معاملات آتی بورس

قرارداد آتی معامله‌ای است که در آن خریدار و فروشنده توافق می‌کنند تا یک کالا با ویژگی‌های خاص را در زمانی معین در آینده با قیمتی معین معامله کنند.

نخستین معاملات آتی انرژی رونمایی شد

نخستین بازار معاملات قراردادهای آتی انرژی معاملات آتی بورس در قالب قراردادهای آتی نفتا و متانول در بورس انرژی رونمایی شد.

به گزارش بازار، نخستین معاملات آتی انرژی رونمایی شدبه گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما: مراسم این رونمایی امروز چهارشنبه ۱۸ اسفند با حضور مجید عشقی رییس سازمان بورس و اوراق بهادار برگزار شد.

از کارکردها و مزیت‌های بازار آتی می‌توان به این موارد اشاره کرد:

۱. ایجاد مرجعیت قیمت در منطقه: کشور ایران با تنوعی از محصولات تولیدی می‌تواند تعیین‌کننده اصلی قیمت در بازار منطقه باشد. باتوجه به اینکه ظرفیت فعالیت بازیگران بین‌المللی نیز در این بازار دیده شده است و امکان تحویل برای خریداران کالا وجود دارد، می‌توان به آرمان مرجعیت قیمت در منطقه خاورمیانه دست یافت که در سطح کلان دستاورد بزرگی برای کشور ایران خواهد بود.

۲. پوشش ریسک حاصل از نوسانات قیمت: نفت و فرآورده‌های نفتی ازجمله کالاهایی هستند که نوسانات قیمت در آن‌ها بسیار زیاد بوده و وجود بیمه در صورت زیان در این بازارها می‌تواند جالب توجه خریداران و فروشندگان باشد. به این نوع بیمه در بازارهای آتی پوشش ریسک می‌گویند. درواقع خریداران و فروشندگان کالا با اخذ موقعیت معکوس همزمان در بازار نقدی و بازار آتی خود را در برابر نوسانات قیمت کالاها بیمه می‌کنند.

۳. مشارکت کلیه افراد حقیقی و حقوقی داخلی و بین‌المللی در بازار آتی: پیش از این افراد حقوقی داخلی و بین‌المللی (شرکت‌های خریدار و فروشنده حامل‌های انرژی) در بازار فیزیکی بورس انرژی ایران فعالیت داشته‌اند. همچنین در بازار سلف موازی استاندارد عمدتا افراد حقوقی به فعالیت پرداخته و شمار اندکی بازیگر حقیقی داشته است. بازار قراردادهای آتی بورس انرژی ایران امکان حضور وسیعی از افراد حقیقی و حقوقی را فراهم آورده است و امکان جدید سرمایه گذاری محسوب می‌شود.

۴. اندازه کوچک قراردادها و امکان حضور علاقه‌مندان به صورت گسترده‌تر: یکی از دلایلی که جذابیت بازار آتی انرژی را بیشتر می‌کند، اندازه کوچک قرارداد (در اندازه‌های یک تنی و یک بشکه‌ای) و امکان حضور در بازار با وجه تضمین نسبتا کم است. در سایر بورس‌های آتی در جهان این قراردادها تحت عنوان میکرو فیوچرزها مطرح می‌شوند که با هدف مشارکت سرمایه‌گذاران خطرپذیر بیشتر راه‌اندازی می‌شوند.

۵. حضور عرضه‌کنندگان و خریداران کالا در بازار و ایفای نقش در کشف عادلانه قیمت: در صورتی که خریداران و فروشندگان فعالانه در بازار آتی مشارکت نمایند، قیمت‌های مدنظر خود برای خرید و فروش را در قراردادها اعمال خواهند نمود. این به کشف عادلانه‌تر ققیمت خواهد انجامید.

۶. بهره‌مندی از سرمایه‌گذاری اهرمی: سرمایه‌گذاری اهرمی سرمایه‌گذاری پرریسکی است که مانند شمشیر دولبه می‌تواند سود یا زیان بالایی به وجود آورد. برای سرمایه‌گذاران خطرپذیری که تحلیل مناسبی از بازار داشته باشند، سودهای مناسبی نسبت به سایر بازارها به ارمغان خواهد آورد.

۷. دوسویه بودن بازار: در این بازار در صورتی که هر فرد حقیقی و حقوقی پیش بینی مشخصی از افزایش یا کاهش قیمت داشته باشد، بدون توجه به اینکه چه ماهیتی دارد، می‌تواند اقدام به اخذ موقعیت تعهدی خرید یا فروش کند. به طور مثال یک شرکت خریدار کالا بر اساس تحلیل خود می‌تواند موقعیت تعهدی فروش و یک شرکت فروشنده کالا می‌تواند موقعیت تعهدی خرید اخذ نموده و از تغییرات قیمت بهره‌مندی مناسبی داشته باشد.

قرارداد آتی (Future Contract) چیست؟ آشنایی با مشخصات قراردادهای آتی

در خصوص بازار بورس کالا، تا این‌جا با نحوه دریافت کد بورسی و انجام معاملات در هر زیربازار آشنا شدیم. در این مقاله می‌خواهیم با ماهیت قراردادهای آتی آشنا شویم. این که قراردادهای آتی چه هستند؟ چگونه کار می‌کنند؟ شرایط معاملات چیست؟ تفاوت قراردادهای آتی با پیمان آتی چیست؟ و هر موضوع دیگری که به این قراردادها مربوط باشد. اگر قصد فعالیت در بازار آتی را دارید، در ادامه با ما همراه باشید.

قرارداد آتی چیست؟

قرارداد آتی معامله‌ای است که در آن خریدار و فروشنده توافق می‌کنند تا یک کالا با ویژگی‌های خاص را در زمانی معین در آینده با قیمتی معین معامله کنند.

در قراردادهای آتی وجه معامله در آینده پرداخت می‌شود. یعنی در زمان معامله پولی ردوبدل نمی‌شود. تنها درصدی از قرارداد به عنوان وجه تضمین پرداخت می‌شود تا دو طرف معامله به قرارداد پایبند بمانند. هر دو طرف معامله باید ریسک افزایش یا کاهش قیمت در زمان تحویل کالا را بپذیرند و در صورتی که بخواهند قرارداد را فسخ کنند، مبلغی به عنوان جریمه نکول پرداخت خواهند کرد.

برای درک بهتر قرارداد آتی فرض کنید در مهرماه هستیم و شما یک قرارداد آتی سکه را خریداری کرده‌اید. همچنین فرض می‌کنیم حجم هر قرارداد آتی سکه ۱۰ عدد، قیمت هر سکه ۱۵ میلیون تومان و تاریخ تحویل آن اسفند ماه باشد. در این صورت شما موظفید در اسفند ماه مبلغ ۱۵۰ میلیون تومان را برای هر قرارداد خریداری شده به فروشنده پرداخت کرده و سکه‌های خود را دریافت کنید، چه قیمت سکه در اسفند ماه افزایش یافته باشد چه کاهش.

انواع قراردادهای آتی

قراردادهای آتی معمولا به دو گروه قراردادهای آتی کالا و قراردادهای آتی مالی تقسیم بندی می‌شوند.

• قراردادهای آتی کالا و دارایی پایه آن معمولا محصولات کشاورزی، فلزی و نفتی می‌باشند.
• در قرارداد های آتی مالی از سهام، ارز و اوراق قرضه استفاده می‌شود.

مشخصات قراردادهای آتی

هر قرارداد آتی دارای مشخصاتی از جمله اندازه قرارداد، زمان سررسید، قیمت کالا، وجه تضمین و غیره می‌باشد. در ادامه تمام ویژگی‌هایی که در یک قرارداد آتی ذکر می‌شوند، را بررسی می‌کنیم.

• دارایی پایه: قیمت قراردادهای آتی از یک دارایی که به آن دارایی پایه می‌گویند، مشتق می‌شود. به همین دلیل نیز قراردادهای آتی را یکی از ابزارهای بازار مشتقه می دانند. مثلا قراردادهای آتی می‌توانند بر روی محصولات کشاورزی منتشر شوند که در این صورت آن محصول کشاورزی، دارایی پایه قرارداد آتی نامیده می‌شود.
• اندازه قرارداد: حجمی از دارایی که در هر قرارداد معامله می‌شود را گویند. مثلا در قرارداد آتی زعفران حجم هر قرارداد ۱۰۰ گرم می‌باشد. اگر خریدار ۵ قرارداد آتی زعفران را بخرد در واقع ۵۰۰ گرم زعفران خریده است.
• وجه تضمین اولیه: درصدی از ارزش هر قرارداد است که دو طرف به عنوان ضمانت اجرای قرارداد می‌پردازند. مثلا اگر وجه تضمین اولیه زعفران ۳۰۰ هزار تومان باشد و شما ۵ قرارداد زعفران خریده باشید، یعنی باید مبلغ ۱۵۰۰۰۰۰ تومان را به عنوان وجه تضمین اولیه بپردازید.
• حداقل وجه تضمین: معمولا برابر با ۶۰٪ وجه تضمین اولیه است. این مقدار حداقل وجهی را نشان می‌دهد که سرمایه گذار برای انجام شدن معامله و جلوگیری از وضعیت call margin باید در حساب خود داشته باشد.

• تاریخ سررسید: همان روز موعودی است که معامله انجام می‌شود. امکان انجام معامله در تاریخی به جز تاریخ سرسید وجود ندارد.
• قیمت تسویه روزانه: این عدد میانگین قیمت معاملات انجام شده برای هر قرارداد در نیم ساعت پایانی آخرین جلسه معاملاتی در هر روز است. قیمت تسویه روزانه به عنوان مبنای قیمت برای معاملات روز بعد استفاده می‌شود. این عدد را می‌توان معادل قیمت پایانی در بازار اوراق بهادار در نظر گرفت.
• حجم: در اطلاعات هر نماد، حجم نشان‌دهنده تعداد قرارداد‌های معامله شده تا آن لحظه می‌باشد.
• ارزش: در اطلاعات نماد، قیمتی را به عنوان قیمت تسویه لحظه‌ای مشاهده می‌کنید. اگر قیمت تسویه لحظه‌ای را در حجم ضرب کنید، ارزش معاملات بدست می‌آید.
• حد نوسان قیمت روزانه: میزان نوسان مجاز قیمت در هر روز معاملاتی ۵٪ قیمت تسویه روز قبل می‌باشد. در نتیجه امکان ثبت سفارش با قیمتی بالاتر یا پایین‌تر از این محدوده وجود ندارد.
• کارمزد: درصدی از ارزش قرارداد است که دو طرف معامله بابت دریافت خدمات پرداخت می‌کنند. در حال حاضر کارمزد هر قرارداد آتی برای هر طرف معامله ۰.۰۰۰۶۸ ارزش قرارداد می‌باشد که ۰.۰۰۰۴ آن سهم کارگزار، ۰.۰۰۰۲ آن سهم شرکت بورس کالا و ۰.۰۰۰۰۸ آن سهم سازمان بورس و اوراق بهادار است.

در شکل زیر مشخصات قرارداد آتی زیره سبز را برای نمونه مشاهده می‌کنید.

موقعیت‌های قراردادهای آتی

هر مرحله از معاملات آتی، با توجه به شرایطی که خریدار یا فروشنده در آن قرار دارد، نام متفاوتی دارد. بهتر است با این مراحل آشنا شویم.

• موقعیت تعهدی خرید: به موقعیتی گفته می‌شود که در آن فرد اقدام به خرید یک قرارداد آتی می‌کند به گونه‌ای که متعهد می‌شود در تاریخ سررسید دارایی پایه را تحویل بگیرد، یا موقعیتی که در آن فرد با امید افزایش قیمت، قرارداد آتی را نگهداری می‌کند. در این صورت حساب وی هر روز بر اساس قیمت تسویه روزانه در معرض سود یا زیان قرار می‌گیرد. این وضعیت به Long position نیز معروف است.
• موقعیت تعهدی فروش: به موقیعتی گفته می‌شود که در آن فرد یک قرارداد آتی را می‌فروشد و متعهد به تحویل دادن کالا در تاریخ سررسید می‌شود. این موقعیت، Short position نیز نامیده می‌شود.
• موقعیت تعهدی باز: یک قرارداد آتی خرید/فروش با سفارش در خلاف جهت (ثبت سفارش فروش/خرید)، معاوضه فیزیکی، تسویه نقدی و یا تحویل کالا می‌تواند بسته شود. اگر قرارداد از طریق روش‌های ذکر شده بسته نشود، در موقعیت تعهدی باز قرار دارد.

نمادهای معاملاتی در قراردادهای آتی

هر نماد معاملاتی در قراردادهای آتی شامل نام کالا و تاریخ سررسید آن می‌باشد. این نام ها بر اساس مصوبه هیئت پذیرش بورس تعیین می‌شوند. در شکل زیر نام نماد زیره سبز با سررسید اذرماه سال ۹۹ را مشاهده می‌کنید.

قرارداد آتی چه سودی برای معامله گران دارد؟

دو موضوعی که می‌تواند قراردادهای آتی را برای معامله گران جذاب کند پوشش ریسک و سفته بازی است. این موضوع را با مثال توضیح می‌دهیم.

فرض کنید یک تولید کننده شروع به تولید کالایی نموده است که نوسان قیمت آن بالاست. همچنین کالاهای در دست تولید، ۳ ماه دیگر آماده خواهند شد. با توجه به تغییرات قیمت این کالا، نمی‌توان از رشد قیمت در ماه‌های آینده مطمئن بود. پس فروشنده می‌تواند با انگیزه پوشش ریسک از قرارداد آتی فروش استفاده کند.

در مثال دیگری فرض کنید قیمت سکه را بررسی کرده‌اید و انتظار دارید قیمت در ماه‌های آینده یک میلیون تومان کاهش یابد و به عدد ۱۴ میلیون تومان برسد. در این صورت می‌توانید وارد یک قرارداد آتی فروش به قیمتی بالاتر از ۱۴ میلیون تومان مثلا ۱۵ میلیون تومان شوید. اگر پیش بینی شما درست باشد، در تاریخ سررسید می‌توانید سکه را ۱۴ میلیون تومان خریداری کرده و ۱۵ میلیون تومان بفروشید. یعنی از هر سکه یک میلیون تومان سود کنید. در این‌جا گفته می‌شود شما با انگیزه سفته بازی وارد یک قرارداد آتی شده‌اید.

عملکرد اهرمی قراردادهای آتی

اگر بخواهید چرخ ماشین خود را عوض کنید، حتما از جک استفاده می‌کنید. جک در اینجا نقش اهرم را ایفا می‌کند. در واقع اهرم وسیله‌ای است که نتیجه کار شما را چند برابر می‌کند. در مثال ماشین نیز نیرویی که شما برای بالابردن ماشین استفاده می‌کنید را چند برابر می‌کنید.

در بازارهای مالی نیز اهرم همین نقش را دارد. اهرمی بودن قراردادهای آتی به معامله گران این فرصت را می‌دهد تا با سپرده اولیه اندک سود زیادی را بدست آورند. اما دقت کنید که معاملات آتی به خودی خود معالات پرریسکی محسوب می‌شوند و اهرم ضمانتی برای کسب سود نیست. یعنی همان‌طور که می‌تواند بازده معامله شما را افزایش دهد، می‌تواند در شرایط نزولی، باعث چندبرابر شدن ضرر معاملات نیز شود.

تفاوت قرارداد آتی و پیمان آتی چیست؟

پیمان آتی (forward contract) در واقع نوع غیر استانداردی از قرارداد آتی (future contract) است. در نتیجه ریسک آن کمی بیشتر از قرارداد آتی می‌باشد. این دو معامله اصولا ماهیت یکسانی دارند و از لحاظ تعیین قیمت و زمان تحویل کالا مشابهند، اما تفاوت‌هایی نیز دارند که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.

• بارزترین تفاوت پیمان آتی و قرارداد آتی بازاری است که در آن معامله می‌شوند. قرارداد آتی در بورس و پیمان آتی در بازار فرابورس معامله می‌شوند. بنابراین می‌توان گفت قراردادهای آتی شفافیت قیمتی بیشتری نسبت به پیمان آتی دارند.
• در معاملات قراردادهای آتی واسطه‌ای بنام اتاق پایاپای وجود دارد و وجه تضمین معامله توسط اتاق پایاپای دریافت می‌شود. در حالی که اتاق پایاپای در پیمان آتی نقشی ندارد. بنابراین دو طرف معامله می‌توانند در مورد پرداخت یا عدم پرداخت وجه تضمین و مبلغ آن توافق کنند. پس می‌توان گفت قراردادهای آتی از پشتوانه قابل اعتمادی به عنوان اتاق پایاپای استفاده می‌کنند.
• در پیمان آتی پرداخت معمولا یکبار و در زمان سررسید انجام می‌شود، در حالی که این فرآیند در قراردادهای آتی بصورت روزانه و بر اساس سازوکار تسویه حساب روزانه ودیعه، صورت می‌پذیرد.

قراردادهای آتی معمولا می‌توانند قبل از سررسید با اتخاذ یک موقعیت معکوس بسته شوند. یعنی الزامی برای مالکیت دارایی نیست و می‌توان از شرایط پیش فروش استفاده کرد. حتی در صورت نیاز به تحویل کالا می‌توان آن را از بازار فیزیکی خریداری کرده و تحویل داد. در حالی که در پیمان آتی معمولا در تاریخ سررسید، کالا به صورت فیزیکی تحویل و یا معامله بصورت تسویه نقدی بسته می‌شود. بنابراین قراردادهای آتی از نقدشوندگی بالاتری برخوردارند.

سوالات متداول

در حال حاضر معاملات آتی بر روی سکه، زیره، زعفران و پسته انجام می‌شوند.

می‌توانید از سایت بورس کالا به آدرسcdn.ime.co.ir استفاده کنید.

سررسید هر قرارداد در اطلاعیه مشخصات قرارداد درج می‌شود. امکان نگهداری اوراق بعد از سررسید وجود ندارد.

معاملات آتی بورس

مدیرعامل بورس کالای ایران: ارزش معاملات صندوق‌های طلا در مسیر رشد

آیین افتتاح معاملات قراردادهای آتی واحدهای صندوق سرمایه‌گذاری طلا در بورس کالای ایران امروز مورخ دوازدهم تیر ماه ۱۴۰۰ با حضور محمدعلی دهقان دهنوی رییس سازمان بورس و اوراق بهادار، حامد سلطانی نژاد مدیرعامل شرکت بورس کالای ایران و مجتبی تقی‌پور مدیرعامل تامین سرمایه لوتوس پارسیان برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی تامین سرمایه لوتوس پارسیان به نقل از کالاخبر، مدیرعامل بورس کالای معاملات آتی بورس ایران در این مراسم، با اشاره به روند توسعه معاملات کالاها در بورس کالا گفت: بخشی از توسعه معاملات بورس کالا و ورود کالاهای جدید، مرهون حمایت‌های ارکان بازار سرمایه در مخالفت با قیمت‌گذاری دستوری بوده است.

عمر ۱۳ ساله قراردادهای آتی بورس کالای ایران

حامد سلطانی نژاد ادامه داد: بررسی روند راه اندازی و توسعه معاملات قراردادهای آتی در بورس کالای ایران گویای عمر بیش از ۱۳ ساله این ابزار است. این ابزار از آذر ماه سال ۱۳۸۷ و در دارایی سکه طلا در اختیار معامله‌گران و متقاضیان قرار گرفت. آمار مجموع معاملات قراردادهای آتی در ۱۰ سال گذشته نشان می دهد در سال ۹۷ با ثبت ارزش ۸۰۰ هزار میلیارد ریالی رکورد معاملات آتی در بورس کالا شکسته شد که بیانگر عمق بالای این معاملات و استقبال بالای سرمایه‌گذاران از این ابزار معاملاتی است.

آتی سکه متوقف شد اما بورس کالا به مسیر ادامه داد

او به توقف معاملات آتی سکه طلا در بورس کالا اشاره کرد و گفت: در سال ٩٧ بازار آتی سکه متوقف شد اما بورس کالا در مسیر توسعه بازار آتی قدم برداشت و با ورود کالاهای کشاورزی و نقره، امروز یک دارایی از جنس طلا به بازار اضافه شد.

سلطانی نژاد در ادامه اشاره ای به ارزش معاملات صندوق های پشتوانه طلا نیز داشت و گفت: مجموع ارزش معاملات ۴ صندوق طلای موجود شامل زر، کیان، عیار و لوتوس تا پایان سال ۹۹ به بیش از ۵۰ هزار میلیارد ریال رسیده که این روند نیز در مسیر رشد قرار دارد.

سابقه قراردادهای مشتقه در دنیا

وی در خصوص سابقه قراردادهای مشتقه صندوق های کالایی در سایر بورس های کالایی دنیا اظهار داشت: از جمله بورس‌هایی که قرارداد مشتقه صندوق‌های کالایی در آنها راه‌اندازی شده می‌توان به بورس یورکس با سه صندوق، بورس توکیو ژاپن با دو صندوق و بورس اختیار معامله شیکاگو با ۶۷۹ صندوق سرمایه‌گذاری قرارداد اختیار معامله که مهم ترین آنها به صندوق طلا، گاز طبیعی، نفت و نقره اختصاص دارد، اشاره کرد.

مشخصات قرارداد آتی واحدهای صندوق طلا

مدیرعامل بورس کالای ایران درخصوص مشخصات قراردادهای آتی واحدهای صندوق سرمایه‌گذاری پشتوانه طلا، گفت: دارایی پایه این قراردادها واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق سرمایه‌گذاری پشتوانه طلای لوتوس (طلا) بوده و اندازه قرارداد هزار واحد سرمایه‌گذاری پشتوانه طلای لوتوس (طلا) است. همچنین حد نوسان قیمت روزانه مثبت و منفی ۵ درصد قیمت تسویه روزانه روز قبل و وجه تضمین نیز حدود ۲۵ درصد میانگین ارزش یک قرارداد است؛ سقف مجاز موقیت‌های باز تعهدی نیز برای اشخاص حقیقی و حقوقی ۲۰۰ موقعیت در هر نماد است.

وی تاریخ سرررسید این قرارداد را ۲۰ مرداد ماه سال جاری عنوان کرد و گفت: ساعات معاملاتی نیز با هدف تسهیل متقاضیان از ساعت ۱۰ صبح تا ۱۵ تعیین شده و دوره پیش گشایش ۱۰ تا ۱۰:۳۰ صبح است.

اشتراک با دوستان

آیین افتتاح معاملات قراردادهای آتی واحدهای صندوق سرمایه‌گذاری طلا در بورس کالای ایران امروز مورخ دوازدهم تیر ماه ۱۴۰۰ با حضور محمدعلی دهقان دهنوی رییس سازمان بورس و اوراق بهادار، حامد سلطانی نژاد مدیرعامل شرکت بورس کالای ایران و مجتبی تقی‌پور مدیرعامل تامین سرمایه لوتوس پارسیان برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی تامین سرمایه لوتوس پارسیان به نقل از کالاخبر، مدیرعامل بورس کالای ایران در این مراسم، با اشاره به روند توسعه معاملات کالاها در بورس کالا گفت: بخشی از توسعه معاملات بورس کالا و ورود کالاهای جدید، مرهون حمایت‌های ارکان بازار سرمایه در مخالفت با قیمت‌گذاری دستوری بوده است.

عمر ۱۳ ساله قراردادهای آتی بورس کالای ایران

حامد سلطانی نژاد ادامه داد: بررسی روند راه اندازی و توسعه معاملات قراردادهای آتی در بورس کالای ایران گویای عمر بیش از ۱۳ ساله این ابزار است. این ابزار از آذر ماه سال ۱۳۸۷ و در دارایی سکه طلا در اختیار معامله‌گران و متقاضیان قرار گرفت. آمار مجموع معاملات قراردادهای آتی در ۱۰ سال گذشته نشان می دهد در سال ۹۷ با ثبت ارزش ۸۰۰ هزار میلیارد ریالی رکورد معاملات آتی در بورس کالا شکسته شد که بیانگر عمق بالای این معاملات و استقبال بالای سرمایه‌گذاران از این ابزار معاملاتی است.

آتی سکه متوقف شد اما بورس کالا به مسیر ادامه داد

او به توقف معاملات آتی سکه طلا در بورس کالا اشاره کرد و گفت: در سال ٩٧ بازار آتی سکه متوقف شد اما بورس کالا در مسیر توسعه بازار آتی قدم برداشت و با ورود کالاهای کشاورزی و نقره، امروز یک دارایی از جنس طلا به بازار اضافه شد.

سلطانی نژاد در ادامه اشاره ای به ارزش معاملات صندوق های پشتوانه طلا نیز داشت و گفت: مجموع ارزش معاملات ۴ صندوق طلای موجود شامل زر، کیان، عیار و لوتوس تا پایان سال ۹۹ به بیش از ۵۰ هزار میلیارد ریال رسیده که این روند نیز در مسیر رشد قرار دارد.

سابقه قراردادهای مشتقه در دنیا

وی در خصوص سابقه قراردادهای مشتقه صندوق های کالایی در سایر بورس های کالایی دنیا اظهار داشت: از جمله بورس‌هایی که قرارداد مشتقه صندوق‌های کالایی در آنها راه‌اندازی شده می‌توان به بورس یورکس با سه صندوق، بورس توکیو ژاپن با دو صندوق و بورس اختیار معامله شیکاگو با ۶۷۹ صندوق سرمایه‌گذاری قرارداد اختیار معامله که مهم ترین آنها به صندوق طلا، گاز طبیعی، نفت و نقره اختصاص دارد، اشاره کرد.

مشخصات قرارداد آتی واحدهای صندوق طلا

مدیرعامل بورس کالای ایران درخصوص مشخصات قراردادهای آتی واحدهای صندوق سرمایه‌گذاری پشتوانه طلا، گفت: دارایی پایه این قراردادها واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق سرمایه‌گذاری پشتوانه طلای لوتوس (طلا) بوده و اندازه قرارداد هزار واحد سرمایه‌گذاری پشتوانه طلای لوتوس (طلا) است. همچنین حد نوسان قیمت روزانه مثبت و منفی ۵ درصد قیمت تسویه روزانه روز قبل و وجه تضمین نیز حدود ۲۵ درصد میانگین ارزش یک قرارداد است؛ سقف مجاز موقیت‌های باز تعهدی نیز برای اشخاص حقیقی و حقوقی ۲۰۰ موقعیت در هر نماد است.

وی تاریخ سرررسید این قرارداد را ۲۰ مرداد ماه سال جاری عنوان کرد و گفت: ساعات معاملاتی نیز با هدف تسهیل متقاضیان از ساعت ۱۰ صبح تا ۱۵ تعیین شده و دوره پیش گشایش ۱۰ تا ۱۰:۳۰ صبح است.

دوره آنلاین بازار آتی و آپشن

اگر در بازار بورس فعالیت می‌کنید و در معاملات خود از استراتژی شخصی خودتان پیروی می‌کنید و به سوددهی مستمر رسیده‌اید، می‌توانید در بازار آتی با ریسک بیشتر سود (یا ضرر) خود را بیشتر کنید.

در این دوره آموزشی تلاش کرده‌ام تا مفاهیم بازار آتی و آپشن را به‌صورت ساده و در عین حال کامل برای شما بازگو کنم.

بعد از دیدن این دوره آموزشی، شما بر مفاهیم و روش معامله در بازار آتی و آپشن (اختیار معامله) مسلط خواهید شد.

مفهوم بازار آتی و معاملات اختیار (آپشن)

اگر با مفهوم بازار آتی و معاملات اختیار (آپشن) آشنا نیستید با یک مثال ساده تا حدودی با این مفاهیم بیشتر آشنا خواهید شد.

فرض کنید شما مالک یک کارخانه خودروسازی هستید و قصد دارید ۶ ماه دیگر یک خودروی جدید با قیمت مشخص تولید و روانه بازار کنید.

اگر قیمت مواد اولیه مورد نیاز شما برای تولید خودرو تا ۶ ماه آینده افزایش یابد شما نخواهید توانست خودروی تولید شده را با قیمت مشخص شده از قبل به مشتریان تحویل دهید و در نتیجه این افزایش قیمت موجب زیان شما خواهد شد.

یک راه حل برای جلوگیری از این ضرر این است که تمامی مواد اولیه لازم تا ۶ ماه آینده را خریداری کرده و در انبار نگهداری کنید. اما این‌کار هزینه‌های جانبی زیادی (مانند انبارداری و …) دارد و عملا مقرون به‌صرفه نیست.

راه حل دیگر این است که بخشی از مبلغ مواد اولیه مورد نیاز را به پیمانکار بپردازید و با او قرارداد ببندید که مواد اولیه را 6 ماه بعد با قیمت مشخص شده در قرارداد از او تحویل خواهید گرفت.

این قرارداد مثالی از قراردادهای آتی است.

در قراردادهای آتی، شما با پرداخت بخشی از مبلغ مورد معامله با فروشنده به توافق می‌رسید که تحویل کالا و تسویه حساب در تاریخ معینی در آینده انجام شود.

تقریبا همه ما از اینکه ارزش ریال روز به روز در حال کاهش است احساس ناراحت‌ کننده‌ای داریم. اگر فردی با اصول اقتصادی اولیه آشنا باشد متوجه خواهد شد که نگهداری دارایی به شکل ریال اصلا توجیه اقتصادی ندارد.

یک روش موثر برای جلوگیری از کاهش ارزش سرمایه، تبدیل آن به دارایی‌های فیزیکی مثل زمین، مسکن، طلا یا سایر دارایی‌های با ارزش است.

در بازار آتی این امکان وجود دارد که با پرداخت بخشی از مبلغ قرارداد در هنگام خرید، کالای مورد نظر خود را با قیمتی که امروز با فروشنده توافق می‌کنید در آینده تحویل بگیرید.

در صورتی‌که در هنگام سررسید تحویل، قیمت کالای مورد معامله افزایش یافته باشد، سرمایه شما به همان میزان رشد خواهد کرد.

معاملات آتی حامل‌های انرژی؛ گامی در مسیر توسعه اقتصادی و افزایش صادرات

مدیرعامل بورس انرژی ایران با بیان اینکه نگاه مثبتی در مجموعه وزارت نفت و شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی به استفاده از سازوکارهای بورس انرژی وجود دارد، گفت: معاملات آتی حامل‌های انرژی گامی در مسیر توسعه اقتصادی و افزایش صادرات کشور است.

به گزارش خبرنگار شانا، علی نقوی امروز (چهارشنبه، ۱۸ اسفندماه) در آیین رونمایی از بازار معاملات قراردادهای آتی نفتا و متانول در بورس انرژی گفت: بند ۱۳ سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) بر مقابله با ضربه‌پذیری درآمد حاصل از صادرات نفت و گاز از طریق روش‌هایی همچون ایجاد تنوع در روش‌های فروش و مشارکت دادن بخش خصوصی در فروش و در بند ۱۹ نیز بر شفاف‌سازی اقتصاد و سالم‌سازی آن و جلوگیری از اقدام‌ها، فعالیت‌ها و زمینه‌های فسادزا در حوزه‌های پولی، تجاری و ارزی تأکید شده است.

وی با تأکید بر اینکه بورس انرژی ایران از سال‌های گذشته برنامه‌ریزی برای توسعه زیرساخت‌های قانونی و فنی خود را در دستور کار قرار داده است، افزود: راه‌اندازی بازار آتی هم بخشی از همین برنامه‌هاست، اینک در آستانه دهمین سال فعالیت این بورس سبب افتخار است که شاهد افتتاح تابلوی معاملات قراردادهای آتی بورس انرژی ایران باشیم.

مدیرعامل بورس انرژی ایران تصریح کرد: در ۹ سال گذشته بورس انرژی همسو با مأموریت خود که ساماندهی، پذیرش، نظارت و تسهیل انجام معاملات حامل‌های انرژی و اوراق بهادار مبتنی بر آن بوده، توانسته نقش مناسبی در توسعه صادرات فرآورده‌ها و افزایش شفافیت آن ایفا کند، به‌طوری که ۴۰ میلیون تن انواع فرآورده در این بورس مبادله شده که ۲۷ میلیون تن آن به آن سوی مرزهای کشور صادر شده، از ۲۷ میلیون تن فرآورده صادراتی، معامله ۲۰ میلیون تن آن (حدود ۷۵ درصد) در سال‌های ۹۸ تا ۱۴۰۰ بوده است.

نقوی ادامه داد: از ابتدای سال ۱۴۰۰ تاکنون نیز بیش از ۵ میلیون و ۱۱۸ هزار تن انواع فرآورده در رینگ صادراتی و ۲ میلیون و ۲۶۰ هزار تن انواع فرآورده در رینگ داخلی به ارزش یکصد هزار میلیارد تومان معامله شده که ارزش صادرات انجام شده از مسیر بورس انرژی ایران در سال ۱۴۰۰ بیش از ۳ میلیارد دلار بوده است.

وی اظهار کرد: عرضه از مسیر شفاف و رقابتی بورس انرژی سبب شد درآمدهای بیشتری نصیب عرضه‌کنندگان شود که بیشتر شرکت‌های متعلق به دولت و نهادهای عمومی غیردولتی است، این موضوع سبب شد منافع حاصله به بیت‌المال و بازنشستگان کشور برسد.

مدیرعامل بورس انرژی به راه‌اندازی معاملات قراردادهای آتی اشاره کرد و گفت: به موازات نشست‌های آشنایی با دستورعمل معاملات قراردادهای آتی در بورس انرژی ایران با حضور ۱۷۹ نفر از کارکنان ۵۰ کارگزاری در شهریور و دی‌ماه سال ۱۴۰۰ برگزار و آموزش‌های لازم به کارگزاران عضو بورس انرژی داده شد. نشست‌هایی هم با دیگر ذی‌نفعان همچون تولیدکنندگان فرآورده‌ها برگزار شد که البته این موضوع استمرار دارد، سرانجام با همکاری یکی از شرکت‌های خدمات برخط، شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه، مدیریت فناوری بورس تهران و سازمان بورس امروز شاهد آغاز معاملات آتی در بورس انرژی ایران هستیم.

نقوی تصریح کرد: نخستین عرضه متانول در بورس انرژی ایران در سال ۱۳۹۲ ازسوی پتروشیمی زاگرس در رینگ داخلی بورس انرژی ایران صورت گرفت و سپس در سال ۱۳۹۳ نخستین عرضه متانول در رینگ بین‌الملل بورس انرژی ایران اتفاق افتاد، پس از آن در حالی که به شکل متناوب عرضه و معامله متانول در رینگ داخلی بورس انرژی ایران در جریان بود، اما عرضه در رینگ بین‌الملل تا ششم شهریور ۱۴۰۰ متوقف بود و در این تاریخ عرضه متانول در رینگ بین‌الملل معاملات آتی بورس ازسر گرفته شد و به شکل متناوب ادامه یافت و بیش از ۳۰۰ هزار تن متانول طی امسال از مسیر بورس انرژی صادر شده است.

وی اعلام کرد: راه‌اندازی توسعه معاملات آتی به‌صورت تدریجی دنبال و امروز گام نخست معاملاتی برداشته می‌شود و برنامه‌ریزی لازم برای عمق‌بخشی و توسعه این ابزار در بورس انرژی ایران در دستور کار قرار دارد.

به گزارش شانا، زنگ آغاز معاملات قراردادهای آتی متانول و نفتای سبک در بورس انرژی ایران از امروز (چهارشنبه، ۱۸ اسفندماه) به‌طور رسمی آغاز به‌کار کرد.