درآمد ارزی چیست؟

حساب ارزی چیست؟ و چگونه کنترل میشود؟
اگر شما سرمایهای داشته و با توجه به بازار فعلی بخواهید از سرمایه خود به بهترین وجه نگهداری کنید روشهای مختلفی پیش روی شماست یکی از این روشها افتتاح حسابهای ارزی است. حال میخواهیم بدانیم حساب ارزی چیست؟ و چگونه کنترل میشود؟
حساب ارزی چیست؟
در اصطلاحات بانکی، اصطلاح حساب ارز خارجی به نوعی حساب مالی در یک بانک گفته می شود که وجوهی را به آن واریز کرده و این وجوه در حساب محلی یا غیر ارزی صاحب حساب آورده نمی شود. در واقع حسابی است که در یک بانک خارجی با واحد پول کشوری که بانک در آن واقع شده نگهداری میشود. لازم به ذکر است حساب ارزی صرفا برای نگهداری وجوه نقد به واحد پولی کشور دیگر محدود نشده بلکه برای نگهداری از داراییهایی که مالک بخواهد آن را به واحدی غیر از واحد رسمی کشور خود نگهداری کند نیز استفاده میشود.
افتتاح حساب ارزی
افتتاح این حسابها یکی از روشهایی است که بانکها برای جذب ارزهایی که مردم در خانه های خود نگه میدارند استفاده میکنند برای اینکه مردم ارزها را به سمت بانکها روانه کنند؛ علاوه بر اینکه این روزها با افزایش نرخ ارز حتی مردم عادی نیز علاقه زیادی به خرید ارز و نگهداری در خانه دارند. اما ممکن است مشتری این ارز را به قیمتی بالاتر از بازار آزاد خریداری کرده باشد که در این حالت انگیزهای برای افتتاح این حسابها نداشته و ترجیح میدهند ارز را در منازل خود نگه دارند تا شاید با افزایش قیمت به سود برسند.
استعلام بانکها برای افتتاح این حسابها برای مشتری با توجه به سوابق و احراز هویت انجام میشود.
به عنوان مثال، یک حساب ارز خارجی یا FCA برای سرمایه گذاری که مایل است وجوه خود را به یک یا چند ارز دیگر غیر از ارز داخلی خود تغییر دهد مناسب است. همچنین این حساب میتواند برای محافظت از موقعیت سرمایهگذاری خارج از کشور در برابر نوسانات نرخ ارز بدون نیاز به انتقال وجوه در خارج از کشور استفاده شود. بهویژه ، افتتاح حسابهای ارزی ممکن است برای شخص یا شرکتی که درآمد ارزی دریافت میکند و نمیخواهد درآمد خود را به ارز داخلی خود تبدیل کند مناسب باشد.
نحوه کنترل حسابهای ارزی
یک حساب ارز خارجی معمولاً با توجه به سیاستهای موجود در کشور و نظام بانکی قابل تنظیم است. برخلاف سپردههای ریالی که شورای پول و اعتبار برآن نظارت میکند، در سپردههای ارزی دست بانکها باز است. براساس مجموعه قوانین ارزی که توسط بانک مرکزی در سال 91 منتشر شده است، بانکها میتوانند سه نوع حساب پس انداز، جاری و سرمایهگذاری مدتدار را افتتاح کنند. البته تنها به سپرده سرمایهگذاری سود تعلق میگیرد و میزان سود پرداختی توسط هر بانک تعیین میشود. بنابراین بانکها نرخهای متفاوتی را اعمال میکنند. این درحالی است که در سپردههای ریالی یک نرخ توسط شورای پول و اعتبار تعیین میشود. میزان حداقل سرمایه لازم برای افتتاح حساب نیز توسط هر بانک تعیین میگردد. کارمزد و شرایط فسخ قرارداد هم جزو دیگر مواردی است که بانکها میتوانند با صلاحدید خود تعیین کنند. پس قبل از این که بخواهید سپرده ارزی افتتاح کنید، لازم است شرایط بانکهای مختلف را با دقت بررسی کنید و بعد تصمیم بگیرید.
بهتر است برای افتتاح هر گونه حساب سپردهگذاری ارزی به 5 مورد توجه داشتهباشید:
- حداقل موجودی افتتاح حساب
- نرخ سود
- پرداخت نرخ سود
- کارمزد سود
- جریمه برداشت در بین دوره
پولشویی چیست؟
پولشویی فرآیندی غیرقانونی برای بدست آوردن مبالغ زیادی از پول حاصل از یک فعالیت مجرمانه است، مانند قاچاق مواد مخدر یا بودجه تروریستی که به نظر میرسد از یک منبع قانونی تأمین شده باشد. پول حاصل از این عمل مجرمانه کثیف در نظر گرفته میشود.
به عبارتی پولشویی یک فرآیند 3 مرحلهای است:
1- تبدیل یا انتقال مال با علم به اینکه چنین مالی از یک جرم کیفری حاصلشده است بهمنظور مخفی کردن یا تغییر ظاهر منشأ غیرقانونی مال موردنظر یا کمک به شخصی که مرتکب چنین جرمی شده است برای فرار از پیامدهای قانونی عمل خود.
2- پنهان کردن یا تغییر ماهیت واقعی، منشأ، محل، جابهجایی یا مالکیت مال با علم به اینکه چنین مالی از فعالیت مجرمانه بهدست آمده است.
3- تملک، تصرف یا استفاده از مال با علم به اینکه چنین مالی حاصل فعالیتهای مجرمانه است.
ارتباط حسابهای ارزی با پولشویی چگونه است؟
موارد زیر از نمونههای ارتباط حسابهای ارزی با پولشویی است:
- انتقال وجوه ارزی با مبالغ بالا به خارج از کشور بدون ارتباط با کسب و کار مشتری.
- تغییر روش مبادلات ارزی مشتری و عدم تطبیق آن با فعالیتهای عادی مشتری.
- واریز پیوسته وجوه اسکناس خارجی به حساب ارزی زمانی که با کار مشتری تناسب ندارد.
- حوالههای ارزی وارده نامتناسب با فعالیت صاحب حساب و همچنین استفاده مشکوک از خدمات بانکی.
- واریز نقدی به حساب ارزی بیش از سقفی که بانکها تعیین میکنند.
لازم به ذکر است واریز نقدی به حساب ارزی یا حواله آن بیش از بیش از سقفی که بانکها تعیین میکنند اگر با رعایت مقررات مبارزه با پولشویی باشد مانعی ندارد.
ذکر این نکته ضروری است که واریز وجه بابت حواله وارده از خارج از کشور به هر یک از انواع حساب های ارزی مشتریان به شرط رعایت کلیه مقررات و دستورالعمل های مباره با پولشویی و در چارچوب مجموعه مقررات ارزی بانک مرکزی و امکانات کارگزاری بانک متبوع بلامانع است.
کنترل های مالیاتی برای مبارزه با پولشویی
به نقل از هادی خانی، مدیرکل دفتر بازرسی ویژه، مبارزه با پولشویی و فرار مالیاتی سازمان امور مالیاتی کشور با بیان اینکه کشف، شناسایی و پیشگیری از فرار مالیاتی و همچنین شناسایی مودیان جدید از مهمترین برنامه های این سازمان به شمار میرود، گفت: مهم ترین سیاست نظام مالیاتی این است که با تکمیل پایگاه اطلاعات مودیان، کشف فرارهای مالیاتی و شناسایی فعالان اقتصادی فاقد پرونده مالیاتی، درآمد های پیش بینی شده را محقق کند و فشار مالیاتی بر مودیان موجود را تعدیل کند.
حسابهای ارزی در بانکها
در بانکهای مختلف خدمات متفاوت و گوناگونی برای سپرده گذاری ارزی، افتتاح انواع حسابهای ارزی و… انجام میشود در اینجا چند نمونه از این خدمات را بیان میکنیم.
سپرده سرمایهگذاری کوتاهمدت عادی ارزی
با داشتن سپرده سرمایهگذاری کوتاهمدت عادی ارزی مطابق با ضوابط و مقررات جاری ارزی خدمات مرتبط با یک حساب بانکی شامل واریز، برداشت، انتقال وجه و برخی خدمات الکترونیکی بهرهمند میشوید. برداشت از این حساب با دفترچه امکانپذیر است و سودی به موجودی این سپرده تعلق نمیگیرد.
سپرده سرمایهگذاری کوتاهمدت ویژه ارزی
برای دوره های کوتاه مدت مثلا سه ماهه، شش ماهه و یکساله افتتاح شده و نرخ سود آن نسبت به دوره تعیین میشود.
حساب قرضالحسنه جاری ارزی
ابزار اصلی برداشت از این حساب دستهچکی است که به نام دارنده صادر میشود این چکها فقط در داخل کشور قابل وصول است.
حساب قرضالحسنه پسانداز ارزی
میتوانید طبق ضوابط و مقررات جاری ارزی شامل واریز، برداشت، انتقال وجه و برخی خدمات الکترونیک برخوردار شوید. برداشت از این حساب با دفترچه امکانپذیر است و بهدلیل قرضالحسنه بودن آن، سودی به موجودی آن تعلق نخواهد گرفت.
سپرده و حسابهای ارزی برای اتباع خارجی
برای کسانیست که تابعیت ایران را ندارند ولی گذرنامه و پروانه اقامت معتبر در ایران را دارند.
مزایای حساب ارزی
تضمین پرداخت اصل و سود سپرده ارزی
با توجه به نگرانی جهت بازپرداخت احتمالی حسابهای ارزی بهصورت ریالی و عدم اعتماد مشتریان به بانکها، بانک مرکزی بهصورت مستقیم حسابهای ارزی را تضمین کردهاست. طبق اعلام بانک مرکزی بانکها تنها عاملیت افتتاح حساب را دارند و بازگشت ارزی اصل و سود سپردهها به شکل ارزی توسط بانک مرکزی تضمین میشود. درواقع دارندگان حساب ارزی، ارز خود را از طریق بانکهای افتتاح حساب در اختیار بانک مرکزی قرارداده و سود و اصل حساب ارزی خود را از این بانک دریافت خواهند کرد.
دسترسی به ارزهای مختلف
با افتتاح حسابهای ارزی میتوانید به ارزهای مختلف دسترسی داشته و راحت به تراکنشهای بین المللی بپردازید.
حفاظت از سرمایه
یکی از مزایای داشتن این حسابها این است که با خیالی آسوده سرمایه خود را در مکانی امن نگهدارید و از هزینههای جانبی امنیت سرمایه خور را نداشته باشید.
جلوگیری از افت سرمایه
سرمایهگذاری در ارز خارجی مانند دلار و یورو باعث میشود سرمایهگذار از نوسانات تغییر نرخ ارز و تورم در امان باشد.
دسترسی سریع به سرمایه
سرمایه ای که در سطح بین الملل باشد به مراتب قابل دسترسی تر از سرمایهگذاری در کشوری خاص است.
امکان انجام صادرات برای دارندگان کسب و کار
افرادی که کسب و کاری دارند و به دلیل وجود تحریمها یا به دلایلی امکان ارتباط با جهان خارج را ندارند میتوانند با افتتاح این حساب خود را به خارج از کشور اتصال دهند.
سود کمتر و ریسک کمتر
این حسابها اگرچه سودآوری کمتری دارند، اما بزرگترین فایده آن از بین رفتن ریسک تغییر نرخ ارز است. با افتتاح این نوع حسابها میتوانید از سود کمتر و ریسک کمتر بهره مند شوید.
چند سوال در مورد حسابهای ارزی و نحوه کنترل آن
حداقل موجودی برای افتتاح این حساب چهقدر است؟
حداقل موجودی برای افتتاح سپرده مدت دار ارزی 1.000 واحد ارز مورد نظر و برای افتتاح حساب قرضالحسنه ارزی 100 واحد ارز مورد نظر است.
حداقل دوره برای تخصیص سود به سپرده ارزی چهقدر است؟
حداقل 30 روز و سود بهصورت ماهانه پرداخت میشود.
اگر سپرده ارزی قبل از سررسید بسته شود سود به چه صورت حساب میشود؟
بر مبنای سود سپرده دوره قبل کمتر از یکسال و بدون احتساب جریمه محاسبه و پرداخت میشود.
آیا می توان حساب قرضالحسنه ریالی را برای واریز سود سپرده ارزی معرفی کرد؟
خیر، چون سود هر سپرده سرمایه گذاری مدت دار ارزی با نوع ارز آن یکسان است، بنابراین متقاضی افتتاح حساب مذکور در زمان افتتاح باید حداقل یک حساب قرض الحسنه پس انداز ارزی به همان ارز نزد بانک افتتاح کرده تا به عنوان حساب سپرده واریز سود به سیستم معرفی شود.
درآمد غیر عملیاتی چیست؟
درآمد غیر عملیاتی به بخشی از درآمد شرکت گفته می شود که به دلیل فعالیت های اصلی بنگاه اقتصادی مذکور، تکرارپذیر نمی باشد و در بازه های بلندمدت و به صورت مرتب قابل تحقق نیست. این نوع درآمد انواع مختلفی دارد؛ به عنوان مثال، درآمد سرمایه گذاری، سود یا زیان حاصل از ارز، فروش دارایی ها، بازپرداخت دارایی ها، درآمد بهره و. همگی نمونه هایی از اقلام درآمد غیر عملیاتی هستند. برخی از اقلام درآمد غیر عملیاتی دوره ای هستند؛ به عنوان مثال، درآمد حاصل از سود سهام به شکل دوره ای است. در طرف مقابل، برخی از اقلام درآمد غیر عملیاتی را می توان به صورت تکرارناپذیر در نظر گرفت؛ به عنوان مثال، درآمد حاصل از فروش دارایی ها غیرتکراری هستند.
به دلیل اهمیت این نوع درآمد در صورت های مالی و تاثیر آن ها در تحلیل بنیادی و سودسازی شرکت های فعال در بازار سرمایه، در ادامه مقاله به بررسی این مفهوم می پردازیم.
درآمد عملیاتی و درآمد غیر عملیاتی
درآمد یک شرکت را می توان به دو دسته عملیاتی و غیر عملیاتی طبقه بندی کرد. درآمد عملیاتی به عنوان درآمد قبل از بهره و مالیات و با نام «EBIT» نیز شناخته می شود. این درآمد حاصل از فعالیت های اصلی شرکت است. این موضوع، عملکرد شرکت را در کارهای روزمره تکرار شده نشان می دهد. در طرف مقابل، درآمد غیر عملیاتی شامل سود و زیان (هزینه) حاصل از فعالیت های دیگر یا عواملی است که به عملیات اصلی آن ارتباطی ندارند.
به عنوان مثال، حوزه اصلی فعالیت یک شرکت، تولید مواد پتروشیمی است؛ این شرکت بخشی از سود بدست آمده ناشی از فعالیت های تولیدی خود را در بازار سهام سرمایه گذاری می کند؛ در اینجا، درآمد حاصل از فعالیت های تولیدی به عنوان درآمد عملیاتی و درآمدی که ناشی از سرمایه گذاری در بازار سهام بوده است را به عنوان درآمد غیر عملیاتی در نظر می گیرند.
درآمد عملیاتی و غیرعملیاتی چگونه محاسبه می شود؟
درآمد عملیاتی و غیر عملیاتی یک شرکت در صورت های مالی آن را می توان به شکل های مختلف محاسبه کرد. به عنوان مثال، درآمد عملیاتی با کسر هزینه کالاهای فروخته شده و کلیه هزینه های عملیاتی از درآمد فروش شرکت محاسبه می شود. در واقع هزینه های عملیاتی، هزینه های انجام شده برای اجرای عملیات اصلی آن است. به عنوان مثال می توان به استهلاک، هزینه های تحقیق و توسعه و. اشاره کرد.
با اضافه کردن درآمد غیر عملیاتی به درآمد عملیاتی، درآمد شرکت قبل از مالیات قابل محاسبه است. اگر کل سودهای غیر عملیاتی بیشتر از ضررهای غیر عملیاتی باشد، شرکت درآمد مثبت غیر عملیاتی خود را گزارش می دهد. اگر ضررهای غیرعملیاتی از کل سود بیشتر باشد، شرکت به یک درآمد منفی غیر عملیاتی (ضرر) پی می برد.
نکته: درآمد عملیاتی در حال تکرار است و به احتمال زیاد همراه با گسترش شرکت رشد می کند. در مقایسه با درآمد غیر عملیاتی، درآمد عملیاتی اطلاعات بیشتری در مورد اصول و پتانسیل رشد شرکت فراهم می کند.
شرکتی که عملکرد بهتری داشته است و بیشترین درآمد خود را از طریق فعالیت های اصلی کسب و کار خود بدست می آورد، مطلوب تر از شرکتی است که بیشتر درآمد خود را از فعالیت های غیر عملیاتی کسب می کند. تشخیص توانایی شرکت برای کسب سود از تجارت اصلی آن و سود حاصل از سایر فعالیت ها یا عوامل برای ارزیابی عملکرد واقعی آن ضروری است.
یک صورت سود چند مرحله ای می تواند سلامت مالی یک شرکت را بهتر از یک صورت سود یک مرحله ای نشان دهد؛ چراکه صورت سود یک مرحله ای، درآمد و هزینه ها را در دسته های عملیاتی و غیر عملیاتی طبقه بندی نمی کند.
در واقع، درآمد غیر عملیاتی بخشی از درآمد یک سازمان است که از فعالیت هایی حاصل می شود که به عملیات اصلی آن مربوط نیست. این درآمد می تواند شامل مواردی مانند درآمد سود سهام، سود یا زیان حاصل از سرمایه گذاری ها و همچنین سود یا زیان حاصل از ارز و کاهش ارزش دارایی باشد. درآمد غیر عملیاتی به عنوان درآمد اتفاقی یا محیطی نیز شناخته می شود.
درک مفهوم درآمد غیر عملیاتی
درآمد یک شرکت معمولا به عنوان مهمترین بخش صورت های مالی شناخته می شود؛ چراکه در مقایسه با برآورد تحلیلگر و راهنمایی های شرکت سودآوری را نشان می دهد. مسئله این است که سود در یک دوره حسابداری می تواند از طریق مواردی بدست بیاید که هیچ ربطی به فعالیت اصلی شرکت ندارد. به عنوان مثال، مواردی وجود دارد که یک شرکت درآمد قابل توجه و یکباره از سرمایه گذاری در اوراق بهادار، فروش یک شرکت تابعه کاملاً متعلق به خود یا فروش یک قطعه بزرگ تجهیزات، املاک یا زمین بدست می آورد. این نوع سود، علاوه بر درآمد حاصل از رویدادهای مکرر خارج از خط اصلی کار، می تواند درآمد شرکت را به میزان قابل توجهی تغییر دهد و اندازه گیری میزان واقعی عملکرد شرکت در دوره گزارش شده را برای سرمایه گذاران دشوار کند.
درآمد عملیاتی در مقابل درآمد غیر عملیاتی
توجه داشته باشید که مهمترین اصل برای تشخیص درآمد عملیاتی و غیر عملیاتی، تکرارپذیر بودن آن است؛ در واقع، اگر یک شرکت بتواند در بازه های زمانی بلندمدت و به میزان مشخص درآمد داشته باشد، آن را به عنوان درآمد عملیاتی در نظر می گیرند. اما اگر این بنگاه اقتصادی نتواند در بازه های زمانی مختلف درآمد بدست آمده را تکرار کند، به عنوان درآمد غیر عملیاتی محسوب می شود.
تمایز اینکه چه عوایدی از فعالیت های روزمره کسب شده و چه عوایدی از سایر راه ها بدست می آید، برای ارزیابی عملکرد واقعی شرکت مهم است. به همین دلیل شرکت ها موظفند درآمد غیر عملیاتی خود را جدا از درآمد عملیاتی افشا کنند.
درآمد عملیاتی یک رقم حسابداری است که پس از کسر هزینه های عملیاتی مانند دستمزد، استهلاک و هزینه کالاهای فروخته شده COGS، میزان سود حاصل از فعالیت های تجاری را اندازه گیری می کند. به طور خلاصه، اطلاعاتی را در مورد میزان درآمد حاصل از فعالیت های عادی و مداوم شرکت به سود علاقه مندان ارائه می کند.
نکته: درآمد عملیاتی در صورت سود و زیان ثبت می شود. در انتهای صورت سود و زیان، در زیر خط درآمد عملیاتی، درآمد غیر عملیاتی باید ظاهر شود؛ این موضوع به سرمایه گذاران کمک می کند تا بین این دو تمایز قائل شوند و تشخیص دهند که درآمد از کجا حاصل می شود.
درآمد غیر عملیاتی شامل چه مواردی می شود؟
این نوع درآمد انواع مختلفی دارد که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- درآمد حاصل از سود سهام
- سود و زیان حاصل از سرمایه گذاری ها
- سود و زیان حاصل از فروش دارایی
- خسارات ناشی از کاهش ارزش دارایی، بازپرداخت، کاهش ارزش پول و تجدید ساختار
- سود و زیان معاملات ارزی
- سود و زیان ناشی از عملیات متوقف شده
- ضرر و زیان دادرسی
- تغییر در اصول حسابداری
- خسارات بیمه نشده در اثر بلایای طبیعی
- و.
اقلام غیر عامل موجود در صورت سود چیست؟
صورت سود و زیان یک کسب و کار که به طور معمول یک دوره زمانی، مانند یک چهارم یا یک سال را پوشش می دهد، تصویری از سلامت مالی شرکت ارائه می دهد. در واقع، صورت سود و زیان خلاصه درآمد و هزینه های کسب و کار است. صورت مالی اطلاعات مهمی در مورد سودآوری در اختیار بانک، سرمایه گذار یا خریدار بالقوه قرار می دهد.
نکته: هنگام تهیه صورت سود و زیان شرکت، باید اثرات اجزای سازنده و غیر عامل را در نظر بگیرید.
درآمد غیر عملیاتی به طور جداگانه در صورت سود و زیان بررسی می شود. درآمد غیر عملیاتی غالباً پس از جمع کل درآمد حاصل از عملیات در صورت سود و زیان گزارش می شود و اغلب با عنوان درآمد دیگر ظاهر می شود. هنگامی که صورت های درآمد برای فعالیت های روزمره کسب و کار یا برای مدت کوتاهی تهیه می شود، درآمد غیر عملیاتی ممکن است به طور کامل حذف شود.
چه چیزی در درآمد عملیاتی لحاظ نمی شود؟
درآمد عملیاتی، سود کسب و کار پس از کسر هزینه های عملیاتی است. این به درآمد ارزی چیست؟ درآمد و هزینه های حاصل از تجارت اصلی شرکت اشاره دارد و شامل هزینه های فروش، عمومی و اداری است و درآمد عملیاتی موارد غیر عملیاتی مانند سرمایه گذاری در مشاغل دیگر، مالیات و پرداخت سود را شامل نمی شود.
بعضی اوقات، مشاغل با استفاده از هزینه های غیر عملیاتی نتایج عملیاتی ضعیف خود را پنهان می کنند. این باعث افزایش حاشیه سود آشکار می شود. به همین ترتیب، افزودن هزینه هایی که واجد شرایط غیر عملیاتی هستند، ممکن است حاشیه سود را کاهش دهد. به همین دلیل رایج ترین رویکرد حسابداری حذف درآمد غیر عملیاتی از صورت های سود و زیان است. شرکت هایی که سطح بالاتری از درآمد غیر عملیاتی خود دارند از نظر درآمد کیفیت پایین تری دارند.
هزینه های غیر عملیاتی چیست؟
هزینه های غیرعملیاتی معمولاً هزینه ای است که شرکت برای انجام برخی تعهدات پولی متحمل می شود. غیر از این، گفته می شود که این هزینه ها هنگام تعیین سود خالص یک شرکت در هر دوره معین، نقشی حیاتی دارند. اساساً، معنی هزینه های غیر عملیاتی را می توان به عنوان هزینه هایی توضیح داد که مربوط به عملیات اصلی شرکت نیستند و در صورت سود و زیان ثبت می شوند. به طور معمول، می توان این هزینه ها را از سود عملیاتی یک شرکت کسر کرد تا درآمد بالقوه آن را بدست آورد.
در واقع، چنین هزینه هایی به عنوان هزینه های جانبی شناخته می شوند و معمولاً شامل هزینه های تکراری مانند پرداخت سود، هزینه مبادله ارز و غیره می شوند. با این وجود، هزینه های غیرعملیاتی اغلب شامل هزینه هایی می شود که از نظر وقایع تا حدودی غیر معمول و نامنظم هستند. به عنوان مثال، هزینه های انجام شده در جریان بازسازی یا سازماندهی مجدد، هزینه های موجود در انبار منسوخ شده و. اغلب به عنوان هزینه های غیر عملیاتی تلقی می شوند.
لازم به ذکر است که ثبت هزینه های غیر عملیاتی به طور جداگانه برای ذینفعان و سرمایه گذاران بالقوه مفید است. به آن ها کمک می کند تا تصویری واضح و دقیق از تعهدات مالی شرکت بدست آورند و به برآورد سود بالقوه کمک می کند.
نمونه هایی از هزینه های غیر عملیاتی
با توجه به نوع صنعت، یک شرکت ممکن است چندین نوع هزینه غیر عملیاتی متحمل شود. در اینجا برخی از متداول ترین مثال های هزینه های غیر عملیاتی آورده شده است:
- هزینه بهره
- هزینه های موجودی منسوخ
- هزینه مشتقات
- هزینه بازسازی
- ضرر در تصرف دارایی ها
- خسارات ناشی از آتش سوزی
- هزینه شناور
- هزینه های حل و فصل دعوا
- یادداشت مطالبات دریافتی یا موجودی کالا
- نوشتن دارایی های نامشهود
- مصادره اموال
- اصول حسابداری تغییر یافته
- تخفیف در انتشار سهام و اوراق بدهی
- استهلاک هزینه های اولیه
صرف نظر از این موضوع، برای درک مولفه های هزینه های غیرعملیاتی و میزان موفقیت آن ها، افراد باید با موارد استثنا نیز آشنا شوند. به عبارت ساده تر، هزینه های ناشی از فعالیت های اصلی در لیست هزینه های غیر عملیاتی لحاظ نمی شوند.
محاسبه هزینه های غیر عملیاتی
صرفاً با مراجعه به صورت های مالی یک شرکت می توان به راحتی هزینه های غیر عملیاتی یک شرکت را محاسبه کرد. همانطور که گفته شد، چنین هزینه هایی در صورت سود و زیان شرکت ثبت می شود و ایده متمایزی در مورد هزینه های ناشی از فعالیت های دیگر غیر از عملیات اصلی ارائه می دهد.
اهمیت هزینه های غیر عملیاتی
سوالی که پیش می آید این است که کاربرد هزینه های عملیاتی به چه صورت است و چه اهمیتی دارد؟ در ادامه به معرفی برخی از مزایای هزینه های غیرعملیاتی می پردازیم. توجه داشته باشید قبل از اینکه با نقش اساسی هزینه های غیر عملیاتی آشنا شوید، باید از مزایای گزارش دقیق همان موارد نیز آگاه شوید.
- با اعلام هزینه های غیر عملیاتی در صورت های مالی، صاحبان مشاغل از این طریق سود می برند.
- ایجاد پیوند اعتماد با ذینفعان موجود و بالقوه از طریق معاملات شفاف.
- اعلام هزینه های غیر عملیاتی مانند: مزایای کارکنان، پاداش، سود وام و. به اعتبار مالی شرکت افزوده است.
- درج هزینه های غیر عملیاتی در صورت سود و زیان شرکت به صاحبان مشاغل اجازه می دهد تا گزارش مالی دقیق و شفاف تری تهیه کنند. به نوبه خود، به آن ها کمک خواهد کرد تا درآمد آینده را به دلایل عملی پیش بینی کنند.
- هزینه های غیر عملیاتی در تجزیه و تحلیل عملکرد یک شرکت مفید هستند و همچنین به برآورد سود بالقوه آن کمک می کنند.
- ثبت دقیق هزینه های غیر عملیاتی به مدیریت کمک می کند تا هزینه های اضافی را شناسایی کند. با تنظیمات لازم، مدیریت می تواند هزینه های غیر ضروری را به طور موثر کاهش دهد.
هزینه های غیر عملیاتی در مقابل هزینه های عملیاتی
داشتن یک ایده منصفانه درباره تفاوت های اساسی بین هزینه های عملیاتی و غیر عملیاتی، ثبت دقیق آن ها را آسان می کند. هزینه های عملیاتی به عنوان هزینه هایی تعریف می شود که برای اجرای روان یک کار تجاری ضروری تلقی می شود. اگرچه چنین هزینه هایی بخشی از فرآیند اصلی تولید را تشکیل نمی دهند، اما در مورد فروش محصولات یا خدمات در بازار، بسیار حیاتی هستند.
از طرف دیگر، هزینه های غیر عملیاتی هزینه هایی هستند که از تعهدات مالی خاص یک شرکت ناشی می شود و بیشتر مربوط به عملیات درآمد ارزی چیست؟ اصلی آن نیست. اکنون، چنین هزینه هایی می تواند یک اتفاق منظم باشد یا به سمت یک امر غیرمعمول متمایل شود.
لازم به ذکر است که هر دو نوع هزینه برای ارزیابی مهارت یک شرکت مفید هستند و به عنوان یک شاخص قوی عمل می کنند. به طور معمول، هزینه های عملیاتی، قابل کنترل در نظر گرفته می شوند و به راحتی در صورت نیاز قابل تنظیم هستند. از سوی دیگر، کنترل هزینه های غیر عملیاتی بیشتر به دلیل وقوع نامنظم آن ها دشوار است و اغلب این امر به ارزیابی مدیریت نمی رسد.
همچنین، بین طبقه بندی دو هزینه در صورت های مالی تفاوت آشکاری وجود دارد. به عنوان مثال، هزینه های عملیاتی مستقیماً تحت عنوان COGS در صورت سود و زیان گزارش می شود. متناوبا، هزینه های غیر عملیاتی در پایان صورت سود و زیان گزارش می شود و از هزینه عملیاتی کسر می شود.
در آخر، باید اذعان کرد که برخی از هزینه های غیر عملیاتی ممکن است به عنوان هزینه های عملیاتی در برخی از شرکت ها تلقی شود. صاحبان مشاغل باید احتمال مشابه را دقیق بررسی کرده و هزینه ها را بر این اساس مدیریت کنند.
جمع بندی
درآمد غیر عملیاتی به بخشی از درآمد شرکت گفته می شود که به دلیل فعالیت های اصلی بنگاه اقتصادی مذکور، تکرارپذیر نمی باشد و در بازه های بلندمدت و به صورت مرتب قابل تحقق نیست. درآمد سرمایه گذاری، سود یا زیان حاصل از ارز، فروش دارایی ها، بازپرداخت دارایی ها، درآمد بهره و. را می توان به عنوان نمونه هایی از این نوع درآمد در نظر گرفت.
مسیر افزایش درآمد های ارزی ایران از کانال انرژی می گذرد
به گزارش روابط عمومی مرکز پژوهش های توسعه و آینده نگری نشست علمی-تخصصی با عنوان " ظرفیتهای تجارت منطقه ای انرژی و راهبردهای پیشنهادی" برگزار شد.
هفتاد و پنجمین نشست علمی-تخصصی با عنوان " ظرفیتهای تجارت منطقه ای انرژی و راهبردهای پیشنهادی " با مديريت علمي مهندس صابر میرزائی، معاون نوآوری و فناوریهای آیندهساز مرکز همکاریهای تحول و پیشرفت ریاست جمهوری و همچنين با سخنراني: آقايان دکتر محمّدصادق کریمی، کارشناس دیپلماسی انرژی مرکز همکاریهای تحول و پیشرفت، دکتر احمد زراعتکار، سرپرست امور انرژی سازمان برنامه و بودجه کشور، با مشاركت فعال جامعه علمی، پژوهشی، دانشگاهی، اندیشگاهی، صاحبنظران، مدیران و کارشناسان دستگاههای اجرایی ملّی و استانی به صورت مجازی برگزار شد.
در این جلسه دکتر محمد صادق کریمی، کارشناس دیپلماسی انرژی مرکز همکاریهای تحول و پیشرفت در ابتدا به دو مزیت تجارت منطقه ای انرژی اشاره کرد و گفت: افزایش امنیت سیاسی بینالمللی از طریق ایجاد وابستگی متقابل بین ایران و کشورهای همسایه و همچنین افزایش و ایجاد تنوع در مسیر درآمدهای ارزی ایران از مزیت های تجارت منطقه ای انرژی می باشد.
وی در ادامه به الزامات و اولویت های سیاست های تجارت منطقه ای اشاره کرد و گفت: اولویت استفاده از مزیت موقعیت جغرافیای نسبت به استفاده از مزیت منابع انرژی لزوم انعقاد حداکثری قرارداد، اولویت کشورهای پیرامونی نسبت به کشورهای دور، اولویت خرید و فروش نسبت به معاوضه و سپس ترانزیت، اولویت خردهفروشی حاملهای انرژی نسبت به فروش عمده، اولویت ایجاد ظرفیت مصرف در کشورهای هدف، لزوم توجه به گزینههای رقیب تجارت انرژی و نیز لزوم تعبیه زیرساخت مالی مناسب با اولویت اتاقهای تسویه دوجانبه و چندجانبه از الزامات و اولویت ها می باشد.
کریمی به نکات کلیدی در خصوص ظرفیت های سیاست های تجارت منطقه ای اشاره کرد و گفت: وجود ظرفیتهای خالی خطوط لوله خوب برای توسعه تجارت گاز به ویژه در اتصال با روسیه، وجود ظرفیتهای خالی بزرگ واردات در مرزهای مستقیم و کشورهای دوست، بازار؛ عامل محدودکننده تجارت منطقهای گاز ایران، ظرفیت شبکه داخلی؛ عامل محدودکننده تجارت منطقهای برق ایران و ظرفیت پالایشی داخلی؛ عامل محدودکننده تجارت منطقهای نفت ایران از نکات کلیدی و مهمی هستند که باید به این موارد توجه ویژه ای شود.
وی همچنین به تصمیمات پیشنهادی فوری نیز اشاره کرد و گفت: پرداخت هر چه سریعتر بدهی به ترکمنستان و از سرگیری قرارداد واردات گاز، افزایش ظرفیت قرارداد صادرات گاز به عراق، افزایش واردات برق از آذربایجان و ترکمنستان و فروش به عراق و نیز از سرگیری معاوضه نفت خام کشورهای خزر با پایینترین نرخ سواپ ممکن با اولویت روسیه از پیشنهاداتی است که کمک بسیاری در این زمینه خواهد کرد.
دکتر احمد زراعتکار، سرپرست امور انرژی سازمان برنامه و بودجه کشور گفت: اساسا ما پلتفرم مشخصی برای حوزه دیپلماسی انرژی کشور نداریم و این موضوع یکی از نقاط ضعف این بحث است.
وی افزود: ایران دومین ذخایر گاز و نفت است و ایران در واقع در چهار راه انرژی واقع شده است ولی متاسفانه در حیطه دیپلماسی انرژی چندان موفق نبوده است.
وی در ادامه گفت: اساسا موضوع صادرات به شکل هدفمند با سایر همسایگان ایران خیلی جدی نبوده است.
زراعتکار گفت: مکانیزم فعالیت ایران، چه در حیطه نفت و یا گاز و برق در چارچوب شرکت های دولتی و سیستم های دولتی اجرا می شود و یکی دیگر از نقاط ضعف های این مبحث می باشد.
لازم به ذکر است این مرکز با برگزاری سلسله نشست های تخصصی به دنبال فراهم ساختن زمینه لازم برای برخورداری از ظرفیت صاحب نظران، برقراری ارتباط علمی با دانشگاه ها و مراکز پژوهشی و دریافت دیدگاه های متنوع صاحب نظران است.
این نشست علمی-تخصصی به همت دفتر آموزش و ترویج مرکز پژوهش های توسعه و آینده نگری، طبق برنامه منظم هفتگی در روز چهارشنبه 28 اردیبهشت ماه سال جاری برگزار شد.
بهترین راهکار برای ثبات ارزی در اقتصاد چیست؟
تحولات نرخ ارز در ایران تاکنون چگونه بوده است؟ نظام های ارزی تاکنون در ایران چگونه بودهاند؟ نظامهای ارزی متفاوت چه تاثیری بر اقتصاد گذاشتهاند؟ دلایل شوک ارزی در سال 90 چه بود؟ راهکارهای جلوگیری از شوک های ارزی چیست؟
«نرخ ارز» ارزش پول خارجی بر اساس واحد پول ملی را نشان میدهد. در این مقاله به بررسی روند کلی تحولات ارز (دلار) در کشور، قبل و بعد از انقلاب پرداخته شده است. ابتدا تاریخچه و مبانی نظری ذکر شده و سپس روند قبل از انقلاب به طور خلاصه بیان گردیده است. در طی دوران قبل از انقلاب، کشور دردو مقطع جنگ جهانی دوم و ملی شدن صنعت نفت دچار بحران ارزی و کاهش شدید پول ملی شده است.
در دوران 34 ساله بعد از انقلاب، اقتصاد ایران چهار شوک ارزی داشته است؛ ابتدا در دوران جنگ تحمیلی تفاوت بازار آزاد و نرخ مرجع بالا بوده، شوک دوم در سال 81 بود که یکسان سازی نرخ ارز انجام شد و سومین شوک در سال 90 و 91 و چهارمین شوک در سال 1396و 1397 رخ داده است.
تاریخچه نظام پولی بین المللی
تا پیش از جنگ جهانی اول طی سال های 1880-1914 «سیستم استاندارد طلا» مورد استفاده کشورها قرار می گرفت، که براساس این سیستم، ارزش هر ارز به میزان طلایی بستگی داشت که پشتوانه آن بود. سیستم واحد پولی، هر کشور را موظف می کرد که عرضه پول ملی خود را به ضریب داده شدهای از ذخایر طلایی محدود کند که در بانک مرکزی آن کشور نگهداری می گردد.
در سال 1944 در برتون وودز امریکا کنفرانسی با حضور نمایندگان 45 کشور جهان و از جمله ایران تشکیل گردید و مقرر شد بانک جهانی به دلیل بی ثباتی اقتصاد بین الملل اقدام به تعیین نرخ ثابت برابری ارزها نماید و «دلار» آمریکا به عنوان معیار ارزش سایر ارزها با طلا تعیین شد. از این رو ارزش هر اونس طلا 35 دلار تعیین شد و دلار همان ارزش طلا را داشت ولی کسری تراز پرداختها و تضعیف دلار در اواخر سال 1970 و اوایل سال 1971 باعث خروج سرمایهها از امریکا شد. در سال 1971(1341) نیکسون رییس جمهور وقت آمریکا رابطه دلار و طلا را قطع نمود و برتون وودز را ملغی نمود و بدین ترتیب قابلیت تبدیل دلار به طلا به ازای هر اونس 35 دلار لغو شد؛ لذا ارزش دلار به عرضه و تقاضای جهانی وابسته شد و مقرر شد بر اساس شرایط اقتصادی ارزش دلار نسبت به طلا مشخص گردد. پس از آن دلار و طلا، همواره به صورت عکس یکدیگر عمل نمودهاند.
نوسانات زیاد دلار باعث شد تا «نظام ارز شناور مدیریت شده» از سال 1974 با امضای «پیمان جاماییکا»[1] رسما مورد پذیرش قرار گیرد و از آن پس کشورها اجازه یافتند تا نظام ارزی دلخواه را انتخاب نمایند. در مارس 1979 نظام پولی اروپایی تأسیس شد درآمد ارزی چیست؟ و در اکتبر 1988 بانک مرکزی اروپا به وجود آمد. در 1999 یورو معرفی و در اول ژانویه 2002 به عنوان پول مشترک اتحادیه اروپا منتشر شد.
انواع نظامها ی ارزی:
اقتصاددانان انواع نظام ارزی را معرفی کردهاند که مهمترین آنها سه نظام ارزی ثابت ، نظام ارز شناور و شناور مدیریت شده است که در ایران اجرا شده اند. در «نظام ارزی ثابت» یک رابطه ثابت بین ارزش پول ملی و ارزهای خارجی تعریف می شود. به طور مثال نظام ارزی کنونی در امارات یا عربستان نظام ارزی ثابت است. در این نظام معنای مدیریت درآمد ارزی چیست؟ ارزی یعنی اینکه هر زمان وضعیت قیمت ارز در بازار نسبت به رابطه تعریف شده تغییر کرد، بانک مرکزی باید مداخله کند تا دوباره همان رابطه قبلی برقرار شود. در «نظام ارزی شناور» قیمت ارز بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می شود. تفاوت دو نظام ارزی شناورِ کامل و شناورِ مدیریت شده در میزان دامنه تغییرات مجاز نرخ ارز نهفته است. در «نظام شناور کامل» هیچ محدودیتی برای تغییر قیمت ارز وجود ندارد؛ یعنی هر روز ممکن است نرخ ارز بالا و پایین برود. این نظام هم اکنون در کشور های اروپایی، ژاپن، آمریکا و کانادا و . برقرار است. در «نظام شناور مدیریت شده» دامنه تغییرات مجاز توسط بانک مرکزی تعریف می شود و بانک مرکزی مانع نوسان زیاد ارز می شود تا ثبات اقتصادی برقرار باشد.
برای کشورهایی با ارزش واحد پولی کمتر از دلار، صادرات مواد به منزله یک مزیت تلقی میشود؛ گرچه همراه با افزایش نقدینگی و تورم باشد. همچنین دلار برای کشورهایی با ارزش پولی بیشتر از دلار، در عین جدی نبودن خطر تورم، مشکلات صادراتی و اشتغال را به همراه خواهد داشت.
از سال 1971 تاکنون بسیاری از کشورهای پیشرفته و دارای اقتصاد برتر نرخ برابری پول واحد خود با دلار (طلا) را به صورت شناور تعیین میکنند. در حقیقت مکانیسم «عرضه و تقاضای بازار ارز» تعیین کننده ارزش واقعی پول واحد کشورهای مذکور شده است.
ازسال 1978 صندوق بین المللی پول[2] نظام ارزی مدیریت شده را به اعضا توصیه کرد. در بسیاری از کشورهای در حال توسعه از جمله ایران، به دلیل موقعیت غیر ایستای اقتصاد، نرخ برابری پول واحد با دلار به صورت دستوری و ثابت تعیین میشود. تعیین نرخ ارز از یک طرف نقش موثری در صادرات و واردات و به تبع آن تنظیم و تعدیل تراز تجاری و تراز پرداختهای کشور دارد و از طرف دیگر از نقش موثری در تعیین قدرت رقابتی تولیدکنندگان داخلی در برابر رقبای خارجی در بازارهای داخلی و خارجی و به تبع آن تعیین میزان تولید و اشتغال برخوردار است. تعیین نرخ ارز همچنین میتواند بر سطح عمومی قیمتها و به تبع آن تورم نیز موثر باشد.
1.تحولات ارز قبل از انقلاب
ایران نیز مانند بسیاری از کشورهای در حال توسعه نرخ برابری ارز خارجی در برابر ریال را به صورت دستوری و زیر نظر بانک مرکزی کنترل می کرد و سیاست نرخ برابری دلار در برابر ریال از قبل از انقلاب به صورت دستوری تعیین میشد. درسال 1308 پایه پولی ایران از نقره به طلا تبدیل شد. تجارت خارجی برای جلوگیری از معاملات قاچاق ارز به انحصار دولت درآمد. در سال 1311 نظام استاندارد طلا کنار گذاشته شد و به همین دلیل ارزش ریال به یک پنجم تنزل یافت. با شروع جنگ جهانی دوم در سال 1318 بهای رسمی هر دلار 17 ریال تعیین شد که دو سال بعد ایران ارزش ریال را 105 درصد کاهش داد. بعد از جنگ به دلیل افزایش شدید قیمتهای داخلی، قدرت خرید ریال نسبت به دلار و لیره به شدت کاهش یافت اما دولت به دلیل خرید ارز از شرکت سابق نفت و حساسیت مردم به دلیل تورم بالا نمیتوانست ارزش ریال را به طور رسمی کاهش دهد.
بعد از ملی شدن صنعت نفت به دلیل از دست رفتن 65 درصد از درآمد ارزی کشور، نرخ ارزهای خارجی به شدت کاهش یافت. از شهریور 1332 به دنبال کودتای 28 مرداد و تغییر دولت وآغاز کمک های امریکا به دولت ایران، نرخ دلار تا 90 ریال کاهش یافت. در سال 1334 شکاف نرخ ارز رسمی ونرخ اسمی حذف شد و این دو نرخ در 57 ریال با یکدیگر برابر شدند. از سال 36 تا 39 سیاست بازرگانی خارجی، دروازههای باز بود و فشار شدیدی روی ذخایر ارزی کشور وارد شد. این وضعیت منجر به برنامه ثبات اقتصاد در سال 39 شد که بعد از اجرای این برنامه تراز پرداختها بهبود یافت و در سال 41 و 42 کشور با مازاد حساب جاری روبرو شد. در طول برنامه سوم و چهارم عمرانی، دولت یک سیاست انبساطی اتخاذ کرد که مستلزم مصارف ارزی بسیاری بود و دولت از منابع خارجی کمک گرفت. با افزایش قیمت نفت درسال 49 و تداوم درآمدهای نفتی، بانک مرکزی به کمک این درآمدها به تدریج موفق به آزاد ساختن مبادلات ارزی شد. در سال 1353 ایران رابطه ثابت ریال نسبت به دلار را از بین برد و ریال را با «حق برداشت مخصوص یعنیSDRs » مرتبط ساخت و در 70 ریال تثبیت شد.
1. تحولات ارز بعد از انقلاب
بعد از انقلاب اسلامی بازار ارز ایران طی سالهای گذشته نظام چند نرخی تا یکسان سازی نرخ ارز و تعیین نرخ ارز براساس نظام ارزی شناور مدیریت شده را تجربه کرده است.
نظام ارزی در اقتصاد ایران تا سال 1380، یک نظام ارزی حداقل دونرخی شامل یک نرخ ارز رسمی ثابت (نرخ مرجع بانک مرکزی) و یک نرخ ارز غیررسمی (بازار آزاد) بوده است. با اجرای سیاست یکسانسازی نرخ ارز از سال1381، نظام ارزی ایران به نظام ارزی تکنرخی شناور مدیریتشده تغییر یافت. اما از نیمه دوم سال 1389 و با گسترش شکاف میان نرخ ارز رسمی و غیررسمی وانحراف از نقطه تعادلی، اقتصاد ایران عملا به نظام ارزی دو نرخی بازگشته است و در سال 90 و91 تفاوت نرخ مرجع و بازار آزاد منجر به شوک ارزی شد واقتصاد کشور را با مشکلات فراوانی روبرو کرد. این روند را به طور کلی می توان به چهار دوره تقسیم نمود:
2-1- دوره اول: 1370- 1357 (دوران دلار 7 تومانی)
در این دوره مسائل تحمیل شده از طرف عوامل ناشی از بروز شرایط انقلاب و حوادث ناشی از بروز جنگ تحمیلی و نیز سیاستهای ناشی از تمرکزگرایی دولتها و محدود شدن منابع ارزی به دلیل کاهش قیمت نفت و مشکلات صادرات و فروش و در نتیجه محدود شدن عرضه ارز و دشوار شدن دسترسی به ارز در بازار آزاد در کنار تلاش دولتها برای کنترل تورم از محل واردات، شاهد شیب افزایشی این نسبت تا حد نزدیک به 24 برابر هستیم بر این اساس طی سالهای 57 تا 59 نرخ دلار در بازار رسمی 7 تومان و در سالهای 60 تا 62 حدود 8 تومان فروخته می شد، در سال 63 نرخ دلار به 9 تومان رسید، اما در سال 64 مجددا با روندی کاهشی 8 تومان تعیین شد. کاهش تا 6 تومان در سال 70 پیش رفت، این در حالی بود که هر روز تفاوت دو نرخ رسمی و آزاد بیشتر می شد و در سال 70 به 142 تومان رسید و این روند افزایشی ادامه یافت میشود.
2-2- دوره دوم: 1381- 1371 (دوران سیاست چند نرخی)
با رفع شدن شرایط ناشی از جنگ و شرایط اضطراری در کشور و فشار وارد بر درآمدهای ارزی دولت و تشدید عوارض ناشی از آن دولت در جهت تک نرخی شدن قیمت ارز اولین قدم خود را برمیدارد و در نتیجه در سال 70 به یکباره این نسبت به شدت کاهش مییابد و تقریبا تعادل بین نرخ ارز به نرخ رسمی و بازار آزاد برقرار میشود؛ اما به دلیل ادامه سیاستهایی که ناشی از تعیین دستوری نرخ ارز و عدم تاثیرپذیری آن از عوامل اقتصادی، از جمله تورم داخلی است، مجددا شیب افزایشی این نسبت ادامه مییابد. سیاست یکسانسازی ارز نتوانست دوام بیاورد و به دلیل سررسید بدهیهای خارجی و کاهش قیمت نفت شوک ارزی رخ داد و تورم به بالاترین حد خود به حدود پنجاه درصد رسید. در این دوره مجددا هر سال فاصله بین نرخ ارز رسمی و نرخ ارز در بازار آزاد ادامه مییابد و در سال 1379 به بالاترین شکاف بین این دو میرسیم. در پایان دوره دوم با افزایش تدریجی، نسبت بهای ارز رسمی به نرخ ارز در بازار آزاد به 53/4 برابر میرسد. ازآن سال تا سال 1381 سیاست چند نرخی برای دلار در نظر گرفته شد؛ اما در سال 1381 به دلیل تک نرخی کردن نرخ برابری ارز جهش بزرگ دیگری در قیمت دلار اتفاق افتاد.
2-3- دوره سوم: 1389- 1381 (دوران نظام ارزی تک نرخی شناور مدیریت شده)
نظام ارزی در کشور تا سال 81 چند نرخی اعمال میشد، اما در سال مذکور یکسانسازی نرخ ارزِ رسمی و آزاد انجام شد و به نظام ارزی تک نرخی شناور مدیریت شده تبدیل شد. این کار منجر به افزایش یکباره قیمت ارز شد و یک شوک ارزی به اقتصاد ایران وارد کرد. بانک مرکزی برای مدیریت بازار ارز قیمت دلار رسمی را دوباره در سال 83 افزایش داد و 871 تومان تعیین کرد، از سال 84 تاکنون نیز قیمت دلار به هیچ وجه از 900 تومان کمتر نشده است، در عین حال از سال 82 به این طرف بود که تفاوت نرخ دلار در بازار رسمی و غیر رسمی کاهش یافت، این دوره یکی از دورههای ثبات ارزی در کشور بوده است.
این روند در نمودار زیر نشان داده شده و تفاوت قابل توجهی بین دو نرخ رسمی وآزاد وجود ندارد. اما از نیمه دوم سال 1389 به دلیل تورم ناشی از هدفمندی یارانهها و نقدینگی و عدم مدیریت صحیح بانک مرکزی، با گسترش شکاف میان نرخ ارز رسمی و غیررسمی دوباره شاهد دو نرخی شدن ارز هستیم.
روند کلی تحولات در طی سه دوره (57-89)
نظام ارزی بعد از انقلاب تا سال 1372 نظام نرخ های ثابت نگه داشته شده بود و در این سال دو نرخ رسمی و آزاد یکی شدند ولی به دلیل مشکلات ساختاری در بازار ارز موفق نبود و چندین نرخ (رقابتی، رسمی پایه و نرخ شناور) اعلام شد تا اینکه در سال 1381 یکسان سازی ارز انجام و تا مهر 1390 برقرار بود. اگر در طی سالیان گذشته بانک مرکزی نرخ واقعی دلار متناسب با نرخ تورم اعلام می کرد، شوک ارزی رخ نمی داد. در نمودار بالا سه دوره مشخص است، به طور کلی می توان عنوان داشت که افزایش نرخ ارز، معلول عدم تعادل ها، مشکلات ساختاری اقتصاد، تورم، کمبود مواد اولیه صنعتی، کاهش عرضه ارز (درنتیجه نقصان صادرات)، تحریم اقتصادی و همچنین تمایل به تبدیل دارائیهای نقدی از حالت ریالی به حالت دلاری است. اصولا مشکلات ساختاری اقتصاد، مانند: افزایش هزینه های دولت، کسر بودجه، اجرای طرح های عمرانی، انتشار اسکناس جدید بدون پشتوانه، بدهی دولت به بانک مرکزی و بالاخره اسقراض خارجی، منجر به تورم و افزایش نرخ ارز و کاهش ارزش پول ملی خواهد گردید و شوک ارزی را به وجود می آورد.
2-4 - دوره چهارم : 1390-1392 (دوره نوساناتارزی)
بر اساس قانون برنامه چهارم و پنجم نظام ارزی کشور شناور مدیریت شده است، ولی درعمل بانک مرکزی نتوانست مدیریت ارزی نماید و در طی یک سال بیشترین نوسان در نرخ ارز رخ داد؛ به همین دلیل می توان این دوره را «دوره نوسانات ارزی» نامید. در این دوره به دلیل تحریم ها، تورم، نقدینگی بالا در اقتصاد ایران و عدم تعادل در بخش های مختلف اقتصاد شاهد سومین شوک بزرگ ارزی بودیم و قیمت های بازار ارز از مهر 90 شروع به بالا رفتن کرد و انحراف از قیمت تعادلی بازار ارز طی چند ماه اوج گرفت. دولت در بهمن 90 نرخ مرجع را 1226 تومان تعیین کرد، گرچه بازار چند ماه ثبات داشت ولی از تیر 91 به دنبال تحریم خرید نفت نرخ دلار شروع به افزایش کرد و در مهر 91 به بالای سه هزار و پانصد تومان رسید. تحریم بانک مرکزی وتحریم خرید نفت به عنوان منبع درآمد ارزی کشور همراه با حملات سوداگرانه به بازار ارز، منجر به بحران ارزی از پاییز 91 شد. مراحل نوسانات دلار در نمودار زیر مشخص شده است.
با بروز شوک ارزی «مرکز مبادله دارندگان و متقاضیان ارز» سوم مهر سال 1391 در وزارت صنعت، معدن و تجارت افتتاح شد. هدف از راه اندازی این مرکز جلوگیری از نوسانات شدید نرخ ارز و جلوگیری از رانت و سفتهبازی در این بازار بود. دلار 1226 تومانی نرخ مرجع عملا به دلار مرکز مبادلات تبدیل شد و نیمه دوم سال 91 با این نرخ واردات کالاهای دهگانه انجام شد . این نوسانات شدید ارز باعث شد بالاترین نرخ تورم بعد از سال 74 در سال 92 رخ دهد و تورم به حدود چهل درصد رسید . بعد از انتخابات ثبات نسبی در بازار ارز به وجود آمد و در تابستان و پاییز 92 در نرخ حدود سه هزارتومان تثبیت شد؛ زیرا امید به آینده، کاهش بار روانی بازار، رشد بازار سرمایه و جذب نقدینگی به بازار سهام موجب ثبات نسبی شد ولی در اواخر سال 92 با بروز نوسان در بازار سرمایه دوباره روند افزایشی نرخ ارز آزاد شروع شد و تا چند ماه ادامه داشت. دولت در بودجه 93 ارز را 2650 تومان در نظر گرفته است که این نرخ اکنون با بازار آزاد شکاف دارد. به نظر می رسد بهترین راه کنترل این نوسانات با توجه به تجربه گذشته یکسان سازی نرخ رسمی و آزاد است.
نتیجهگیری
عبور اقتصاد ایران از سه شوک ارزی و تجربه گذشته نشان می دهد بالاترین نرخهای تورم در دوران شوکِ ارزی بوده است و سیستم چند نرخی موجب حملات سفتهبازانه به بازار ارز می شود؛ بنابراین یکسان سازی نرخ ارز و از بین بردن انحراف نرخ رسمی و نرخ آزاد بهترین راهکار برای ایجاد ثبات ارزی است. برای این کار باید با سیاستهای پولی و مالی مناسب نقدینگی به سمت تولید هدایت شود و بازار سرمایه تقویت گردد و بخش های رکودی اقتصاد مثل مسکن با ارائه تسهیلات رونق بگیرند؛ در غیر این صورت سفتهبازی و سوداگری در بازار ارز با وجود تحریم بانکی منجر به دلاری شدن اقتصاد و کمبود ارز منجر میشود و مشکلات فراوانی را برای اقتصاد کشور به وجود می آورد.
پی نوشت:
[1]Jamaica Accords
[2]International Monetary Fund(IMF)
[3]Special Drawing Rights
تتر چیست؟ + معرفی ارز دیجیتال تتر، خرید و قیمت لحظه ای
تتر (Tether) با واحد اختصاری USDT یک ارز دیجیتال است که با قیمت ثابت خود از شما در مقابل نوسانات شدید بازار محافظت میکند و با آن میتوانید به صورت دیجیتالی دلار منتقل کنید .
به گزارش ایمنا تتر با واحد اختصاری USDT، یک ارز دیجیتال است که قیمت آن همیشه ثابت است. هنگام خرید تتر ارزش هر واحد آن همواره برابر با ۱ دلار ایالات متحده آمریکا است.
این ارز دیجیتال یکی از دهها ارز دیجیتال باثبات ( استیبل کوین – Stable Coin) در بازار ارزهای دیجیتال است. ارزهای دیجیتال باثبات دارای پشتوانه کالا و داراییهای دیگر هستند. قیمت ارزهای دیجیتال باثبات همیشه وابسته به ارزش داراییهای پشتوانه است و با آنها بالا و پایین میشود. به جز تتر ، تعداد زیادی ارز دیجیتال باثبات دیگر با پشتوانه دلار آمریکا در بازار عرضه شده است، اما USDT در حال حاضر قدرتمندترین ارز دیجیتال باثبات بوده و در زمان نگارش این مطلب، با ۸ میلیارد دلار ارزش بازار، پس از بیت کوین، اتریوم و ریپل (XRP)، با قدرت بر رده چهارم بازار ارزهای دیجیتال تکیه زده است.
تتر برای معاملهگران دو کاربرد اصلی دارد:
- در امان ماندن از نوسانات شدید بازار ارزهای دیجیتال
- انتقال آسان پول به صرافیها و کیف پولها به صورت دلاری
فرض کنید ۱ بیت کوین با قیمت ۸,۰۰۰ دلار خریدهاید. کمی بعد قیمت به ۱۰,۰۰۰ دلار میرسد. خیلی سریع و آسان بیت کوینهای خود را به تتر تبدیل میکنید و ۱۰,۰۰۰ واحد USDT ذخیره میکنید. سپس قیمت بیت کوین سقوط میکند و به ۶,۰۰۰ دلار میرسد، اما ارزش سرمایه شما همچنان ۱۰,۰۰۰ دلار است و میتوانید با آن در قیمتهای پایین بیت کوین بیشتری بخرید.
تتر را به راحتی میتوانید در کیف پولهای دیجیتالی روی موبایل یا کامپیوتر خود و یا کیف پولهای موجود در صرافیها ذخیره کنید. ارسال و دریافت تتر بهسادگی و سرعت ارسال یک ایمیل است. همین ویژگیها باعث شده است تا این ارز دیجیتال برای معاملهگران بسیار محبوب باشد.
تکنولوژی تتر چطور شکل گرفته است؟
دو توکن USDT و EURT در سال ۲۰۱۵ دلار تتر و یورو تتر را به فعالان و علاقهمندان بازار معرفی کردند.
ترکیب ارزش ارزهای فیات و تکنولوژی رمزارزها در این آلتکوین های جدید ویژگیهای انکارناپذیری را به وجود آورد که شکل مبادلات را برای همیشه دگرگون کرد.
تصور عمومی بر این بود که این ارز رمزنگاری شده توسط بانک مرکزی آمریکا یا یک نهاد متمرکز دیگر پشتیبانی میشود؛ اما پس از مدتی مشخص شد که مستقل از دولتها و حکومتها عمل میکند و از سوی هیچ نهاد متمرکز دولتیای پشتیبانی نمیشود.
سادهترین کاربرد تتر این است که از طریق آن میتوانید انواع ارزهای رمزنگاری شده را مبادله کنید و در هنگام نوسان شدید قیمت بیتکوین و سایر رمزارزها مطرح از طریق تبدیل آن به تتر در جهت حفظ ارزش داراییهای دیجیتال خود گام بردارید .
نوسانات بازار رمزارز که به صورت کاملاً آزاد اداره میشود همواره فعالان بازار را نگران میکرد، قیمت ثابت تتر به کمک سرمایهگذاران آمده تا نگرانیهای خود را برطرف کنند.
تقریباً تمامی صرافیهای مطرح رمزارزجهان مثل Bitfinex، Binance، Bittrex و Poloniexخدمات رسانی با تتر را انجام میدهند و تتر یکی آر رمزارزهای محبوب کاربران آنها به شمار میرود.
چند نوع ارز دیجیتال تتر وجود دارد؟
توکنهای تتر در اصل به ۳ بلاکچین مختلف متصل میشوند؛ یعنی ۳ نوع تتر وجود دارد. همه این سه نوع در عمل یکی هستند اما وقتی میخواهید از USDTاستفاده کنید بهتر است بدانید که چه نوعی را دارید به کار میبرد .
راحتترین روش برای فهمیدن نوع تتر این است که به آدرس کیف پول تتر خود نگاه کنید.
این سه نوع تتر و آدرس کیف پول دیجیتال آنها اینگونه هستند:
نوع اول از بلاکچین بیتکوین بهره میبرد و Omni Layer USDT نام گرفته است. بلاکچین این نوع تتر Bitcoin Omnilayer نام دارد. آدرس کیف پول دیجیتال این تتر با عبارتهای «۱»، «۳» و «bc۱» شروع میشود.
نوع دوم از بلاکچین اتریوم که الگوریتم ERC۲۰ دارد، استفاده میکند و ERC۲۰ USDT یا eUSDT نام دارد. آدرس کیف پول دیجیتال این تتر با عبارت «۰ x» شروع میشود.
نوع سوم از بلاکچین ارز دیجیتال ترون (TRON) که الگوریتم TRC۲۰ دارد، استفاده میکند و TRC۲۰ USDT نام دارد. آدرس کیف پول دیجیتال این تتر با عبارت «TX» شروع میشود.
آیا ارز دیجیتال تتر امن است؟
مشکل اینجاست که دلار آمریکا پشتوانه کل تترهای در گردش موجود در دنیا نیست؛ یعنی تعداد تترهایی که در دنیا در جریان هستند، کمی بیشتر از دارایی دلاری شرکت تتر لیمیتد است. دلیل این قضیه به ماجرای شرکت تتر لیمیتد و یک پلتفرم معاملاتی به نام بیتفاینکس . (Bitfinex) مربوط است
تعدادی از مدیران تتر لیمیتد ، در مدیریت بیتفاینکس نیز حضور دارند. بیتفاینکس زمانی از یک تأمینکننده ثالث به نام Crypto Capital Corp برای بخشی از خدمات پرداخت خود استفاده میکرد. این شرکت به عنوان مسئول پرداختها، بخش زیادی از داراییهای بیتفاینکس را در اختیار داشت.
اما در سال ۲۰۱۸، حدود ۸۵۱ میلیون دلار از داراییهای بیتفاینکس که تحت کنترل این شرکت پرداخت بودند، به دلیل برخی از درگیریهای حقوقی که از سوی چند کشور مختلف وجود داشت، از طرف دادگاهی در نیویورک مسدود شد.
از کدام تتر استفاده کنیم؟
اولین USDT که همان USDT-Omni باشد، مبتنی بر شبکه بیتکوین ایجاد شد. ولی به دلیل هزینههای بالای انجام تراکنشها بر بستر بلاکچین بیتکوین، هزینههای انتقال این نوع از دلار تتر ، نسبتاً بالا است.
برای رفع این مشکل و کاهش هزینههای انتقال، USDT-ERC ۲۰ مبتنی بر اتریوم ایجاد شد که هزینههای انتقال بسیار کمتر و سرعت انتقال بسیار بیشتری دارد و درحال حاضر توسط اکثر کیفپولها و صرافیهای آنلاین استفاده میشود.
USDT-TRON (یا همان USDT-TRC ۲۰) بسیار سریعتر و بدون هزینهی انتقال است، ولی توسط تمامی کیفپولها و بازارها ساپورت نمیشود.
. USDT-EOS نیز هنوز به صورت استفاده عموم در نیامده است
در نتیجه، برای کاهش هزینهها و سرعت انتقال و همچنین اطمینان از پشتیبانی کیف پول و صرافیها، شما باید از. USDT-ERC ۲۰ یا همان تتر مبتنی بر شبکه اتریوم استفاده کنید
هنگام خرید ارز دیجیتال جهت تشخیص USDT-ERC ۲۰ از موارد مشابه میتوان گفت که آدرس کیف پول توکن ERC ۲۰ با ۰ xشروع میشود. پس همواره جهت جلوگیری از هدر رفتن داراییهای دیجیتالی خود به این نکته توجه فرمائید.
پشتوانه تتر چیست؟
از آنجایی که این استیبل کوین قیمتی دقیقاً برابر با پولهای فیزیکی دلار و یورو دارد، بنیاد تتر در ابتدا ادعا میکرد که به صورت ۱۰۰% توسط بانک مرکزی آمریکا یعنی فدرال رزرو پشتیبانی میشود و پشتوانه این رمزارز دلار آمریکا است.
اما بعدها که بیشتر مشخص شد تتر چیست و توسط آن چه کارهایی میتوان انجام داد، وبسایتهای خبری حوزه کریپتو اعلام کردند که این ارز دیجیتال هیچ ربطی به دلار یا یورو ندارد و توسط هیچ دولتی پشتیبانی نمیشود.
توسعه دهندگان ارز تتر پیش از این ادعا داشتند که این ارز یقیناً با دلار آمریکا پشتیبانی میشود. اما در بروزرسانی اسفند ماه سال ۱۳۹۷ (۱۴ مارس ۲۰۱۹)، بنیاد تتر موارد و شرایط وبسایت خود را آپدیت کرده تا درخصوص عملکرد ذخایر خود شفاف سازی کند. این بروزرسانی کوچک نشان میدهد که تتر (USDT) بطور ۱۰۰% با دلار آمریکا پشتیبانی نمیشود و این موضوع باعث شد تا بسیاری از افراد از این شرکت انتقاد کنند.
در بروزرسانی این وبسایت آمده است:
“ هر تتر همواره بطور ۱۰۰% با ذخایر ما پشتیبانی شده است. ذخایر ما شامل ارزهای سنتی و پول نقد است و هر از گاهی ممکن است شامل داراییهای دیگر و وامهای اعطا شده به اشخاص ثالث نظیر شرکتهای واسطه باشد. ”
دسامبر سال گذشته، بلومبرگ گزارش داد که صورتحساب بانکی این شرکت نشان میدهد که حداقل بیش از ۴ ماه غیر متوالی، دلار کافی برای پشتیبانی از توکنهای USDTمنتشر شده در بازار، در حساب بانکی این شرکت وجود داشته است. بیشتر بحثهای ایجادشده پیرامون این شرکت از این حقیقت نشئت میگیرند که تتر ، هیچگاه حسابرسی مستقل کاملی از وثیقهی دلاری خود ارائه نداده است.
اخبار مرتبط با ذخایر تتر ، توجه بسیاری از رسانهها را به خود جلب کرده است، اما درصد بالایی از کاربران کریپتو درخصوص این اطلاعات شگفت زده نشدند. بسیاری از کاربران وبسایت ردیت ، خاطرنشان کردند که اعتبار این شرکت از قبل نیز در معرض خطر بوده است، به ویژه بعد از آنکه تمایلی به انتشار حسابرسی امورمالی خود توسط شخص ثالث را نداشت.
این شرایط که طی آن، تتر یک ذخیره بانکی قانونگذاری نشده است، مدل تجاری این شرکت را بسیار پرخطر میکند. ارتباط و متصل کردن یک دارایی پرنوسان به دارایی پرنوسان دیگر منجر به فاجعه میشود. مثال این شرایط تتر است که کوینهای خود را با سایر داراییهایی نظیر نفت خام که در معرض نوسانات روزانه میباشند مورد پشتیبانی قرار داده است.
با اینکه همچنان برخی معتقدند که تتر از نوع ارزهای دیجیتال نیست که بتوان از آن به عنوان پول استفاده کرد و توسط آن هزینه دریافت کالا یا خدمات را پرداخت کرد، اما این استیبل کوین همچنان در صدر محبوبترین و پر استفادهترین رمزارزهای پایدار بازار قرار دارد و بسیاری از بازرگانان مبادلات تتری را جایگزین مبادلات دلاری خود نمودهاند.
کیفپول مناسب نگهداری تتر
بهترین کیفپولها برای نگهداری تتر عبارتاند از:
کیفپول تراست والت تتر : این کیفپول برای تلفن همراه است و برای استخراج تتر با موبایل نیز بسیار مناسب است. کار کردن با آن نیز راحت و ساده است.
کیفپول کوینومی تتر : این کیف یکی از کاملترین و جامعترین کیفپولهای موجود در بازار ارز است.
کیفپول اتمیک تتر : این نوع کیفپول هم برای تلفن همراه و هم برای نسخه ویندوز طراحی شده و از اکثر رمزارزها پشتیبانی خواهد کرد.
کیفپول سختافزاری لجر نانو: یکی از ایمنترین کیفپولهای موجود در جهان است که در چندین مدل مختلف ارائه شده.
کیفپول ترزور : در این کیفپول امکان انجام تراکنشها به شکل آفلاین وجود دارد و امنیت منحصربهفردی دارد.
کیفپول اصلی تتر : این کیفپول نیز با ثبت حساب کاربری در سایت تتر خریداری میشود، اما اکنون تتر در ایران به دلیل تحریمهای موجود قابلاستفاده نخواهد بود.
مزایای تتر
سرعتبالا در انجام تراکنشها: یکی از ویژگیها و درواقع مزایای تتر سرعت کم در نقل و انتقالات مالی است و این در حالی است که برای انجام هرگونه تراکنشی در سیستم بانکی بینالمللی چندین روز طول خواهد کشید تا نقل و انتقالات صورت گیرد.
ثابت بودن قیمت: یکی دیگر از ویژگیهای تتر که این رمزارز را از سایر رمزارزها متمایز میکند ثابت بودن قیمت آن است، این در حالی است که رمزارزهای دیگر با توجه به مقدار تراکنشها و درخواستهای کاربران افزایش یا کاهش خواهند داشت.
کارمزد کم: کمترین میزان کارمزد مربوط به تتر است، درواقع کارمزد تتر به حدی پایین است که میتوان گفت تقریباً صفر است.
ویژگیها یا درواقع مزایای تتر که شامل سرعتبالا، ثبات قیمت و کارمزد پایین است موجب شده است که هرروزه به طرفداران این رمزارز اضافه شود و بتواند جایی ثابت و محکم در تراکنشهای بینالمللی پیدا کند.
کارمزد شبکه تتر به چه صورت است؟
کارمزد تتر تقریباً صفر است اما برای محاسبه دقیقتر کارمزدها بهتر است بدانید که هزینه انتقال دلار تتر از کیفپول مختص به این رمزارز به کیفپولی دیگر متفاوت خواهد بود، اما بهطورمعمول کارمزد تراکنشها در کیفپول تتر به حسابهای موجود در بانک نه یک کیفپول دیگر به مقدار ۲۰ دلار در نظر گرفته شده است.
درآمد این شرکت از کجاست؟
درآمد قانونی شرکت آیفینکس (به جز درآمدی که میتواند از دستکاری بازار به دست بیاورد)، از دو جا بهدست میآید: کارمزدهای بیتفینکس و سود پشتوانه ذخیرهشده در حسابهای بانکی.
صرافی بیتفینکس به عنوان درگاهی برای دسترسی به تترهای جدید عمل میکند. برای دیگر صرافیهای ارز دیجیتال که از تتر پشتیبانی میکنند، این ارز دیجیتال یک منبع مهم تأمین نقدینگی است. با صرافی بیتفینکس میتوان تترها را به پول نقد (دلار واقعی) تبدیل کرد و بیتفینکس در این بین از چند جا میتواند کارمزد بهدست بیاورد.
برای خرید مستقیم تتر از بیتفینکس ، کاربران باید دلار واقعی را به حسابهای بانکی این صرافی واریز کنند. از سوی دیگر، بیتفینکس اصلیترین جایی است که کاربران میتوانند تترهای خود را به دلار واقعی تبدیل کنند. برای واریز و برداشت دلار واقعی در صرافی بیتفینکس باید ۰.۱ دلار کارمزد پرداخت شود. همچنین برداشت USDTاز بیتفینکس هم مستلزم پرداخت کارمزد است. این درآمدی است که شرکت آیفینکس از طریق صرافی بیتفینکس به دست میآورد، نه خود تتر . به جز این، شرکت آیفینکس با ذخیره مقدار زیادی دلار در بانکها سود بانکی زیادی دریافت میکند.
دنیای ارزهای رمزنگاری شده بسیار پویا است و دائماً در حال پیشرفت و تحول است. این امر سبب میشود قیمتها ثابت نبوده و همواره در حال تغییر باشند.
تتر به ثبب قیمت ثابتی که داشته به عنوان مطرحترین استیبلکوین جهان توانسته به تریدرها کمک کند ارزش داراییهای خود را حفظ کنند و با خیال راحت به ترید بپردازند.
خرید تتر یک راهکار مناسب برای سرمایهگذاران اعم از حرفهای و تازه کار است که به شما کمک میکند در اسرع وقت خریدوفروش خود را انجام دهید و داراییهای خود را در امان نگاه دارید.
اغلب صرافیهای رمزارز اعم از داخلی و خارجی از آن پشتیبانی میکنند و شما به راحتی و برای انجام انواع مبادلات خود میتوانید تتر تهیه کنید و در صورت در اختیار داشتن تتر مازاد آن را به فروش برسانید.