تاریخچه بازار فارکس

و دقیقا در سمتی دیگر در دنیا ،آمریکا در سال 1970 این ایده بازار بورس اوراق بهادار stock exchange به فیلادلفیا رسید و اولین بازار تشکیل شد

تاریخچه بازار فارکس

در این جلسه میخواهیم به بازار سهام و بورس و تاریخچه ی آن بپردازیم.

معرفی و بررسی بازار سهام و بورس

💎آموزشی تصویری	تاریخچه بازار مالی سهام ( stock exchange )
📚گروه آموزشی	سرمایه گذاری و بورس
💰شماره جلسه	129
🎓مدرس	علی افشاری
🕔زمان	12:01
🔥قابل مشاهده	کانال آپارات
💸لینک مشاهده	کانال یوتیوب

بازار سهام و بورس یکی از مهم تررین بخش های اقصاد دنیا هستش .
زمانی که اسم بازار سهام میاد همگی اولین چیزی که به ذهنشون میرسه بازار های بزرگ سهام مثل :

که باعث بوجو اومدن افراد افسانه ای در این بازار مثل وارن بافت چارلی مورگان پتر لینک که الگوی خیلی از ماها در زندگی هستند

شاید برای خیلی از سرمایه گزاران و این موضوع غیر قابل تصور باشه که دنیایی رو بدون این تکنولوژی ها
و سیستم های مالی و شرکت هایی که هر روزه با نوسانات ارزششون خیلی ها رو خوشبخت میکنن بتونن تصور کنن .

با این که خیلی ممنوعیت ها و فروپاشی ها وسقوط ها براش بوجود اومد مثل سقوط 1929 ممنوعیتش توسط پادشاهی انگلیس ولی کسی نتونست جلوی تکاملش رو بگیره .

بررسی تاریخچه بازار بورس

خب حالا این سوال پیش میاد که این تکامل چجوری انجام گرفت؟

برای جواب دادن بهش باید سفری داشته باشیم به اروپا کشور bel paese ایتالیا به شهر ونیز venice شهر آبی، شهر پل ها وکه حتی مکانی مناسبی هستش

برای دوری واستراحت سرمایه گزاران از بازار های مالی ولی اگر به 700 سال قبل برگردیم به سال 1300 محل بوجود آمدن

تاجر واقعی ونیز the real merchant of Venice در آن زمان قرض دهندگان پول در اروپا خلع مهمی که تاریخچه بازار فارکس از بانک های آن زمان باقی مانده بود رو پر کردن .

قرض دهندگان پول در آن زمان شروع به معامله کردن بدهی ها و وام ها بین همدیگر کردن ، قرض دهنده ای برای کاهش خطر و ریسک خودش میرفت

و وام با بهره بالای خودش رو با یک وام دیگری با بهره دیگری جا به جا میکرد .

به جایی رسید که حتی این قرض دهندگان شروع به خرید اوراق قرضه از دولت ها که بر روی لوح های سنگ نوشته میشد کردند.

کم کم شغل آن ها تکامل پیدا کرد و این اوراق قرضه رو بعد از اینکه به سود مورد نظر خودشون میرسیدند به فرد سرمایه گزار دیگه ای میفروختند

و اینجا بود که تجار ونیزی پیشگامان معامله گری اوراق قرضه در میان دولت ها در آن زمان شدند.

تجار ونیزی این لوح های سنگ رو که اوراق قرضه بودند رو با تمامی اطلاعاتش با خودشون حمل میکردند و به دنبال مشتری در حرکت میکردند

حدودا مانند کاری که کارگزاری های الان انجام میدهند ولی حالا برای ادامه تکامل این بازار باید به میدان نبرد اروپا کشور بلژیک سفر کنیم

با این حال که در شهر های دیگه در هلند هم خرید و فروش هایی اتفاق میفتاد ولی همگی در این موضوع اتفاق نظر دارند که در حدود 200 سال بعد در سال 1531 در شهر آنترپ اولین بازار سهام شکل گرفت

در آن زمان هنوز جای مشخصی برای این بازار وجود نداشت ولی مسافرخانه تر برز که توسط خانواده شناخته شده ون در برز اداره میشد پذیرای معامله گران از جای جای اروپا مثل ایتایلیا و هلند دیگر جاها بودند

که هم مردم و هم خودش برای برای خرید فروش سفته ها و اوراق های دولتی درون آنجا یا نزدیک میدان آنجا اقدام به انجام معامله میکرد که کم کم آن میدان معروف به میدان تر برس شد

که میشه از به عنوان اولین بازار سهام ازش نام برد و هرجایی که مردم دور هم جمع میشدند و معامله میکردند را برز مینامیدند

و خیلی از مورخین بازار های سرمایه معتقد هستند که رشته کلمه بورس که در خیلی از کشور ها از جمله ایران استفاده میشود از اینجاست

فقط این بازار سهامی که اینجا شکل گرفت در میدان و جلوی خونه ی آقای برز یه مشکلی داشت و اون هم نبود هیچ سهامی در آنجا بود و فقط سفته و اوراق در آنجا معامله میشد

به 70 سال جلو تر میریم در اوج دوران امپریالیزم به نظر میرسید که همه افراد در حال سود بردن از شرق هند و آسیا بودند بجز خود افراد اون منطقه

افراد با سفر های دریایی که از اون جا داشتند با خود وسایلی که میاوردند روسود های خوبی رو میکردند ولی از ریسک بسیار بالایی برخوردار بود گاهی اوقات مورد حمله دزدان دریای قرار میگرفتند

بعضی اوقات هم بخاط جهت یابی ضعیف یا گم میشدند یا گرفتار طوفان ها و خشم دریا میشدن

صاحبان کشتی ها بعد از مودتی به خاطر این که ضرر کمتری رو متحمل بشند شروع به فروش سهم از کشتی خود به شخص کردند

و شخص و افراد دیگر رو در معاملات خود شریک کردند تا اگر هم کشتی اتفاقی براش افتاد کمتر متحمل ضرر بشن و همچنین سودشون رو با دیگر افراد شریک شدند

در این حین هم سرمایه گذاران کم کم یاد گرفتند و تمامی سرمایه خود رو بر روی یک کشتی نمیگشذاشتند و در کشتی های مختلف قرار میدادند

یا به اصطلاح امروز در بازار های مالی که یک روش کلاسیک هم هستش تمامی تخم مرغ هایشان را درون یک سبد قرار ندمیدادند تا اگر یک کشتی هم به مقصد نرسید دیگر کشتی ها برای آنها سود حاصل میکردند

در سال 1602 یک شرکت به اسم the dutch east company یا همان کنپانی هلندی هند شرقی تاسیس شد و به اولین شرکتی سهام های آن ارائه شد تبدیل شد

تفاوتش با قبل این بود که سرمایه گذاران بجای این که سرمایه خودشون رو بر روی کشتی های شخصی بکنند میومدند و سهامی از این شرکت رو خریداری میکردند و در تمامی کشتی ها سهیم میشدند و این باعث میشد بر روی مقدار بیشتری شرکت سرمایه گذاره بشه

و همچنین مقدار های بیشتر سفر و کمشدن ریسک و بالا رفتن درصد موفقیت حتی باز هم این امکان که بر روی یک سفر مجزا هم سرمایه گذاری کنند امکان پذیر بود

سهام داران به این علت که زمانی که روی شرکت سرمایه گذاری میکردند و در آن سهیم میشدند در ازای سرمایه گذاری برگه ی مشارکتی رو دریافت میکردند

به همین خاطر که کاغذ مالکیت داشتند بعد از مدتی سود هر کسی که مایل بود میتونست برگه ی مشارکت خودش رو به کس دیگه ای بفروشد

خیلی دیگر از کشور ها شروع به انجام این کار با شرکت های هند شرقی کردند که انگلیس شامل این کار بود که خودش کمپانی هند شرقی انگلیس رو هم دارا بودش

خب خربد فروش سهام های کمپانی هند شرقی در ابعاد بزرگتر اتفاق افتاد

خرید و فروش های سهام در آن زمان در انگلیس در کافی شاپ ها انجام میگرفت که بعد از مدتی در تاریخ 1773 به کافی شاپ های که در آن ها خرید و فروش انجام میگرفت stock exchange گفتنتد

به نوبعی میشه گفتش اولین بازار های سرمایه و تالار های سرمایه کافی شاپ ها انگلیس در آن زمان بودند و از آنجایی هم که هیچ سازمانی برای بررسی و قانونی وضع نشده بود

شرکت های زیادی شروع به انجام اینکار کردنددرست در همین زمان بودش که شرکت south sea company شروع به فروش سهام های خودش کرد

قبل از اینکه حتی یک سفر دریایی هم انجام بده تمامی سهام های آن شرکت فروش رفت و سود خوبی هم برای شرکت و هم برای افراد در بر داشت

ولی همین موضوع باعث شد هر کسی که میخواست کسب و کاری راه بندازه شروع به انجام اینکار کنه و از اون جایی هم که هیچ سیستم نظارت کننده ای یا همان regulation برای این موضوع وجود نداشت

همه میتونستن اینکار رو انجام بدهند و همه افارد هم به خاطر این که دیده بودن بقیه از داستان شرکت ssc یا همان شرکت دریای جنوب سود خوبی رو برای خودشون دارن حاصل میکنن ،

چشم بسته شروع به سرمایه گذاری بر روی این شرکت ها کردند .این اتفاق برای حدود 300 سال پیش ولی متاسفانه هنوزم افرادی در زمان حال هستن که با چشمانی بسته اقدام به سرمایه گذاری میکنند

خب حالا برگردیم به همون 300 سال پیش همونطور که گفته شد تاریخچه بازار فارکس شرکت south sea company بدون انجام حتی یدونه سفر هم شروع به فروش سهام هاش کرده بود

و طولی نکشید که برای برگردوندن سود سهام داراش به مشکل خورد و این یکی از شرکت هایی بود که پشتوانه قوی ای هم داشت

زمان تاسیس بازار بورس اوراق بهادار انگلیس

حالا شما فکر برای دیگر شرکت های شخصی چه اتفاقی افتاد و همونطور که همگی شما عزیزان حدس میزنید حبابی که از این داستان شکل گرفته بود میترکه و یکی از اولین حباب های اقتصادی شکل گرفته و همچنین اولین سقوط های تاریخ میشه ازش

و در پی این موضوع پادشاهی آن زمان در انگلیس اقدام به ممنوع کردن خرید و فروش سهام تا سال 1825 کرد با این حال در سال 1801 بازار سهام انگلیس شکل گرفت

ولی بسیار عرضه محدودی از سهام در آن انجام میشد و این بخاطر ممنوعیت بود و این یکی از دلایلی شد که انگلیس نتوانست به ابر قدرت جهانی در این موضوع تبدیل بشه

و دقیقا در سمتی دیگر در دنیا ،آمریکا در سال 1970 این ایده بازار بورس اوراق بهادار stock exchange به فیلادلفیا رسید و اولین بازار تشکیل شد

ولی با این حال که اولین بود ازش کمتر نام برده میشود و اون بخاطر شروع و قدرت زیاد این ایده در نیو یورک بود که در تاریخ 17 می 1792 در گوشه خیابان وال استریت و برود وی 24 نفر از کارگزاران دور هم جمع شدند

توافق نامه ای را در زیر درخت نارون که به همین نام هم ثبت شد buttonwood امضا شد و قدرتمند ترین بازار بورس دنیا در اینجا شکل گرفت

و چون که بلاخره یک جا مشخص و همگیر شد و فقط مخصوص stock exchange یا همان معاملات سهام بود دلیلی شد که تبدیل قلب اقتصادی دنیا شد

و تمامی بیزینس ها و کسب و کار های معتبر از آنجا رد میشدند و با تمامی خوشبختی ها و ریزش هایی که به خودش دید از آن سال از تکامل و پیشرفت باز نموند و تبدیل به بازاری که ما امروزه میشناسیم تبدیل شد

امیدوارم که اگر شما هم علاقه مند به بازار های مالی هستید ازین مطالب استفاده کرده باشید

یه جمله معروف هستش که میگه there is nothing new under the sun
هیچ اتفاق جدیدی در زیر نور خورشید وجود ندارد

جهت افتتاح حساب در بروکر محبوب و پرطرفدار لایت فارکس اینجا کلیک کنید و فایل مربوطه را مشاهده کرده

و برای دریافت سرویس های ویژه با تیم فارکس حرفه ای در واتساپ و تلگرام در ارتباط باشید تا به بهترین نحو ممکن راهنمایی شوید.

فایل پی دی اف تاریخچه بازارهای مالی (بورس اوراق بهادار یا stock exchange)

تاریخچه فارکس و شکل ‌گیری بروکر‌ ها

حتما برای شما هم سوال شده که تاریخچه فارکس چیست و از کجا آمده است؛ در انتهای جنگ جهانی دوم، کل جهان در یک آشفتگی به سر می‌برد که باعث شد دولت‌های بزرگ غربی به این نیاز پی ببرند که باید یک سیستم بسیار مستحکم و استیبل برای اقتصاد بنا کنند. این سیستم را با نام «سیستم برتن وودز» (Bretton Woods System) می‌شناسند. در حقیقت این سیستم نوعی نرخ بود که ارزش دلار را در مقابل طلا می‌سنجید و باعث می‌شد مابقی ارزها به نوعی به دلار وابسته باشند.
این نرخ تا مدتی باعث ثبات اقتصادی شد اما به محض آنکه اقتصاد‌های بزرگ جهان شروع به تغییر و پیشرفت کردند، قوانین این سیستم رو به منسوخ شدن آورد. این روند ادامه داشت تا در سال ۱۹۷۱ میلادی، قرارداد برتن وودز ملغی شد و با یک سیستم ارزیابی ارز دیگری جایگزین شد.
بازار ارز به یک حالت شناور آزاد تبدیل شد به نحوی که تغییرات نرخ وابسته به عرضه و تقاضای بازار باشد. در آغاز کار، تعیین نرخ کاری دشوار بود اما پیشرفت تکنولوژی و ارتباطات این امر را آسان کرد. سرانجام در سال ۱۹۹۰، به لطف کامپیوترها و رشد سریع اینترنت، بانک‌ها شروع به ساخت پلتفرم‌های معاملاتی خودشان مبتنی بر این سیستم کردند. این پلتفرم‌ها وظیفه نمایش زنده قیمت را به مشتریان داشتند تا آن‌ها بتوانند خودشان نیز وارد معامله شوند. در این بین، تعدادی کسب و کار به فکر افتادند و پلتفرمی بر پایه اینترنت برای افراد عادی جامعه ساختند تا آن‌ها نیز بتوانند معامله کنند.
به این کسب و کار‌ها بروکرهای فارکس خرده‌فروشی می‌گویند، این شرکت‌ها به مردم اجازه دادند با اندازه معاملات کوچکتر به معامله بپردازند. بر خلاف سیستم بین بانکی که سایز استاندارد معامله ۱ میلیون واحد است، بروکرهای خرده اجازه دادند افراد تا سایز ۱۰۰۰ واحد وارد معامله شوند.

بروکرهای خرده‌فروش (Retail تاریخچه بازار فارکس Forex Brokers)

در تاریخچه فارکس تنها سوداگران بزرگ و اشخاصی که سرمایه هنگفت داشتند قادر بودند ارزها را معامله کنند و درآمد از فارکس داشته باشند، اما به لطف بروکر‌های خرده فروش در فارکس و همچنین اینترنت، دیگر این امکان برای ما وجود دارد. تقریباً بدون هیچ مانعی هر شخصی می‌تواند در یک بروکر ثبت‌نام کند، افتتاح حسابی انجام دهد، مقداری پول در حسابش واریز کند و از خانه خود شروع به معامله در فارکس کند.
بروکرها معمولا دردو دسته‌بندی قرار می‌گیرند:
* مارکت میکرها (Market makers) : همانطور که از اسم آن‌ها پیداست، به سلیقه خودشان قیمت Bid و Ask را می‌سازند.
* شبکه ارتباطی الکترونیک (Electronic Communications Network (ECN)) : که بهترین قیمت ‌Bid و Ask در بین کل بانک‌ها و موسسات پیدا کرده و به شما پیشنهاد می‌دهند.
حال اجازه دهید این دو نوع بروکر را کمی بیشتر بررسی کنیم:

مارکت میکرها

فرض کنید شما می‌خواهید به ترکیه سفر کنید و نیاز به لیر ترکیه دارید، باید مبلغی به ریال را بپردازید و لیر بخرید درست است؟
اگر بخواهید این کار را انجام دهید باید به یک صرافی بروید،‌ هر صرافی برای خودش یک قیمتی را اعلام می‌کند (بنا به حاشیه سود خودش) و شما اگر قبول کنید از آن صرافی خرید کنید، یعنی با قیمتی که اعلام کرده موافقید و صرافی سودی را لحاظ کرده و این تبدیل ارز را برای شما انجام می‌دهد.
در دنیای فارکس این موضوع در مورد بروکر صادق است، آن‌ها یک مقداری را به عنوان اسپرد که سود خودشان از آن معامله است را تعیین می‌کنند و معامله را برای شما اجرا می‌کنند.
حال شاید بپرسید سود این مبلغ که بسیار کم است. شاید این مقدار برای شما کم باشد اما حساب کنید این بروکر در روز چنیدین معامل را فعال کرده و سود آن‌ها را نیز از آن خود می‌کند.
در حقیقت مارکت میکرها بلوک‌های ساختمانی پایه‌ای در بازار جهانی ارز هستند.
Market makerها اساساً شناوری را با عملی به نام repackaging تامین می‌کنند؛ به این صورت که قراردادهای با حجم بسیار زیاد توسط عمده فروشان بازار را به تیکه‌های کوچک‌تر تقسیم می‌کنند. بدون حضور آن‌ها معامله در فارکس برای افرادی مثل ما امکان‌پذیر نبود.

ECNها

این نام به پلتفرمی می‌گویند که به صورت اتوماتیک، سفارش خرید یا فروش مشتری را روی یک قیمت مشخص جفت و جور می‌کند.
این قیمت‌های مشخص از مارکت میکرهای مختلف ، بانک‌ها و حتی تریدرهای دیگری که از ECN استفاده می‌کنند جمع‌آوری می‌شوند.
این طور بگوییم که هر سفارشی که در بازار ثبت می‌شود، با بهترین bid و Ask موجود در بازار در آن لحظه مچ و هماهنگ می‌شود.
با توجه به این موضوع که تریدر ها در این روش قادرند دقیقاً در قیمت مد نظر خود وارد معامله شوند، بروکر‌های ECN یک مبلغ به عنوان کمیسیون از شما برای این کار دریافت می‌کنند.

در این مقاله به تاریخچه فارکس و بروکر‌ها پرداختیم، این‌که شما بدانید این صنعت چه گذشته‌ای داشته از موارد پایه‌ای است. شما در مورد گذشته فارکس چه می‌دانید که ما در این‌جا نیاورده‌ایم؟ در بخش دیدگاه‌ها ما را مطلع کنید.

تاریخچه بازار فارکس

برای شروع هر کسب و کاری باید تاریخ آن را بدانید در اینجا قرار است تاریخچه بازار فارکس را برایتان توضیح دهیم.

با پایان یافتن جنگ جهانی دوم، کل دنیا در چنان هرج و مرجی فرو رفته بود که حکومت های اصلی غرب تصمیم گرفتند برای بازگرداندن ثبات به اقتصاد جهانی، سیستمی را طراحی کنند.

توافقنامه بر اساس سیستم برتون وودز (Bretton Woods System) منعقد شد که مطابق با آن، نرخ تبادل ارز همه واحد های پولی برپایه طلا تعیین می شد. این سیستم، برای مدتی به نرخ های تبادل ارز ثبات بخشید اما چیزی نگذشت که قوائد آن با تغییر و رشد تدریجی اقتصاد های اصلی جهان بی اثر و محدود کننده شد.

در سال 1971، توافقنامه بتون وودز منسوخ گردید و به جای آن، یک سیستم ارزش گذاری ارزی تعیین شد. بازار ارز به رهبری ایالات متحده تکامل یافت و به بازار شناور آزاد تبدیل شد، بدان معنا که میزان عرضه و تقاضا تعیین کننده نرخ های تبادل ارز بود.

در ابتدا، تاریخچه بازار فارکس تعیین نرخ های عادلانه تبادل ارز بسیار دشوار بود اما در نهایت با پیشرفت های که در زمینه تکنولوژی و ارتباطات صورت گرفت، این مشکل نیز به تدریج حل شد.

در دهه 90، به مدد خوره های کامپیوتر و رشد انفجاری اینترنت که مرهون تلاش های آقای آل گور است بانک ها پلتفرم های معاملاتی مخصوص به خود را طراحی کردند. این پلتفرم ها به گونه ای طراحی شده بودندکه اعلام های لحظه ای را به اطلاع مشتریان خود برسانند تا آن ها بتوانند خوشان به سرعت معاملان را انجام دهند.

در همین اثنا، برخی دستگاه های هوشمند بازاریابی تجاری، پلتفرم های معاملاتی اینترنتی را برای استفاده معامله گران شخصی به بازار معرفی کردند.

این نهادها که بانام کارگزارهای خرد فارکس (retail forex brokers) شناخته می شوند، امکان انجام معاملاتی را که اندازه کوچکتری داشتند برای افراد فراهم آوردند. برخلاف بازار بین بانکی که در آن اندازه استاندارد معامله یک میلیون واحد است، کارگزاران خرد امکان معامله با 1000 واحد را فراهم آوردند.

کارگزاران خرد فارکس

در گذشته، تنها سفته بازان بزرگ و صندوق های سرمایه گذاری کلان امکان معامله ارز را داشتند اما امروزه به مدد کارگزاران بازار ارز و اینترنت، همه می توانند سهمی در این بازار داشته باشند.

به دلیل اینکه تقریبا هیچ مانعی برای ورود به این بازار وجود ندارد، هرکسی می تواند با تماس با یک کارگزار، افتتاح حساب و سپرده گذاری، به راحتی از خانه خود در فارکس معامله کند.

کارگزاران اساسا دو نوع هستند:

1- بازار گردانان، که خود قیمت های فروش و خرید (bid and ask) را تعیین می کنند.

2-شبکه های ارتباطی الکترونیک(ECN)، که بهترین قیمت های فروش و خرید(bid and ask) را که موسسات مختلف در بازار بین بانکی به آن ها ارائه می دهند به کار برده و به مشتریان ارائه می دهند.

بازار گردانان

فرض کنید که به فرانسه سفر کرده اید تا حلزون بخورید. برای اینکه بتوانید درآن کشور معامله ای انجام دهید باید ابتدا به یک بانک یا صرافی بروید تا یورو خریداری کنید. برای اینکه آنها با شما معامله کنند باید قبول کنید پول خود را به قیمتی که آنها تعیین کرده اند به یورو تبدیل کنید.

همانند تمام معاملات تجاری، در این معامله هم نکته ای نهفته و آن bid/ask spreadاست.

مثلا اگر قیمت خرید بانک(bid) برای EUR/USD، فرض کنید 1.2000باشد وقیمت فروش(ask)، مثلا 1.2002 باشد، پس bid/ask spread برابر با 0.0002 خواهد بود.با وجود اینکه این اختلاف بسیار کم است اما وقتی روزانه، هزاران معامله از این دست در بازار ار زانجام می شود، سود هنگفتی براری بازارگردانان در بر خواهد داشت!

می توان گفت که بازار گردانان، سنگ بنای فارکس هستند. بازار گردانان خرد، از طریق بسته بندی مجدد(repackaging) اندازه های بزرگ قراردادی، آن ها را به قطعاتی با اندازه های بسیار کوچک تبدیل می کنند. بدون وجود آن ها، یک آدم معمولی به سختی می تواند در فارکس معامله کند.

شبکه ارتباط الکترونیک

شبکه ارتباط الکترونیک، به پلتفرم های معاملاتی اطلاق می شود که به طور خودکار، دستورهای خرید و فروش مشتری را با قیمت های اعلان شده اجرا می کند. این قیمت ها از جانب بازارگردانان، بانک ها و حتی سایر معامله گران در این شبکه، اعلام می شوند.

هرگاه دستور خرید یا فروش داده شود، با بهترین قیمت خرید و فروش منطبق می شود.

به دلیلاینکه معامله گران قادرند قیمت ها را خود تعیین کنند، کارگزاران این شبکه معمولا کارمزد بسیار اندکی از معاملات برمی دارند. معمولا ترکیب اسپردهای اندک (tight spread) و کارمزدهای کم، موجب ارزان تر شدن هزینه هایمعاملاتی کارگزاران شبکه می شود.

تاریخچه بازار فارکس و مقداری توضیحات اضافی را در این مقاله خدمت تمامی عزیزان سایت دنیای ارز گفتیم حتما تمامی مقالات فارکس را مطالع کنید.

وبلاگ تخصصی آمار

دانشجویان و علاقه مندان آمار و ریاضی در دانشگاه های سراسر کشور

فارکس ( FOREX ) چیست؟ + تاریخچه + بیان دلایل غیرقانونی شدن آن در ایران

از سال ۱۳۹۰ فعالیت در شرکت‌های ارایه دهنده خدمات ارزی موسوم به «بروکر فارکس» در ایران در پی اظهار نظر بانک مرکزی ایران غیرقانونی اعلام شد.

فارکس (FOREX)‏ اصطلاحی است برگرفته از دو کلمه Foreign Exchange که به معنی تبادل پول خارجی است. به پول خارجی در زبان فارسی ارز گفته می‌شود، بنابراین FOREX را می‌توان سیستم یا نظام یا بازار بین‌المللی تبادل ارز نامید که بر بستر اینترنت فعالیت می‌کند.ساده‌ترین تعریف برای این سیستم، «تبدیل یک ارز به ارز دیگر است» که حجمی از این تبادل‌ها به منظور خرید و فروش کالا یا خدمات شرکت‌ها یا دولت‌ها، هزینه‌های سفر و خرید جهانگردان یا سرمایه‌گذاری اشخاص یا بنگاه‌ها در کشور مورد استفاده ارز قرار می گیرد. البته بیشترین حجم تبادل‌های ارزی با هدف کسب سود از تفاضل قیمت خرید و فروش انجام می‌گیرد. به طور کلی بازار تبادلات ارزی با مفهوم امروز آن از سال ۱۹۷۱ ایجاد شد. البته در آن زمان معاملات از طریق تلفن یا دورنگار به صورت محدود انجام می‌گرفت و تنها در اختیار بانک‌های بزرگ و افراد بسیار ثروتمند بود، اما با پیشرفت وسایل ارتباطی حدودا از سال ۱۹۹۸ امکان معامله از طریق شبکه اینترنت نیز فراهم شده‌ است. مزایای فراوان و جذابیت این بازار سبب شده تا در مدتی کوتاه این بازار به بزرگ‌ترین بازار مالی دنیا تبدیل و هر روز نیز به تعداد معامله‌کنندگان آن افزوده شود. فعالیت در شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات ارزی موسوم به «بروکر فارکس» در ایران طبق اظهارنظری از سوی بانک مرکزی ایران غیر قانونی اعلام شده است. در بازار تبادل ارز جهان تمامی بانک‌ها (اعم از تجاری و مرکزی و سرمایه‌گذاری)، مؤسسات مالی بزرگ، شرکت‌های چند ملیتی، تاجران، شرکت‌های بیمه، شرکت‌های صادرات و واردات، صندوق‌های بازنشستگی، سفته بازها و اشخاص حقیقی در آن ارزهای مختلفی همچون دلار آمریکا، یورو، پوند، ین و. را معامله می‌کنند. کشورها می‌توانند به طرق مختلف زیر نرخ تبادل ارز خود را مشخص کنند:

1ـ سیستم نرخ تبادل شناور که در آن ارز، جایگاه و قیمت خود را در بازار به واسطه توازن یا نداشتن توازن نیروهای عرضه و تقاضا می‌یابد.

2ـ یک سیستم ثابت نرخ تبادلات که در آن ارزش ارز توسط دولت یا بانک مرکزی مشخص می‌شود.

3ـ سیستمی که ترکیبی از نرخ شناور و نرخ ثابت دولتی است و احتمال دخالت دولت باهدف کنترل نرخ آن ارز نیز به‌کرات وجود دارد.

زمان بازار تبادل ارز

بازار بین‌المللی ارز هر دوشنبه با باز شدن شرقی‌ترین بانک‌های دنیا آغاز به کار می‌کند. این بانک‌ها شروع به معامله ارز و در نتیجه آن استخراج نرخ برابری ارزها کرده و معامله‌گران در دیگر نقاط جهان نیز در صورت تصمیم به معامله در آن هنگام (که طبیعتا در آن هنگام خارج از ساعت کاری هستند) باید معاملات خود را براساس این نرخ‌ها انجام دهند در ادامه بانک‌ها و دیگر موسسات مالی کشورهای آسیایی این پروسه را ادامه داده تا این چرخه به بانک‌های اروپا و ایالات متحده آمریکا برسد. البته هنگام بازگشایی بازار ایالات متحده آمریکا، بازارهای آسیایی روز کاری خود را به پایان رسانیده‌اند. این چرخه زمانی، پنج روز هفته بدون یک ثانیه توقف تا جمعه شب ادامه دارد. به​عبارتی دیگر بزرگ‌ترین بازار معاملاتی تاریخچه بازار فارکس تاریخچه بازار فارکس دنیا، بیست و چهار ساعته با دسترسی بسیار آسان و انجام معاملات به صورت ساده و سریع در اختیار قرار گرفته است.

توضیحات بیشتر : بازار ارز خارجی یا فارکس (به انگلیسی: FOREX) اصطلاحی است برگرفته از دو کلمهٔ Foreign Exchange که به معنی تبادل پول خارجی است. به پول خارجی در زبان فارسی ارز گفته می‌شود بنابر این FOREX را می‌توان «دادوستد ارز» نامید.ساده‌ترین تعریف برای «دادوستد»، «تبدیل یک ارز به ارز دیگر است» که حجمی از این این تبادل‌ها به منظور خرید و فروش کالا و یا خدمات شرکت‌ها و یا دولت‌ها، هزینه‌های سفر و خرید جهانگردان و یا سرمایه‌گذاری اشخاص یا بنگاه‌ها در کشور مورد استفادهٔ ارز می‌باشد. البته بیشترین حجم تبادل‌های ارزی با هدف کسب سود از تفاضل قیمت خرید و فروش انجام می‌گیرد.در بازار تبادل ارز جهان تمامی بانک‌ها (اعم از تجاری و مرکزی و سرمایه‌گذاری)، مؤسسات مالی بزرگ، شرکت‌های چند ملیتی، تاجران، شرکت‌های بیمه، شرکت‌های صادرات و واردات، صندوق‌های باز نشستگی، سفته‌بازها و اشخاص حقیقی در آن ارزهای مختلفی همچون دلار آمریکا، یورو، پوند، ین و . را دادوستدمی‌کنند. فارکس در ایران غیر قانونی اعلام شده است.

تاریخچه پول و تبدیل پول
پیش از پیدایش پول، عمل مبادله بصورت مبادله مستقیم کالا با کالا و خدمات صورت می‌پذیرفت. در ایران غلات، در تبت بسته چای، در ویرجینیا بسته تنباکو، در حبشه بسته فلفل و نمک، در روسیه پوست سمور و در حوالی مدیترانه گوسفند به‌عنوان معیارهای سنجش و واحدهای ارزش به حساب می‌آمدند. اما به دلیل مشکلاتی نظیر پرحجم بودن یا فاسد شدن به تدریج سکه‌های فلزی به‌عنوان معیار ارزش مورد استفاده قرار گرفت. کم‌کم نقل و انتقال سکه‌های فلزی نیز مشکل بنظر می‌رسید و زمینه برای ایجاد پول کاغذی یا اسکناس فراهم گردید. اولین بانک مدرنی که به طور رسمی به انتشار و رواج اسکناس اقدام نمود بانک انگلستان بود.

از نظر علم اقتصاد برای پول سه کارکرد مشخص وجود دارد:

1. به عنوان معیار ارزش
2. به عنوان وسیله مبادله
3. به عنوان وسیله‌ای برای ذخیره ارزش

از زمانی که اسکناس جای خود را در اقتصاد باز کرد برای مدت زیادی منتشر کنندگان آن معادل ارزش اسمی آن طلا نگهداری می‌کردند. این نظام سه رکن اصلی داشت:

1. پول رایج کشور نرخ برابری ثابتی به طلا داشت.
2. بانک‌های مرکزی فقط در برابر ورود طلا به کشور و یا خروج آن از کشور مجاز بودند حجم اسکناس منتشره را براساس نرخ برابری ثابتی تغییر دهند.
3. ورود و خروج طلا از کشور آزادانه صورت می‌گرفت و بر این اساس کلیه ارزهای جهان نرخ برابری ثابتی با یکدیگر و با طلا داشتند.

وقوع جنگ جهانی اول و رکود بزرگ اقتصادی و نیاز کشورها به اسکناس بیشتر برای تامین منابع مالی جنگ باعث فروپاشی این نظام شد.عرضه و رونق پول کاغذی تورم و بی‌ثباتی سیاسی و اقتصادی را به دنبال داشت. بنابراین نظارت ارزی بین دولت‌ها را می‌طلبید. پس از جنگ جهانی دوم دولت‌ها جهت بازسازی اقتصاد کشورشان تصمیم گرفتند تا با ثابت نگهداشتن قیمت تاریخچه بازار فارکس ارزها نسبت به دلار آمریکا با آرامش و آسودگی خیال به تحکیم مبادلات تجاری بین خود بپردازند. اما این مورد نیز تا سال ۱۹۷۱ بیشتر دوام نداشت (به دلیل مواجه شدن امریکا با کسری موازنه تجاری). پس از آن، بنابر شرایط خاص جهان قرار بر این شد که ارزها آزادانه در قبال یکدیگر مبادله شوند و قیمت یک ارز با توجه به عرضه و تقاضای بازار تعیین شود نه به واسطه سیاست دولت‌ها. پس از آن، بانک‌ها که به لحاظ ماهیت بانکی خود همیشه درگیر جریان ارزهای خارجی بودند، به فکر مدیریت منابع ارزی خود افتادند و به همین جهت یک جریان بین بانکی را بوجود آوردند تا بوسیله آن بتوانند ارزهایی که فکر می‌کردند در آینده ارزش بیشتری خواهند داشت را تهیه و آنهایی را که فکر می‌کردند ارزش خود را از دست خواهند داد به واسطه این جریان بفروشند. لذا به خاطر اینکه هر بانکی استراتژی خاص خود را دنبال می‌کرد، جریانی به نام «تبادل ارزهای خارجی» ایجاد شد.

کشورها می‌توانند به روش‌های زیر نرخ تبادل ارز خود را مشخص کنند:

1. سیستم نرخ تبادل شناور که در آن ارز، جایگاه خود را در بازار به واسطه توازن یا عدم توازن نیروهای عرضه و تقاضا می‌یابد.
2. یک سیستم ثابت نرخ تبادلات که در آن ارزش ارز توسط دولت یا بانک مرکزی مشخص می‌شود.
3. سیستمی که ترکیبی از نرخ شناور و نرخ ثابت دولتی است و احتمال دخالت دولت بهدف کنترل نرخ آن ارز نیز به کرات وجود دارد.

قابل ذکر است در نظام شناور ارز، عرضه و تقاضای ارز تعیین کننده قیمت آن ارز می‌باشد. بنابراین افزایش عرضه یا کاهش تقاضا یک ارز در بازار موجب کاهش قیمت و افزایش تقاضا یا کاهش عرضه موجب افزایش قیمت ارز مورد معامله می‌شود. بانک‌هایی که قصد داشتند حداکثر بهره‌وری را از شناور بودن نرخ ارزها بدست آورند فعالانه به تجارت با یکدیگر پرداخته و در نتیجهٔ این تحولات یک بازار بین بانکی بسیار بزرگ ایجاد شد. طبیعتاً بازاری که ارزش معاملات روزانه‌اش به بیش از سه تریلیون دلار آمریکا می‌رسد هر نوع سرمایه‌گذاری در هر بازار دیگری را کوچک جلوه می‌دهد.

وقتی ارزش پول یک کشور در حد متعارفی کاهش پیدا کند صادرات آن افزایش و واردات آن کاهش می‌یابد. از این طریق کسری موازنه تجاری از بین می‌رود و به تبع این امر اقتصاد قوی می‌شود، نرخ بی‌کاری کاهش یافته و نرخ رشد اقتصادی و فعالیت اقتصادی بالا می‌رود و از آنجایی که اقتصادهای ملل مختلف در جهت‌های مختلفی حرکت می‌کردند، طبیعتاً برخی تعدیلات لازم بود. بنابراین محدودیتهای ورود و خروج سرمایه توسط بیشتر کشورها حذف شدند و شرکت کنندگان اصلی بازار ارز برای تعدیل کردن نرخ ارز براساس ارزشهای مورد انتظارشان آزاد گذاشته شدند.

به طور کلی بازار تبادلات ارزی با مفهوم امروز آن از سال ۱۹۷۱ ایجاد گردید. البته در آن زمان معاملات از طریق تلفن یا دورنگار به صورت محدود انجام می‌گرفت و تنها در اختیار بانک‌ٰهای بزرگ و افراد بسیار ثروتمند بود. اما با پیشرفت وسایل ارتباطی حدوداً از سال ۱۹۹۸ امکان معامله از طریق شبکه اینترنت نیز فراهم گردیده است. البته مزایای فراوان و جذابیت این بازار سبب شده تا در طی مدتی کوتاه این بازار به بزرگترین بازار مالی دنیا تبدیل گردیده و هر روز نیز به تعداد معامله کنندگان آن افزوده شود.

از سال ۱۳۹۰ فعالیت در شرکت‌های ارایه دهنده خدمات ارزی موسوم به «بروکر فارکس» در ایران در پی اظهار نظر بانک مرکزی ایران غیرقانونی اعلام شد.

شاخصهای اقتصادی
شرکتها برای کسب اطلاعات مربوط به اقتصاد کشورهای مختلف از شاخص‌های اقتصادی آن کشور استفاده می‌کنند. میزان شاخص‌های اقتصادی کشورهای مختلف را سازمان‌هایی مانند اتاق بازرگانی، سازمان ملل، بانک جهانی، صندوق بین‌المللی پول و سازمان توسعهٔ اقتصادی ارائه می‌دهند. مهمترین این شاخص‌ها عبارتند از:

• تولید ناخالص ملی
• توزیع درآمد
• نرخ ارز
• نرخ مسکن
• نرخ تورم
• نرخ بهرهٔ بانک‌ها
• حجم سرمایه‌گذاری خارجی و داخلی
• مصرف سرانه

2 عنوان از دلایل غیر قانونی شدن فعالیت فارکس را در ایران :

1 . اولین دلیل غیر قانونی بودن فعالیت فارکس در ایران اطلاعیه سازمان بورس می باشد این اطلاعیه که در تاریخ 90/1/16 صادر شده است فعالیت تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی فعال در بازار فارکس را غیر قانونی اعلام کرده است. در قسمتی از این اطلاعیه آمده است « بدین وسیله به اطلاع عموم هموطنان عزیز به ویژه صاحبان پس اندازها و فعالان بازار پول و سرمایه می رساند فعالیت تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی که با معرفی خود به عنوان یکی از فعالان بازار ارز خارجی (forex)، فرا بورس بین الملل و بورس های خارجی هموطنان محترم را در اقصی نقاط کشور به سرمایه گذاری در این گونه فعالیت ها دعوت می کنند و مدعی سود آوری سرشار در این بازارها هستند، غیر قانونی است و هیچ گونه مجوزی از بانک مرکزی و سازمان بورس و اوراق بهادار دریافت نکرده اند.» در واقع هیچ بروکر یا کارگزاری که در ایران مشغول فعالیت می باشد از سازمان بورس مجوز ندارد و فعالیت غیر قانونی دارند و اگر افرادی به این بروکرها مراجعه کنند به عنوان معاون در جرم شناخته می شوند.

2 . طبق بند 1 مادۀ 49 قانون بازار اوراق بهادار: « هر شخص که بدون رعایت مقررات این قانون تحت هر عنوان به فعالیت هایی از قبیل کارگزاری، کارگزار / معامله گری، یا بازار گردانی که مستلزم اخذ مجوز است مبادرت نماید یا فرد را تحت هر یک از عناوین مزبور معرفی کند به حبس تعزیری از یک ماه تا شش ماه یا به جزای نقدی معادل یک تا سه برابر سود به دست آمده یا زیان متحمل شده یا هر دو مجازات محکوم خواهند شد». با توجه به اطلاق بند 1 مادۀ 49 و همچنین مادۀ 33 از همین قانون که شروع به فعالیت کارگزاری، کارگزاری / معامله گری و بازار گردانی به هر شکل و تحت هر عنوان منوط به عضویت در کانون مربوط و رعایت مقررات این قانون و آیین نامه ها و دستوالعمل های اجرایی آن است و با توجه به اهداف این قانون که حمایت از سرمایه گذاران می باشد برای انجام معاملات در بازار فارکس نیاز به عضویت کارگزاران در کانون مربوط و اخذ مجوز می باشد.

وبلاگ تخصصی آمار در ابتدای سال 1394 با هدف ارتقای فرهنگ آماری در جامعه آغاز به کار کرده، امید است بتوانیم در این مسیر دشوار گام های مثبتی برداریم.به یقین پیشروی در این راه به جز با همراهی شما بازدید کنندگان محترم میسر نخواهد بود. ما رو در قالب نظرات و پیشنهادات و انتقادات خود در بهبود محتوایی و شکلی وبلاگ یاری کنید .امیدواریم مطالبی که در اختیارتون قرار میدیم مفید باشه و از شما دوستان درخواست داریم اگر شما هم مطلب مفیدی دارید برایمان ارسال کنید تا در اختیار دوستان قرار دهیم و همچنین ممنون میشیم که این وبلاگ رو به دوستانتون معرفی کنید.

بازار فارکس و تاریخچه آن

فارکس FOREX(foreign exchange market بازار تبادلات خارجی) یک بازار غیر متمرکز است که در آن تبادلات ارز صورت میگیرد . از آنجا که هر ارز در مقابل ارز دیگر ارزش گذاری میشود نرخ تبدیل ارز ها در این بازار کاملا مشخص است . در این اینجا نماد های معاملاتی در واقع جفت ارز های پیش فرض میباشند که دو ارز مختلف را با هم تبادل میکند و نرخ تبدیل هر جفت ارز در هر لحظه مشخص میباشد . حجم معاملات بالا در فارکس مارکت باعث شده این بازار بزرکترین بازار جهان باشد با معاملاتی بیش از 4 تریلیون دلار در روز . و اما این بازار چگونه شکل گرفت :

تاریخچه ی پول و تبادلات ارزی

در گذشته های دور تبادلات کالا با کالا رواج داشت و این مشکل وجود داشت که شاید فرد در مقابل کالایی که نیاز داشت نمیتواند کالای خود را به فرد دیگر بدهد . هرچند با مشخص کردن کالاهای اساسی این مشکلات بر طرف میشد اما با اختراع سکه های پول قدم بلندی در مبادلات صورت گرفت و این سکه ها به یک معیار تبدیل شدند . که رفته رفته اسکناس و بانک ها شکل گرفتند .پول با معیار ارزشی که داشت راحتی در مبادلات را فراهم کرد و البته راهی برای ذخیره سازی.
پشتوانه اسکناس ها در گذشته طلا بودند . فرض کنید شما طلای خود را میدادید و در مقابل ارزش اسمی آن اسکناس دریافت کنید . قوانین بین الملل به این گونه بود که پول هر مملکتی ارزش برابری ثابتی با طلا داشت و بانک ها با توجه به میزان ذخایر طلا میتوانستند چاپ اسکناس کنند . و چون به راحتی طلا از کشور خارج و یا وارد میشد تمام ارز ها ارزش ثابتی با هم و با طلا داشتند.
از سال 1876تا جنگ جهانی اول این سیستم اقتصادی رواج داشت و رکود اقتصادی و نیاز به اسکناس ناکارامدی این سیستم را نمایان کرد . در سال 1944 پس از جنگ جهانی دوم برای بهبود نظام پولی پشتوانه پولی به دلار تغییر کرد . توافقنامه ای به نام برتن وودز ( Bretton Woods ) تنظیم شد . بدین ترتیب هر اونس طلا 35 دلار تعیین شد . ولی کشور ها نهایت ده درصد تاریخچه بازار فارکس مجاز بودند ارزش پول ملی خود را نسبت به سایر ارز ها کاهش دهند .
از سال 1973 ارز ها در مقابل یکدیگر ارزش گذاری شدند و به صورت شناور اعلام شدند. بدین ترتیب ارزش ارزها کمتر بواسطه ی سیاست کشورها تعیین میشد و عمدتا رابطه ی مستقیم به عرضه و تقاضای بازار داشت. لذا بانک‌ها که با ارز های خارجی سروکار داشتند ،( برای حفظ منافع خود یک سیستم بین بانکی تشکیل دادند تا بتوانند بر روی ارز ها سرمایه گذاری کنند بدین صورت که ارز های قابل رشد را نگه داری و ارز های در حال افت را بفروشند ) و سیستمی به نام «تبادلات ارزهای خارجی» ایجاد شد.

شکل امروزی بازار فارکس

پس بازار فارکس به سیستم امروزی از سال 1973 شکل گرفت که البته معاملات در آن زمان عمدتا بین بانک ها صورت میگرفت . به خاطر عدم امکانات حال حاضر در آن زمان معاملات به صورت تلفنی و دورنگار انجام میشد . و با پیشرفت در نسل ارتباطات ، این بستر فراهم شد تا از طریق دنیای اینترنت از سال 1998 این بازار راحتر در اختیار عموم قرار بگیرد . و معامله گران شخصی از این تبادلات بتوانند سود کسب کنند . و هم اکنون این مارکت جهانی ، بزرگترین بازار مالی دنیا شناخته شده .در آن علاوه بر ارز ها میتوان به مبادلات طلا ، نقره ، گاز و نفت نیز پرداخت . همچنین شاخص های بورس های کشور هایی نظیر آمریکا ، ژاپن و انگلیس و اخیرا رمز ارزها ، قابل معامله هستند .