الگوریتم تعریف‌شده برای ربات همیشه منجر به کسب بهترین نتایج شود. چرا که ممکن است شرایط فعلی بازار با آن‌چه که در الگوریتم در نظر گرفته شده است، متفاوت باشد. از همین رو باید دو مورد مهم را در هنگام طراحی الگوریتم در نظر بگیرید:
- بررسی خروجی‌های مختلف در بازه‌های زمانی معین و سپس بهینه‌سازی الگوریتم بر اساس نتایج به دست آمده
- بهینه‌سازی الگوریتم با توجه به رفتار و شرایط فعلی بازار
اگر به این دو عامل به صورت مستمر توجه کنید، می‌توانید روشی سودمند و مناسب را برای معاملات خود بیابید.
بررسی مزایا و معایب معاملات الگوریتمی
همانند سایر روشهای معاملاتی، این روش نیز مزایا و معایبی دارد. معامله‌گران می‌توانند با آگاهی از این موارد در استفاده یا عدم استفاده از معاملات الگوریتمی تصمیم‌گیری کنند. اگر بخواهیم به برخی از مهمترین مزایای این روش اشاره کنیم، می‌توانیم از موارد زیر نام ببریم.
مزایای معاملات الگوریتمی
- پس از پیاده‌سازی استراتژی معاملاتی می‌توان آن را تست کرد؛ در نتیجه می‌توان بازخورد را بررسی کرد و در صورت نیاز آن را بهبود بخشید.
- در مراحل پیش‌تست می‌توان سود و ضرر احتمالی را مشخص کرد. به همین ترتیب می‌توان با انجام برخی تغییرات و بهینه‌سازی‌ها میزان ریسک را کم کرد.
- به کمک این روش می‌توان سرعت و دقت بالایی را در انجام معاملات به کار گرفت.
- از آنجا که معاملات الگوریتمی توسط کامپیوتر انجام می‌شوند، احساسات و هیجانات انسانی در این امر نقشی ندارند.
- سهام مورد نظر را می‌توان به این طریق در مدت بسیار کوتاهی پیدا کرد.
- با استفاده از این شیوه می‌توان مقادیر زیادی از اطلاعات را در زمانی کوتاه و به طرق مختلف تحلیل کرد.
- کامپیوتر بر خلاف انسان خسته نمی‌شود و دچار خطای دید نخواهد شد. این مورد خود عاملی مثبت و تاثیرگذار است.
معایب معاملات الگوریتمی
درست است که معاملات الگوریتمی مزایای فراوانی دارد و در سراسر جهان از آن بهره می‌گیرند اما نمی‌توان از معایب آن غافل بود و چشم بر روی آنها بست. در ادامه می‌توانید چند نمونه از معایب این شیوه را مطالعه کنید:
- تسلط بر بازار سرمایه و آشنایی نسبی با کد‌نویسی یا دانش بهره‌گیری از نرم‌افزارهای آماده لازمه استفاده از معاملات الگوریتمی است. افراد مبتدی هرگز نمی‌توانند از چنین شیوه‌ای استفاده کنند. تنها زمانی می‌توان این روش را به کار برد که علاوه بر مواردی که بیان شد، فرد قادر به پیاده‌سازی و تعیین استراتژی معاملاتی مخصوص خود باشد.
- اگر در امر سرمایه‌گذاری بسیار ماهر و حرفه‌ای باشید، باز هم ممکن است نتوانید استراتژی خود را آن‌طور که باید و شاید به ربات منتقل کنید. در این صورت نتایجی که کسب می‌کنید با نتایج موردنظر شما متفاوت خواهد بود. پس برای استفاده از معاملات الگوریتمی هم باید به دانش کامپیوتری مسلط باشید و هم به شناخت و درک درستی از بازار سرمایه رسیده باشید.
- این شیوه معاملاتی نیازمند بستر سخت‌افزاری مناسب است. بدون اینترنت و سخت‌افزار مناسب هرگز نمی‌توانید استراتژی معاملاتی خود را به ربات بدهید. دقت کنید که اطلاعات بازار در برنامه به صورت لحظه‌ای آپدیت می‌شوند و بر همین اساس معاملات انجام خواهند شد. حال اگر اتصال اینترنت قطع شود و یا سخت‌افزار مناسب نباشد (نبود رم کافی، مشکلات مربوط به CPU، حافظه، کش و …) اطلاعات با تاخیر در الگوریتم بارگذاری می‌شوند. در نهایت نتیجه‌ای که دریافت می‌کنید، آن چیزی نیست که انتظارش را داشته‌اید.
- برخی گمان میکنند که در صورت استفاده از معاملات الگوریتمی، دیگر نیازی به رصد کردن بازار و تحلیل وجود ندارد. چنین دیدگاهی از پایه اشتباه است. شما در هر حال باید نتایج و بازخورد الگوریتم را بررسی کنید و هر کجا که لازم بود اصلاحات را به منظور بهینه‌سازی برنامه خود انجام دهید.
معاملات الگوریتمی در یک نگاه
آن‌چه در این مطلب بیان شد، نشان می‌دهد که معاملات الگوریتمی به صورت خودکار یا نیمه‌خودکار انجام می‌شوند. اگر می‌خواهید این شیوه را در معاملات خود به کار بندید، نیازمند سخت‌افزار و نرم‌افزار مناسب هستید. افزون بر این موارد باید تخصص و تجربه کافی را در بازار بورس داشته باشید. چرا که ابتدا باید استراتژی معاملاتی خود را مشخص کنید. در غیر این‌صورت نتایج مطلوبی کسب نخواهید کرد.
این شیوه مخصوص افراد حرفه‌ای و مجرب است و افراد تازه‌وارد به بورس نمی‌توانند از آن بهره ببرند. در تمام جهان از این روش استفاده می‌شود و می‌توان این‌گونه ادعا کرد که در تمام معاملاتی که در حجم‌های بالا انجام می‌شوند، ربات‌ها دخیل هستند. تکنولوژی روزبه‌روز در حال پیشرفت است و تحلیلگران و برنامه‌نویسان بر روی هوشمندسازی برنامه‌های معاملات الگوریتمی متمرکز شده‌اند.
به طور کلی نباید فراموش کنید که در صورت اجرا و عملکرد صحیح الگوریتم، سرعت و دقت بالای موجود در این روش سودهای کلانی را روانه جیب شما میکند؛ اما اگر الگوریتم نوشته شده نامناسب باشد، همین سرعت بالا می‌تواند ضررهای هنگفتی را نیز به شما وارد کند و مانع از این امر شود که معاملات‌تان به سود بینجامد. در نهایت می‌توان گفت که مفید بودن این روش تا حد زیادی به میزان دانش شما بستگی دارد.
در بورس ایران نیز تا چند وقت پیش استفاده از این شیوه‌ها مجاز بود اما اکنون عملی غیرقانونی به شمار می‌رود. باید منتظر ماند و دید آیا در آینده قوانین جدیدی وضع می‌شود تا بتوان بر اساس آنها از معاملات الگوریتمی استفاده کرد یا خیر.
معاملات الگوریتمی در بازارهای مالی چیست؟
هر نوع معامله خودکار اعم از اینکه پربسامد یا کم بسامد باشد معاملات الگوریتمی می‌گویند.
اقتصاد
ابزار معاملات الگوریتمی در بازارهای مالی سراسر دنیا، از آمریکا تا اتحادیه اروپا، از چین تا هند و سنگاپور چنان مزیت رقابتی برای شرکتهای سرمایه‌گذاری ایجاد کرد که توانستند در بازه زمانی کوتاهی شرکتهای سنتی را تماما از بازار بیرون کنند.
در تعریف معاملات الگوریتمی یا معاملات خودکار گفته می‌شود: «استفاده از برنامه‌های کامپیوتری برای ورود به سفارش‌های معاملاتی بدون دخالت انسان» ؛ به بیان دیگر، این الگوریتم‌ها که بلک‌باکس یا «اَلگو تریدینگ» ( Algorithmic Trading ) هم نامیده می‌شوند، از زبان برنامه‌نویسی در کامپیوتر و مجموعه‌ای از دستورهای مشخص شده در کنار هم برای انجام معاملات استفاده میکنند.
در دنیا یادگیری ماشین یا به طور کلی‌تر، هوش مصنوعی در حال عرض اندام در بازارهای مالی است. شرکتهای بزرگی در دنیا از جمله Black Rock در آمریکا و CITADEL و General trading در انگلیس به عنوان رهبران سرمایه‌گذاری الگوریتمی و شرکت‌هایی از جمله Quantopian و Numerai با دیدگاه‌های متفاوت در حال تلاش برای رهبری هوش مصنوعی یا به طور ساده‌تر، معاملات الگوریتمی در بازارهای مالی هستند. اما معاملات الگوریتمی چیست و چرا باید به آن اهمیت داد؟
معاملات الگوریتمی چیست؟
اگر بخواهیم به زبان ساده معاملات الگوریتمی را تعریف کنیم، به هر نوع معامله خودکار اعم از اینکه پربسامد (High Frequency Trading) یا کم بسامد باشد معاملات الگوریتمی می‌گویند. به عنوان یک نمونه ساده، حد سود و ضرر یک الگوریتم، معاملاتی است که با رسیدن قیمت به اعداد خاصی، دستور خرید یا فروش خودکار را انجام می‌دهد. اما آیا معاملات الگوریتمی به همین موارد ختم می‌شود؟ پاسخ قطعا خیر است.
حدود سود و ضرر و الگوریتم‌های از این دست در طیف الگوریتم‌های معاملاتی در ابتدای طیف و در سمت الگوریتم‌های پایه‌ای و بسیار ساده قرار می‌گیرند؛ به نحوی که در سمت دیگر طیف، یک الگوریتم معاملاتی است که بدون دخالت انسان تمام نمادها را بازرسی، ارزیابی و به کمک داده‌های بنیادی و تکنیکال، تحلیل کرده سپس فرآیند انتخاب سبد سهام، تخصیص دارایی به هر نماد، خرید در نقطه درست و فروش در نقطه درست و شناسایی سود ضمن رعایت ریسک تعریف شده را به صورت خودکار انجام می‌دهد. ترسناک شد اما واقعی است. در حال حاضر الگوریتم‌هایی در دنیا وجود دارند که تمام این زنجیره را به صورت اتوماتیک انجام می‌دهند.
پس به طور ساده، هر معامله خودکار می‌تواند در نقطه‌ای از طیف معاملات الگوریتمی قرار گیرد. اگر بخواهیم این طیف را بر اساس عملکردهای آن طبقه‌بندی کنیم، می‌توانیم دسته‌بندی زیر را معرفی کنیم:
الگوریتم‌های معاملاتی اجرای معاملات:
این دسته از الگوریتم‌های معاملاتی که در نوشته‌های بعد به آنها بیشتر خواهیم پرداخت، صرفا برای اجرای دستورات معاملاتی تحلیلگر طراحی شده‌اند. یعنی معامله‌گر، نماد مورد نظر و نقطه ورود / خروج را نیز انتخاب کرده است (البته ممکن است تمام این تحلیل‌ها را اشتباه کرده باشد و معامله او به ضرر منجر شود.) از این نقطه، تحلیلگر صرفا می‌خواهد مقداری از وجوه خود را به سهام تبدیل کند و مساله او اجرای معامله است. مثلا با اعداد و ارقام بازار سرمایه ایران، فرض کنید یک معامله‌گر می‌خواهد ۱۰۰ میلیارد تومان سهام فولاد خریداری کند. واضحا نمی‌توان یک سفارش به ارزش ۱۰۰ میلیارد تومان در بازار ثبت کرد، این موضوع باعث تاثیرگذاری بر بازار Market Impact می‌شود که معمولا برای معامله‌گر زیان‌بار است، زیرا افراد با مشاهده سفارش او در قیمت‌های بالاتر اقدام به خرید میکنند و لذا قیمت قبل از اینکه معامله‌گر سهام را خریداری کند، رشد میکند. لذا یک الگوریتم معاملاتی وظیفه شکستن سفارش به سفارش‌های کوچک در حجم‌های متفاوت و اجرای آنها در بازه‌های زمانی متفاوت دارد، لذا Market Impact کاهش می‌یابد.
الگوریتم‌های سیگنال‌دهی:
این دسته از الگوریتم‌ها معمولا به معامله‌گر یا تحلیلگر، دیتای اضافه‌ای ارائه میکنند و باعث می‌شوند فرآیند تصمیم‌گیری تحلیلگر یا معامله‌گر بهبود یافته و در نتیجه بازدهی او بهتر شود. این دسته از الگوریتم‌های معاملاتی معمولا به خودی خود سودآور نیستند و باید با مجموعه‌ای از آنها به‌طور همزمان کار یا صرفا در کنار تحلیل‌های دیگر، نقش افزایش بهره‌وری را بازی کرد. از جمله الگوریتم‌های سیگنال‌دهی می‌توان به تمام اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال مثل RSI، MacD، MA یا Ichimoku اشاره کرد که به صورت آماری ثابت شده است در بلندمدت سودآوری بیش از میانگین بازار ندارند.
الگوریتم‌های مانیتورینگ یا پایش بازار:
این دسته از الگوریتم‌ها که به نوعی می‌توان آنها را در طبقه الگوریتم‌های سیگنال‌دهی هم قرار داد، وظیفه پایش و مانیتور کردن بازار را دارند. مثلا فرض کنید قصد دارید با باز شدن نماد یک سهم، برای بازه کوتاهی نمادهای همگروه این سهم را بفروشید / خریداری کنید. یا مثلا می‌خواهید به محض ارسال شدن اطلاعیه صورت‌های مالی تعدادی از نمادهای خاص از آن مطلع شوید. یا دائما پیغام‌های ناظر بازار مربوط به نمادهای پورتفوی خود را دنبال کنید. یا در موارد حرفه‌ای‌تر، قصد دارید در حالت کاهش نرخ بهره (وا��)، شرکت‌هایی که کمترین مقدار وام را در حساب خود دارند شناسایی کنید. به کمک الگوریتم‌های پایش بازار می‌توانید با جست‌وجوی شرایط مورد نظر خود بر روی همه یا بخشی از بازار، عملیات monitoring بهینه داشته باشید.
الگوریتم‌های position trading یا کم بسامد:
این دسته از الگوریتم‌های معاملاتی که با شرایط فعلی بازار سرمایه ایران تطابق بسیاری دارند به خرید یا فروش سهم به منظور نگهداری بلندمدت می‌پردازند. لازم به ذکر است در حوزه معاملات الگوریتمی به هر فرآیند که زمانی بیش از یک ساعت داشته باشد، بلندمدت گفته می‌شود. مثلا فرض کنید استراتژی شما فروش به صف خرید در شرایط عرضه شدن صف و خرید در قیمت‌های پایین‌تر است. یک الگوریتم معاملاتی position trading می‌تواند به محض رسیدن حجم صف خرید / فروش به شرایط پیش‌بینی‌شده شما، به صورت خودکار دستور خرید / فروش نماد را انجام دهد و در قیمت‌های پایین‌تر که احتمالا رسیدن به آن بیش از چند دقیقه زمان خواهد برد، دستور معکوس را انجام دهد. همچنین الگوریتم‌های دیگری نیز در این طبقه وجود دارند که خریدوفروش هر نماد در آنها به طور متوسط بیش از چند هفته زمان می‌برد. تفاوت الگوریتم‌های position trading با دسته‌های قبل، تشخیص نقاط ورود و خروج با احتمال بالا است. در واقع فرض کنید شما از الگوریتم‌های monitoring استفاده و ۱۰ نماد انتخاب کرده‌اید، به کمک مجموعه‌ای از الگوریتم‌های سیگنال‌دهی به این نتیجه رسیده‌اید که سهم X می‌تواند به شما بازدهی ۱۰ درصدی در مدت زمان یک الی دو هفته ارائه دهد. حال شما به کمک الگوریتم‌های اجرای معاملات، اقدام به معامله این سهم کرده‌اید. در صورتی که تمام این فرآیند اتوماتیک باشد، تبریک! شما نه تنها یک ماشین چاپ پول دارید، که می‌توانید آن را در طبقه الگوریتم‌های position trading این نوشته طبقه‌بندی کنید.
الگوریتم‌های HFT یا پر بسامد High Frequency Trading:
این دسته از الگوریتم‌ها بنا به تعریف سایت investopedia باید به طور متوسط مدت زمان خرید تا فروش دارایی خریداری شده آنها کمتر از پنج‌دهم ثانیه باشد تا منظور از معاملات الگوریتمی چیست؟ منظور از معاملات الگوریتمی چیست؟ در این طبقه قرار گیرند. در بازار سرمایه بین‌الملل، کارگزاری‌های بسیاری هستند که به ارزش معامله شما هیچ کاری ندارند که برعکس به ازای هر معامله از شما کارمزد ثابتی دریافت میکنند. حال اگر ارزش سرمایه شما به سمت بی‌نهایت میل کند، درصد کارمزد معامله به سمت صفر میل میکند. مثلا شما ممکن است ارزش معامله‌تان آنقدر زیاد باشد که در صورت رشد رقم چهارم بعد از ممیز به اندازه یک واحد، کارمزد معاملاتی شما پرداخت شود. این دسته از معاملات که بازار NASDAQ و NYSE را قبضه کرده است، معمولا در جفت ارزها Forex نیز بسیار پرکاربرد است اما به دلیل ساختار کارمزد در ایران، استفاده از آن معمولا با زیان به دلیل پرداخت کارمزد همراه است. الگوریتم‌های آربیتراژ معمولا در این طبقه قرار می‌گیرند.
«واقعا» باید به موضوع اهمیت دهیم؟
بخواهیم یا نخواهیم، ابزار معاملات الگوریتمی در بازارهای مالی سراسر دنیا، از آمریکا تا اتحادیه اروپا، از چین تا هند و سنگاپور چنان مزیت رقابتی برای شرکتهای سرمایه‌گذاری ایجاد کرد که توانستند در بازه زمانی کوتاهی شرکتهای سنتی را تماما از بازار بیرون کنند. منطقا به دلیل مزایای کامپیوتر نسبت به انسان، در حوزه سرعتِ تحلیل، سرعت اجرای دستورات و تصمیم‌گیری، عدم خستگی و عدم خطا و همچنین عدم تاثیر احساسات بر معامله و استراتژی نمی‌توان امیدوار بود در این موج، جایی برای روشهای سنتی باقی بماند.
اما آیا در آینده هیچ جایی برای انسان در بازارهای مالی نخواهد بود؟ پاسخ به این سوال نیز منفی است. در حال حاضر از نظر حجم معاملات (تعداد)، معاملات الگوریتمی بیش از ۸۵% از کل معاملات بازار سرمایه آمریکاست و این موضوع به معنی قبضه یک بازار ۵۲ تریلیون دلاری توسط الگوریتم‌های معاملاتی است اما آن ۱۵% باقی مانده هنوز به سایر روش‌ها تحلیل و معامله میکنند.
شرکتهای پیشرو در زمینه معاملات الگوریتمی:
شرکت بلک‌راک، یک شرکت مدیریت سرمایه‌گذاری جهانی آمریکایی است که در شهر نیویورک سیتی قرار دارد.
این شرکت در سال ۱۹۸۸ پایه‌گذاری شد. بلک‌راک، در آغاز یک شرکت مدیریت سرمایه و صندوق درآمد ثابت بود ولی امروزه به یکی از بزرگترین شرکتهای مدیریت سرمایه در کل دنیا تبدیل شده است و تا سال ۲۰۱۷ در حدود ۷٫۴۳ تریلیون دلار سرمایه تحت مدیریت دارد.
این شرکت ۷۰ دفتر در ۳۰ کشور دنیا و از بیش از ۱۰۰ کشور دنیا، مشتری دارد.
به دلیل قدرت زیاد و منظور از معاملات الگوریتمی چیست؟ وسعت این مجموعه و سهم وسیعی که از دارایی‌ها و فعالیت‌های اقتصادی دارد، بلک‌راک بزرگترین «بانک سایه» دنیا نام‌گذاری شده است.
از ویژگی‌های این مجموعه که باعث شده در صدر فهرست بهترین شرکتهای سرمایه‌گذاری دنیا قرار بگیرد می‌توان به توسعه فوق‌العاده معاملات الگوریتمی و توسعه هوش مصنوعی بسیار عالی است که کمک فراوانی برای ورود به بهترین فرصت‌های سرمایه‌گذاری به مشتریان این شرکت میکند.
General trade golding:
یکی از جوان‌ترین شرکتهای مالی جهان که اتفاقا دارای یکی از بیشترین رشدهای سرمایه در طول یک‌سال گذشته نیز بوده شرکت جنرال تریدینگ است که مقر اصلی آن در لندن و در قلب مرکز تجاری لندن قرار دارد. شرکت جنرال تریدینگ از همان ابتدا سعی در توسعه و بهبود سیستم‌های معاملاتی الگوریتمی و با استفاده از هوش مصنوعی بسیار پیشرفته داشته است. به همین منظور علاوه بر طراحی الگوریتم‌های معاملاتی کاملا اختصاصی مربوط به خود، از هوش مصنوعی فوق‌العاده پیشرفته‌ای که شرکت j۴capital طراحی کرده است کمک گرفت و با همکاری این شرکت که خود نیز ورود به بازار معاملات بر پایه هوش مصنوعی را شروع کرده است توانست به روشهای منحصر بفرد و کاملا مخفیانه‌ای در جهت معاملات بسیار سودده در بازارهای مالی برسد. بر اساس گزارش و تایید کمیسیون معاملات لندن معاملات واقعی این شرکت از اکتبر ۲۰۱۹ شروع شده که در بازه ۹ ماهه به حدود ۱۰۰۰% سود رسیده است که بیشترین سود در بین تمامی شرکتهای سنتی و یا بر پایه معاملات الگوریتمی بوده است. بر همین اساس با مجوزی که در ماه جون ۲۰۲۰ از همین کمیسیون دریافت کرد شروع به فعالیت و جذب سرمایه از حدود ۱۰۰ کشور دنیا گرفته است.
بسیاری از تحلیلگران سنتی بازار لندن با دیده تردید به این شرکت و توانایی‌هایش می نگرند ولی بسیاری دیگر معتقدند که فرصت ایجاد شده توسط این شرکت برای سرمایه‌گذاری بسیار عالی و منحصر به‌فرد است و حتی عده‌ای معتقدند که توانایی کسب سود این شرکت در اوج بحران کرونا گواهی محکم بر موفقیت این شرکت در راه آینده است.
بسیاری از مشاوران سرمایه‌گذاری در لندن به این موضوع اشاره میکنند که شروع جذب سرمایه این شرکت فرصتی بینظیر در زمان فعلی است چون معتقدند در زمان فعلی که سرمایه شرکت یک میلیارد پوند است توانایی کسب سود توسط این شرکت فوق‌العاده بیشتر از زمانی خواهد بود که سرمایه آن به ۱۰۰ میلیارد پوند برسد (هدف جذب سرمایه این شرکت برای ۳ سال آینده).
یکی دیگر از شرکتهای بسیار فعال در حوزه معاملات الگوریتمی شرکت سیتادل است که در سال ۱۹۹۰ تشکیل شده است و از سال ۲۰۰۸ به بعد تمرکز خود را بر روی معاملات الگوریتمی قرار داده است و با توسعه ی سیستم‌های معاملاتی انحصاری در حال بهره‌گیری از آنها است. دفتر اصلی این شرکت نیز همانند جنرال تریدینگ در شهر لندن قرار دارد که بر اساس اعلام کمیسیون معاملات لندن در سال ۲۰۱۹ حدود ۳۰ میلیارد سرمایه را تحت مدیریت خود داشته است.
سیتادل در اصل یک شرکت هدج فاند است و برای مدیریت ریسک سرمایه‌ها از روشهای بسیار متنوعی استفاده میکند تفاوت عمده الگوریتم‌های این شرکت با جنرال تریدینگ در تمرکز آن بر کاهش ریسک است در حالی که تمرکز الگوریتم‌های جنرال تریدینگ بر افزایش سود و حضور فعال در بازارهای مختلف است. به همین میزان سوددهی آنها زیاد قابل مقایسه نیست و همچنین مشتریان بسیار متفاوتی دارند.
معاملات الگوریتمی موضوعی بسیار فراگیر در بازارهای مالی است که شرکتهای بسیار زیادی سودای حضور در آن را دارند. با گسترش روزافزون اینترنت و همچنین پیدایش بازارهای مالی متفاوت در جهان (مانند ارزهای دیجیتال که تا ۱۰ سال قبل اصلا وجود نداشتند) و از طرفی تغییر رفتارهای سریع بازارهای مالی تحلیل مداوم و کارآمد بازارها توسط انسان‌ها روز به روز سخت‌تر خواهد شد. موضوعی که در بازار سرمایه ایران نیز به شدت مورد نیاز است و باید به شدت مورد توجه قرار بگیرد. امیدواریم که از طرفی مسئولان بازار بورس ایران و همچنین کارگزاری‌ها توجه ویژه‌ای به این مهم داشته باشند.
ممنوعیت معاملات الگوریتمی اشتباه است/ بی عدالتی در معاملات را قبول دارم
نجفی، یکی از طراحان معاملات الگوریتمی می‌گوید که تصمیم سازمان برای ممنوعیت معاملات الگوریتمی اشتباه بود و در بلند مدت تاثیر بر بازار نخواهد داشت.
بازار؛ گروه بورس: هفته گذشته سازمان بورس و اوراق بهادار طی اطلاعیه اعلام کرد که به منظور حفظ شرایط تعادل عرضه و تقاضا در بازار بر ورود سفارشات و معاملات، کلیه مشتریان اعم از حقیقی و حقوقی (به جز بازارگردانان دارای مجوز که با شناسه مشخص شده برای معاملات اقدام به ارسال سفارش می کنند) در خصوص امکان انجام معاملات الگوریتمی در همه نمادهای معاملاتی در بورس و فرابورس تا اطلاع ثانوی غیرفعال شود.
به نظر می‌رسد که دولت برای ایجاد تعادل در بازار و همچنین بازگشت بازار به روند تعادلی علاوه بر حمایت از بازار با اعمال دستور العمل‌ها سعی دارد بازار را به صورت دستوری به تعادل برساند. این تصمیم در شرایطی گرفته شد که بیشتر سهامداران خرد یا حتی برخی از حقوقی ها چیزی در مورد معاملات الگوریتمی نمی‌دانند و حتی این اولین بار است که اسم چنین معاملاتی را می‌شنوند.
ممنوعیت این معاملات این شائبه را ایجاد میکند که تخلفاتی در این زمینه صورت گرفته که حتی برخی از متخصصان این امر این موضوع را تایید میکنند، آنها می‌گویند که این نوع معاملات مزیت‌های فراوانی برای بازار و سهامداران خرد دارد در نتیجه اگر تخلفی صورت نگرفته باشد حذف چنین معاملاتی به ضرر بازار است.
موافقان این اقدام سازمان بورس عنوان میکنند که این ابزار باعث ایجاد ناعدالتی در بازار می‌شود چرا که تنها در اختیار حقوقی‌های بازار و سهامداران عمده است. اما مخالفان با اشاره به انجام معاملات الگوریتمی در بورس‌های پیشرفته جهان این کار را یک نوع دخالت بی تاثیر در بازار می‌دانند و معتقدند که سازمان با ابزارهای قانونی باید با متخلفان این امر برخورد کنند.
به گفته صاحب نظران بازار تاکنون به علت دخالت دولت نتوانسته کارایی لازم را داشته باشد و همچنان به سمت مسیر خود حرکت میکند، در همین رابطه نجفی یکی از طراحان معاملات الگوریتمی می‌گوید که آینده بازار حرکت به سمت معاملات الگوریتمی است و ممنوعیت آن منظور از معاملات الگوریتمی چیست؟ نمی‌تواند تاثیر چندانی بر بازار داشته باشد.
بازار در گفتگو با سعید نجفی یکی از طراحان معاملات الگوریتمی به بررسی این نوع معاملات در بازار پرداخته که در زیر می‌خوانید:
*یک توضیح کلی و ساده در مورد معاملات الگوریتمی می‌دهد که این نوع معاملات چیست؟
در ابتدا باید یک توضیح یا تعریفی از الگوریتم بدهم، در حقیقت الگورتیم مجموعه‌ای نامتناهی از یکسری دستورالعمل‌ها و شرط‌ها که به ترتیب خاصی اجرا می‌شود و مسئله‌ای را حل منظور از معاملات الگوریتمی چیست؟ میکند، به بیان دیگر یک مجموعه‌ای است که گام به گام ما را برای حل کردن مسئله کمک میکند و در قرن اخیر مفهوم خود الگورتیم با برنامه نویسی و کد نویسی عجین شده است. معاملات الگوریتمی یعنی استفاده از ماشین و برنامه‌های کامپیوتری برای انجام معاملات در بازار.
*چگونه از این ابزار جهت معامله در بورس استفاده می‌شود؟
ما در بازار با دو مفهوم روبه رو هستیم، یکی «اتو ترید» و دیگری «الگو ترید». اتو ترید به این معنا است که به جای اینکه سفارشات را به صورت دستی وارد کنیم یا از طریق کارگزار انجام دهیم، تمام این مراحل به وسیله یک برنامه‌ی کامپیوتری به صورت خودکار انجام می‌شود. یعنی اینکه قیمت، حجم و زمانی که قصد داریم این سفارش را انجام دهیم در قالب اتو ترید انجام می‌دهیم، که بحث اصلی این روزها هم اتو ترید است که عنوان شده، به دلیل شائبه دستکاری در قیمت‌ها فعلا استفاده از آن ممنوع است.
به هر حال از این روش به صورت قانونی سهامداران حقوقی در دو قالب بازارگردانی(الگوریتم‌های بازارگردان) که وظیفه آن طبق دستورالعمل‌های سازمان بورس عمق بخشی به بازار و افزایش نقدشوندگی سهم ناشر است، در حقیقت کار الگوریتم‌های بازارگردانی این است که همیشه در یک سهم، سفارش خرید یا فروش را با در نظر گرفتن یک دامنه در سیستم تحت شرایطی حداقل حجمی معاملات را انجام دهند؛ دومین مورد الگوریتم‌های اجرایی است که در جهت بهبود معاملات خودشان استفاده میکنند به این معنی که اگر قرار است حجم زیادی از سهمی خریداری شود یا بفروشند سعی میکنند این حجم را به الگوریتم‌های اجرایی بدهند تا بتوانند تاثیرات قیمتی روی سهم نگذارند؛ به این ترتیب که اگر قصد خرید یا فروش بالای از یک سهم دارند، این معاملات طبق یک الگورتیم خاص در کل زمان بازار انجام دهند اما اشخاص حقیقی نمی‌توانند به صورت قانونی از این ابزار استفاده کند.
«الگو ترید» در حقیقت استفاده از برنامه‌های کامپیوتری و هوش مصنوعی و محاسبات پیچیده‌ای هست که در دل یک استراتژی سودآور گنجانده می‌شود و باعث می‌گردد که ما بتوانیم سیگنال‌های خرید و فروشی از این استراتژی بگیرم و با انجام دادن این معاملات به سود آوری خوبی برسیم که گاهی با الگو ترید اشتباه گرفته می‌شود.
معمولا قراردادهایی که شرکت های الگوریتمی با ناشر یا بازارگردان و کارگزاری‌ها می‌بندند به صورت کارمزدی از ارزش معاملات است یعنی بخشی از ارزش معاملات یا کارمزد معاملات را به عنوان سهم خودشان بر می دارند.
کسری از افراد، شرکت‌ها یا معامله گران از این ای پی ای‌ها در جهت نوسان گیری روزانه استفاده می‌کردند که این نوسان گیری روزانه با استفاده از دستکاری قیمتی و جهت دهی به سفارشات در سمت مطلوب خود بوده است
*استفاده از این ابزار برای بازار بورس یا سهام چه مزیت‌هایی دارد؟
مزیت استفاده از این ابزار همانند مزیت‌های استفاده از کامپیوتر است. یکی از فاکتورهای استفاده از این ابزار، بالا بودن دقت در معاملات است یعنی ما ابزاری داریم که بدون خستگی، احساسات و هیجانات بازار می‌تواند با توجه به آن فکر و برنامه‌ای که از قبل داشتیم سفارشات را به درستی و به موقع برای ما انجام دهد به بیان دیگر زمانی که ما یکسری شرایط برای معاملاتمان تعریف کردیم این ابزار می‌تواند در زمانی که این شرایط اتفاق افتاد، معاملات را به درستی و با سرعت انجام دهد.
یکی دیگر از مزیت‌های این ابزار بالا بودن سرعت انجام معاملات است. مزیت دیگر این معاملات برای حقوقی‌ها و بازارگردان‌ها عدم تاثیر قیمتی بر روی سهامشان در هنگامی که برنامه‌ای برای فروش یا خرید دارند و می‌توان افزایش نقدشوندگی و عمق بخشی به سهم ناشر را مزیت دیگری برای این ابزار دانست.
*کسانی که از این ابزار در معاملات خود استفاده میکنند چقدر از مابقی سهامداران در انجام معاملات جلوتر هستند؟
بهره‌مندی از این ابزار و مزیت‌های آن است که امتیاز محسوب می‌شود که همان دقت، سرعت، عدم دخیل بودن احساسات و عدم سختگی در انجام معاملات الگوریتمی نسبت به معاملات آنلاین است.
دستورالعملی سال گذشته مبنی بر جدا کردن معاملات الگوریتمی با مابقی معاملات ابلاغ شد که بر اساس آن میزان این نوع از معاملات قابل ردیابی هستند
معاملات الگوریتمی یک برتری است
*با توجه به ورود تعداد زیادی از سهامداران خرد به بازار این شائبه ایجاد می‌شود کسانی که از این الگوریتم‌ها استفاده میکنند دارای امتیازهای بیشتری از سایر افراد هستند آیا این باعث ایجاد ناعدالتی در بازار نمی‌شود؟
در شرایط فعلی بازار با توجه به اینکه تعداد زیادی از افراد در بازار دخیل هستند و سهامداران خرد به صورت مستقیم سرمایه گذاری کردند تا حدودی موافقم که این ابزار باعث عدم عدالت در بازار شده است اما ما باید به بورس‌های دیگر دنیا هم توجه کنیم در آنجا بالای ۸۵ درصد معاملات را الگوریتم‌ها انجام می‌دهند البته این نکته را اضافه کنیم که بیشتر سرمایه‌گذاران از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، سبدگردان‌ها و مشاوران خبره به صورت غیر مستقیم در بازار حضور دارند.
ما نباید خود ابزار را زیر سوال ببریم بلکه باید مردم را به سمت سرمایه‌گذاری غیر مستقیم در بازار سوق دهیم. دراین شرایط است که این الگوریتم‌ها با هم دیگر رقابت میکنند و به بیان دیگر عدالت در بازار بر قرار می‌شود. این ابزار نسبت به کسی که تابلو را نگاه میکند و بر اساس آن تصمیم به معامله بگیرد برتری دارد.
*تا قبل از اینکه این نوع معاملات ممنوع شوند، آیا آماری در مورد میزان یا تعداد این نوع معاملات در روز وجود دارد؟
آمار رسمی منتشر نشده است یا حداقل بنده ندیدم اما بر اساس مصاحبه‌های افراد و کسانی که در این زمینه فعالیت منظور از معاملات الگوریتمی چیست؟ دارند بین دو تا ۱۰درصد عنوان کردند یعنی بین ۱۰ تا ۲درصد از ارزش معاملات روزانه در قالب الگوریتم صورت می‌گیرد که مجوز دارند.
دستورالعملی سال گذشته مبنی بر جدا کردن معاملات الگوریتمی با مابقی معاملات ابلاغ شد که بر اساس آن میزان این نوع از معاملات قابل ردیابی هستند.
باید با متخلف برخورد شود نه در بازار دستکاری صورت بگیرد
*چقدر با این تصمیم سازمان بورس که به منظور بهبود شرایط بازار گرفته شده است موافق هستید؟ آیا واقعا تاثیری بر بازار دارد؟
تصمیم‌های جدید سازمان بورس در رابطه با ممنوع کردن معاملات الگورتیمی که به وسیله شرکتهای مجوز دار از طریق او ام اس‌ها یکسری ای پی آی‌ها دریافت می‌کردند و با استفاده از آن سفارش و معاملات را انجام می‌دانند و همچنین تصمیمی که روز گذشته در رابطه با عدم فروش پس از خرید در همان روز، یعنی اینکه زمان سپرده‌گذاری تغییر پیدا کرد، انجام شد، این شائبه به وجود آمد که یکسری از افراد، شرکت‌ها یا معامله گران از این ای پی ای‌ها در جهت نوسان گیری روزانه استفاده می‌کردند که این نوسان گیری روزانه با استفاده از دستکاری قیمتی و جهت دهی به سفارشات در سمت مطلوب خود بوده و از این دو تصمیم این شائبه به وجود می‌آید که این موارد حداقل در هفته گذشته انجام گرفته است.
اما این که این تصمیمات درست باشد یا نه، من احساس می‌کنم هر جا که در یک پارامتر بازار دستکاری صورت بگیرد نتیجه خاصی در بلند مدت به ما نداده و بازار راه خودش را در پی می‌گیرد. اگر این شائبه درست باشد ما نباید جلو این ابزار را بگیریم بلکه متخلف را شناسایی و با آن برخورد قانونی صورت بگیرد ولی اینکه در بازار دستکاری کنیم درست نیست.
از این معاملات الگوریتمی بازارگردانی‌های استفاده میکنند که به نفع بازار و سهامداران خرد عمل میکنند یعنی باعث می‌شوند که اختلاف قیمتی در سهم را پایین بیاورند و اگر کسی که خریدار یا فروشنده است بتواند در هر لحظه در بازار با قیمت مناسب فروش یا خرید خود را انجام دهد علاوه بر آن باید عمق بخشی به بازار را در کنار آن قرار دهیم.
ما یک قانونی برای شرکتهای بورسی و فرابورسی مبنی بر الزام ناشران جهت بازارگردانی روی سهم‌های خودشان در روزهای اخیر داشتیم که این نیاز است که بازارگردان فعال بر روی هر سهمی باشد که به نظرم این تصمیم قهری نمی‌تواند تاثیرگذار چندانی داشته باشد و اگر آن شائبه درست باشد ما باید متخلف را معرفی و مجازات کنیم در حالی که محدود کردن این ابزار کمکی به بازار نخواهد کرد و مطمئن باشید که در آینده بیشتر در مورد معاملات الگوریتمی خواهید شنید و آینده بازار معاملات الگوریتمی خواهد بود و اگر اشخاص حقیقی و حقوقی بتوانند الگورتیم‌های کاراتر و موثرتر داشته باشند بازده‌های بالاتری در بازار خواهند داشت.
*آیا این امکان وجود دارد که برخی افراد در این شرایط از این ابزار استفاده کنند و قابل ردیابی نباشد؟
این امکان برای تمام افراد فعال در بازار که از طریق او ام اس‌ها استفاده میکنند فراهم است که بتوانند از یکسری ربات‌ها الگوریتمی اجرایی استفاده کنند. در حقیقت کسی که از طریق این ربات‌ها سفارش می‌فرستد با منی که آنلاین سفارشاتم را انجام می‌دهم تفاوتی نمی‌کند یعنی خود کارگزاری و هسته معاملات نمی‌توانند بفهمند الان این معامله به وسیله ربات انجام شده یا آنلاین، اما یکسری نشان‌ها و شواهدی وجود دارد که می‌توان حدس زد که این نوع معاملات از جانب ربات بوده که نمی‌دانم که آیا خود او ام اس ها و سازمان پلتفورم هایی دارند که بتواند آن را شناسایی کنند یا نه.
بررسی الگوریتم های معاملاتی بورس
این نوع الگوریتم ها روی بازارهای متنوعی از جمله سهام، اوراق بدهی، ارز و همچنین مشتقات فعال می شوند.
از این نوع الگوریتم های معاملاتی برای توسعه استراتژی های معاملاتی و همچنین بهینه کردن آن ها نیز استفاده می شود. با بالا رفتن سرعت و همچنین دفعات معاملات انجام شده الگوریتم های فضای معاملاتی کاراتر را ایجاد می کنند، در این صورت هزینه معاملاتی پایین می آید.
برخی از معاملات الگوریتمی از قبیل زیر است:
- Black Box Trading
- Automated Trading
- Algorithmic Trading
- Robo Trading
برای استفاده از معاملات الگوریتمی سرمایه گذار ابتدا باید استراتژی معاملاتی خود را بر حسب روابط ریاضی و کمی مشخص نماید.
معاملات الگوریتمی در سرتا سر دنیا بسیار رایج است و در حال حاضر آمار استفاده از الگوریتم ها در بازارهای دنیا را می توان مرز ۹۰٪ دانست.
در این مقاله قصد داریم تا نکات مهمی را در مورد الگوریتم های معاملاتی در بورس در اختیارتان قرار دهیم. همچنین اگر می خواهید در مورد برخی نرم افزار های معاملاتی اطلاعاتی به دست آورید می توانید مطالب قبلی سایت را مطالعه کنید.
دسته بندی الگوریتم معاملاتی
در سطح های مختلف معاملات بورس می توان از معاملات الگوریتمی استفاده کرد.
الگوریتم سیگنال دهی
لازم به ذکر است که استفاده از این نوع الگوریتم ها به تنهایی سودی ندارد تنها شرایطی را فراهم می کند تا تحلیل گر اطلاعات بیشتری از بازار به دست آورد، همچنین تحلیل گر را در مرحله تصمیم گیری کمک می کند و باعث می شود تا سود بیشتری در معاملاتش به دست آورد.
این نوع الگوریتم‌ها هنگامی که به روش مجموعه ای و یا گروهی مورد استفاده قرار گیرند امکان بازدهی بیشتری را برای تحلیل گر فراهم می کنند.
در بازار ایران ازاندیکاتورهای تحلیل تکنیکال مانند RSI یا Ichimoku استفاده می شود که این نوع اندیکتاتور ها جزو الگوریتم های سیگنال دهی هستند.
الگوریتم اجرای معاملات
از این دسته الگوریتم ها برای اجرای معاملات تحلیل گر استفاده می شود. در این مرحله نقطه شروع و اتمام و همچنین نماد مورد نظر نیز از طرف تحلیل گر انتخاب شده و الگوریتم در این جا وظیفه دارد تا وجه سرمایه گزار و معامله کننده را به سهم تبدیل کند یا سهم را به وجه و معامله انجام گیرد.
مثلا یک معامله کننده حقوقی در بازار ایران مانند صندوق های سرمایه گذاری مشترک یا یک معامله گر حقیقی با میزان بالایی از سرمایه قصد دارد ۱۰ میلیارد تومان سهام شرکت پالایش نفت تهران را در محدوده قیمتی مشخص بخرد.
در این صورت اگر همه مقدار سرمایه را یک جا وارد کند و به یک باره درخواست سهام مورد نظر را بدهد، موجب می شود تا فشار خرید بالا رود و سهام مورد نظر گران تر می شود و از این رو دیگر نمی تواند سهام مورد نظرش را بخرد.
الگوریتم های معاملاتی با شکستن سفارش مورد نظر آن را به صورت تعدادی سفارش های کوچکتر با حجم های مختلف در آورده و در بازه های زمانی مشخص معاملات مد نظر تحلیل گر را انجام می‌دهند.
الگوریتم مانیتورینگ
از این نوع الگوریتم ها برای پایش بازار و همچنین مانیتورینگ استفاده می شود از این رو به آن ها الگوریتم های پایش نیز می گویند.
برای پایش قسمت یا بخشی از بازار می توان از این نوع الگوریتم ها استفاده کرد. از این رو می توان نمادهای هم گروه یک سهم در زمان باز شدنش را مورد بررسی قرار داد، یا پایش صورت‌های مالی برخی نمادها در زمان اعلام اطلاعیه آن ها است.
الگوریتم پوزیشن تریدینگ
به منظور نگهداری طولانی مدت از این نوع الگوریتم ها برای خرید و فروش استفاده می شود. از این رو می توان متوجه شد که الگوریتم های پوزیشن تریدینگ برای بازار ایران بسیار مناسب هستند.
به این نوع الگوریتم ها، الگوریتم های کم بسامد نیز می گویند.
به این شکل است که مثلا در استراتژی معاملات یک معامله گر به منظور خریدن سهام در صف فروش و بعد فروش آن در صف خرید می باشد.
این روند به صورت خودکار توسط الگوریتم پوزیشن تریدینگ انجام می گیرد. در حقیقت الگوریتم کم بسامد از یک مجموعه شامل سه دسته بالا که اشاره کردیم ساخته شده است که تمام وظایف سه دسته را انجام می دهد.
الگوریتم‌های پر بسامد یا های فریکونسی تریدینگ
تنها در صورتی الگوریتم هایی را در دسته ی پر بسامد یا High Frequency Trading در وبسایت اینوستوپدیا (INVESTOPEDIA) قرار می گیرد که بتواند فروش سهمی خریداری شده است را در زمان پنج دهم ثانیه داشته باشد.
از این رو معاملات های فرکونسی تریدینگ را به عنوان دوپینگ معاملات در الگوریتم ها می شناسند. با استفاده از این نوع الگوریتم ها می توان برای به دست آوردن سود کم ولی تعداد بالا هزاران معامله را در کوتاه ترین زمان با بالا ترین سرعت انجام داد.
به دلیل جمع شدن این سود ها با تعداد بالا همان هدف نهایی در بازار سرمایه به دست می آید. این نوع معاملات که به طور کامل با سرمایه گذاری و معاملات سنتی متضاد هم روزانه انجام می گیرند.
یکی از نکات مهمی که باید مورد توجه قرار دهید این است که این نوع الگوریتم های پر بسامد در داخل ایران خیلی کارامد نیستند و بیشتر در بازار های خارجی مورد استفاده قرار می گیرند.
از این رو معامله کننده ها و سرمایه گزاران در این بازرها امکان اجرای درصد مالیاتی را با کمترین میزان دارند در صورتی که از این نوع الگوریتم ها و همچنین معاملاتی که سود کم اما تعداد سود ها بالا می باشد، استفاده کنند.
همانطور که می دانید شرکت توشن ارائه دهنده بهترین سرور مجازی بورس است. برای داشتن اینترنتی پر سرعت و دسترسی راحت تر به بازار بورس می توانید از سرور مجازی های ما با پلن های مختلف استفاده کنید.
